Biologia (genetyka, biotechnologia, ekologia, pierwiastki, komórka, bakterie, protisty)

 0    88 fiche    wiktoriamostowska
laste ned mp3 Skriv ut spille sjekk deg selv
 
spørsmålet język polski svaret język polski
enzymy restrykcyjne
begynn å lære
rozpoznają specyficzne sekwencje DNA i bardzo precyzyjnie przecinają obie jego nici w określonym miejscu
sekwencjonowanie DNA
metoda Sangera, metoda terminacji łańcucha
begynn å lære
określanie kolejności ułożenia nukleotydów
cDNA
begynn å lære
komplementarny do dojrzałego mRNA
PCR reakcja łańcuchowa polimerazy
termocykler polimeraza Taq
wykrywanie HIV, ojcostwo, gwałt
begynn å lære
powielanie wybranych odcinków DNA; oddzielenie nici DNA, dołączenie starterów, synteza DNA
warunek znajomość sekwencji nukleotydów sąsiadujących z odcinkiem DNA który chcemy powielić
umożliwia powielanie nawet bardzo małych fragmentów DNA
elektroforeza
begynn å lære
metoda rozdziału cząsteczek DNA o różnych długościach, przemieszczanie się naładowanych cząsteczek w polu elektrycznym
insercja
begynn å lære
wstawienie dodatkowego nukleotydu
delecja
begynn å lære
zgubienie jednego nukleotydu
substytucja
begynn å lære
zamiana jednego nukleotydu na inny
delecja, deficjencja
begynn å lære
utrata części chromosomu
duplikacja
begynn å lære
podwojenie fragmentu chromosomu
translokacja
begynn å lære
wymiana fragmentów między chromosomami homologicznymi
euploidia
begynn å lære
zwielokrotnienie całego haplidalnego zespołu chromosomów (genomu)
aneuploidia
trisomia, monosomia
begynn å lære
zmienienie liczby pojedynczych chromosomów
transformacja
rekombinowanie DNA
begynn å lære
wprowadzanie genów do komórek bakteryjnych
transfekcja
rekombinowanie DNA
begynn å lære
wprowadzenie genów do komórek eukariotycznych
wektor
begynn å lære
specjalny przenośnik zdolny do niezależnej replikacji chroni wprowadzony gen przed uznaniem go za obcy
plazmid
wektor, u bakterii
begynn å lære
mała kuliście zamknięta cząsteczka DNA w której replikacja przebiega niezależnie od materiału genetycznego zawartego w głównym chromosomie
bakteriofag
fag lambda
begynn å lære
wirus atakujący bakterię
agroinfekcja
begynn å lære
odcinek DNA wprowadza się do plazmidu Ti, bakterią zawierającą ten plazmid infekuje się roślinę
elektroporacja
begynn å lære
poddanie działaniu impulsów elektrycznych mieszaniny plazmidów z wbudowanym genem oraz kom roślinnych pozbawionych ścian kom; błony kom stają sie przepuszczalne plazmidy mogą przez nie wniknąć do środka
mikrowstrzeliwanie DNA
begynn å lære
kulki z wolframu lub złota opłaszcza się DNA i działem genowym (armatką) wstrzeliwuje sie w kom z duża prędkością
mikroiniekcja
begynn å lære
DNA wprowadza sie bezpośrednio do jądra kom szklaną mikroigłą
knock-out genowy
begynn å lære
celowe uszkadzanie genu gen zostaje zablokowany a cecha za którą odpowiada zmieniona warunek znajomość sekwencji tego genu
interferencja RNA
begynn å lære
wyciszenie genu regulacyjne RNA wyszukują komplementarną sekwencję mRNA i przyłączają się blokując działanie genu
apoptoza
begynn å lære
naturalny proces zaprogramowanej śmierci komórki pozwalający na usunięcie wadliwych lub starych komórek z organizmu
endemit
żółwie słoniowe z wyspy Galapagos
begynn å lære
gatunek lub takson występujący tylko na ograniczonym obszarze na Ziemi, a jego wymagania i tryb życia uniemożliwiają mu zasiedlanie innych terenów
wapń Ca
begynn å lære
pierwiastek szkieletotwórczy, reguluje funkcje błon kom, czynnik krzepnięcia krwi, krzywica, nieprawidłowy wzrost i martwica organów roślinnych
magnez Mg
begynn å lære
składnik kości, składnik chlorofilu, nieprawidłowość pracy serca, chloroza liści
sód Na
begynn å lære
przewodzenie impulsów przez neuron, zanik różnicy potencjałów i utrata pobudliwości komórek
potas K
begynn å lære
przewodzenie impulsów nerwowych, zmniejszenie kurczliwości mięśnia sercowego, chloroza liści
żelazo Fe
begynn å lære
składnik białek złożonych np hemoglobiny transportujących tlen, anemia, zakłócenie fotosyntezy, chloroza młodych liści
kobalt Co
begynn å lære
składnik witaminy B12, zaburzenie procesu krzepnięcia krwi, zahamowanie procesu wiązania azotu przez rośliny motylkowe
miedź Cu
begynn å lære
składnik enzymów oksydoredukcyjnych, zaburzenie procesu oddychania kom, bielenie i zasychanie wierzchołków młodych liści
mangan Mn
begynn å lære
aktywator enzymów fazy świetlnej fotosyntezy, zaburzenie procesu oddychania, chloroza liści
cynk Zn
begynn å lære
składnik insuliny, łamliwość włosów i paznokci, chloroza liści
jod I
begynn å lære
składnik hormonów tarczycy, kretynizm wole obrzęki skóry
fluor F
begynn å lære
składnik kości oraz szkliwa zębów, próchnica
pierwszorzędowa struktura białka
begynn å lære
sekwencja aminokwasów w cząsteczce utrzymywana dzięki wiązaniom peptydowym
drugorzędowa struktura białka
begynn å lære
skręcenie w przestrzeni łańcucha białkowego dzięki wiązaniom wodorowym, kształt: alfa helisy, beta harmonijki
trzeciorzędowa struktura białka
begynn å lære
pofałdowanie skręconego w przestrzeni łańcucha białkowego, struktura utrzymywana dzięki wiązaniom siarczkowym między grupami tiolowymi niektórych aminokwasów
czwartorzędowa struktura białka
begynn å lære
sposób połączenia ze sobą wielu łańcuchów polipeptydowych w białku prostym lub sposób połączenia tych łańcuchów z jakąś częścią niebiałkową w białku złożonym
puryna
begynn å lære
zasada azotowa dwupierścieniowa (A, G)
pirymidyna
begynn å lære
jednopierścieniowa zasada azotowa (C, T, U)
dyfuzja prosta
begynn å lære
transport bierny substancji przez błonę biologiczną zgodnie z gradientem stężeń ze środowiska o stężeniu wyższym do środowiska o stężeniu niższym
osmoza
plazmoliza umieszczenie komórki w roztworze hipertonicznym kurczenie się protoplastu i odstawanie jej od ścian kom
begynn å lære
transport wody na drodze dyfuzji przez żywe błony biologiczne z roztworu o niższym stężeniu do roztworu o wyższym stężeniu
dyfuzja wspomagana
begynn å lære
transport bierny zgodnie z gradientem stężeń cząsteczki przechodzące przez pory w błonie wykorzystują specjalne przenośniki białkowe lub kanały jonowe które wiążą się z nimi i transportują je w poprzek błony
transport aktywny
begynn å lære
wbrew gradientowi stężeń przenoszone substancje wiążą się po jednej stronie błony z enzymatycznym nośnikiem który zmieniając ich konformację przenosi cząsteczki na drugą stronę błony wymaga nakładu energii- rozpad ATP
endocytoza
pinocytoza i fagocytoza
begynn å lære
kom otacza drobiny pokarmowe błoną kom w postać pęcherzyka zawieszonego w cytoplazmie
pinocytoza
begynn å lære
kom wchłania makrocząsteczki które są rozpuszczalne w wodzie kropelki płynu zostają wchłonięte do kanalika utworzonego przez wpukloną błonę kom i zamknięte w pęcherzyku króry dostaje się do wnętrza kom rozkład enzymatyczny przez udział lizosomów
fagocytoza
begynn å lære
pochłanianie do wnętrza dużych stałych cząstek pokarmowych powstały pęcherzyk łączy się z lizosomami tworząc wodniczkę pokarmową; niestrawione resztki pokarmowe usuwane poza kom w procesie egzocytozy
kinetosom
begynn å lære
ciałko podstawowe
centrosom
begynn å lære
organizator wrzeciona podziałowego złożony z dwóch centrioli (twór cylindryczny zbudowana z 9 zespołów mikrotubul-tripletów przebiegających równolegle do jej długiej osi) ustawionych względem siebie pod kątem prostym
wirion
begynn å lære
dojrzała cząstka wirusa potencjalnie zakaźna zbudowana z kapsydu oraz rdzenie zawierającego materiał genetyczny
kapsyd
begynn å lære
białkowy płaszcz nadający kształt wirionom zbudowany z podjednostek białkowych-kapsomerów
wirus grypy lub HIV
begynn å lære
kapsyd otoczony płaszczem lipidowym - osłonką lipidową na zewnątrz glikoproteiny
antygen
begynn å lære
substancja mająca zdolność wywoływania reakcji immunologicznej
cykl lityczny
fag T4 mają lizozym enzym rozkładający substancje budujące ściany kom bakterii
begynn å lære
cykl rozwojowy bakteriofagów prowadzący do śmierci kom bakteryjnej
cykl lizogeniczny
fag lambda
begynn å lære
cykl rozwojowy bakteriofagów prowadzący do integracji DNA wirusowego z chromosomem bakteryjnym - profag
retrowirusy
HIV-AIDS, HTLV-białaczka
begynn å lære
atakują kom eukariotyczne mają RNA ich genom koduje odwrotną transkryptazę-rewertazę (przepisuje informację z RNA na DNA
dwoinki
dwoinka zapalenia płuc, dwoinka rzeżączki
begynn å lære
formy kuliste ułożone parami połączone kom potomne powstałe z jednej kom macierzystej
paciorkowce
paciorkowiec anginy, paciorkowiec szkarlatyny
begynn å lære
kuliste pojedyncze kom połączone w długie sznury
gronkowce
gronkowiec złocisty
begynn å lære
kuliste połączone pojedyncze kom tworzące nieregularne skupiska
pakietowce
pakietowiec żółty, pakietowiec metanowy
begynn å lære
kuliste połączone pojedyncze komórki tworzące regularne sześciany
pałeczki
pałeczka krztuśca, pałeczka dżumy, pałeczka okrężnicy
begynn å lære
wydłużone kom o cylindrycznym kształcie, nietworzące przetrwalników - endospor
laseczki
laseczka tężca, laseczka jadu kiełbasianego
begynn å lære
wydłużone kom o cylindrycznym kształcie tworzące przetrwalniki endospory
maczugowce
maczugowiec błonicy
begynn å lære
wydłużone kom o cylindrycznym kształcie tworzące nieregularne przetrwalniki kształtem przypominające maczugę
przecinkowce
przecinkowiec cholery
begynn å lære
kom spiralnie skręcone kształtem przypominające przecinek
śrubowce
śrubowiec mniejszy
begynn å lære
kom z kilkoma spiralnymi skrętami
krętki
krętek blady
begynn å lære
kom wielokrotnie skręcone, przypominające korkociąg
promieniowce
promieniowiec promienicy
begynn å lære
kom silnie rozgałęzione przypominające strzępki grzybów
prątki
prątek gruźlicy, prątek trądu
begynn å lære
rozgałęzione kom w kształcie pałeczek nieznacznie zakrzywione
endospory
begynn å lære
przetrwalniki produkowane przez bakterie do wew kom w niesprzyjających warunkach środowiska; przechodzą w stan życia utajonego (anabiozy) w momencie poprawy warunków zew potrafią odtworzyć całą kom bakteryjną
saprofity
begynn å lære
bakterie odżywiające się martwą materią organiczną
pasożyty
begynn å lære
żyją kosztem innych organizmów żywych
bakterie zielone i purpurowe
begynn å lære
fotosynteza anoksygeniczna; fotoautotrofizm do redukcji CO2 wykorzystywany wodór z H2S-siarkowodoru bez wydzielenia tlenu; bakteriochlorofil
sinice
begynn å lære
fotosynteza oksygeniczna redukcja CO2 z wykorzystaniem wody z wydzieleniem tlenu fotoautotrofizm; chlorofil
bakterie nitryfikacyjne
begynn å lære
przeprowadzają dwuetapowe utlenianie amoniaku do azotanów (III), a następnie do azotanów (V): etap I prowadzą bakterie z rodzaju Nitrosomonas, a ll etap bakterie z rodzaju Nitrobacter; chemoautotrofizm
bakterie siarkowe
begynn å lære
utleniające siarkę lub siarkowodór do syntezy związków organicznych; chemoautotrofizm
bakterie żelaziste
begynn å lære
utleniające jony żelaza Fe2+ do Fe3+ (należą tu bakterie z rodzaju Ferrobacillus); chemoautotrofizm
bakterie wodorowe
begynn å lære
utleniające wodór do wody (należą tu bakterie z rodzaju Hydrogenomonas); chemoautotrofizm
fermentacja
begynn å lære
oddychanie beztlenowe polega na częściowym utlenieniu związku organicznego, w wyniku czego tworzą się niewielkie ilości ATP oraz prostsze związki organiczne (np. kwas mlekowy, alkohol etylowy).
denitryfikacja
begynn å lære
oddychanie beztlenowe polega na redukcji azotanów(V) do azotanów(III), a następnie do wolnego azotu atmosferycznego.
bakterie azotowe
bakterie glebowe Azotobacter i żyjące w symbiozie z korzeniami roślin motylkowych bakterie brodawkowe Rhizobium
begynn å lære
posiadają nitrogenazę enzym wiążący azot atmoferyczny tylko w warunkach beztlenowych
heterocysty
begynn å lære
wyspecjalizowane kom sinic dzięki którym wiążą azot atmosferyczny; silnie zgrubiałe sciany kom i uproszczenie budowy aparatu fotosyntetycznego
pantofelek
begynn å lære
orzęsek ma cytostom, cytopyge, rzęski mikornukleus i makronukleus wodniczkę tętniącą, pellikula - błona kom; zachodzi koniugacja-proces płciowy
euglena zielona
begynn å lære
wić stigma - plamka światłoczuła, fotoreceptor, plastydy-chloroplasty, wodniczka tętniąca, jądro kom; klejnotka słodkowodna
cytostom
begynn å lære
otwór gębowy fragment pellikuli orzęsków przez który pobierany jest pokarm
cytopyge
begynn å lære
otwór odbytniczy fragment pellikuli orzęsków przez które są usuwane niestrawione resztki pokarmu

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.