|
spørsmålet |
svaret |
|
begynn å lære
|
|
białczany, fosforany, K, Mg
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
sól fizjo, 5% roztwór glukozy, mleczan Ringera
|
|
|
Woda w organizmie (wzrost) poprzez begynn å lære
|
|
płyny, odżywienia, woda metaboliczna (300ml)
|
|
|
Spadek wody w organizmie przez begynn å lære
|
|
Skóa (500), mocz (1500), kał (100), oddech (400)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
jądro przykomorowe i nadwzorkowe (podwzgóze)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
Receptory osmolarności osocza begynn å lære
|
|
stymulują wydzielanie wazopresyny na podstawie osmolarności osocza, znajdują się w podwzgórzu - kanały SIC i TRPV1 jak się otworzą powodują napływ Ca2+ i depolaryzajce
|
|
|
czynniki stymulujące produkcję wazopresyny begynn å lære
|
|
wzorst osmo ECF o 1-2%, hipoksja, cytokiny, angiotensyna, aldosteron, ustrata krwi, estrogeny, relaksyna, prostaglandyny, nikotyna
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
reabsorpcja wody, synergia z aldosteronem (Na), wzrost dyfuzji mocznika, wzrost syntezy sorbitolu, wzmaga uwalnianie ACTH (kortykotropowego), zmniejsza przepływ krwi przez naczynia proste nerek utrudniając rozpraszanie gradientu osmotycznego
|
|
|
Wazopresyna działa na receptory begynn å lære
|
|
V2 (kanalik dalszy i cewka zbiorcza) → wbudowywanie akwaporyn 2 (AQP2) do ściany luminalnej, V1 (ściana naczyń) - obkurcza naczynia krwionośne i zwiększa ciśnienie tętnicze krwi - tylko przy dużych stężeniach ADH
|
|
|
Hamowanie wydzielania wazo begynn å lære
|
|
pobudzenia baroreceptorów, ANP, alkohol, kortyzol, NO, H, adrenomodeulina i apelina
|
|
|
Lokalizacja ośrodka pragnienia begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ANP, BNP - zapobiega przewodnieniu
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
najpierw pobudzane jest ADH potem pragnienie
|
|
|
Utrata sodu przez organizm begynn å lære
|
|
|
|
|
Frakcja wymienialna i niewymienialna sodu begynn å lære
|
|
Wymienialna 70%, niewymienialna wbudowana w kości
|
|
|
Zatrzymanie sodu jest w wyniku wzrostu aktywności begynn å lære
|
|
SNS, aldosteronu, angiotensynu, wazopresyny, endoteliny
|
|
|
Renina wydzielana pod wpływem begynn å lære
|
|
spadku ciśnienia w t. dopro poniżej 90mmHg, wzrost ciśnienia śródmiąższowego nerki (kamica), pobudzenie SNS, spadek Na, Cl, ECF
|
|
|
Hamowanie wydzielania reniny begynn å lære
|
|
wzrost Ca (powoduje to angiotensyna i ADH)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
AT1 krążenie nerkowe (wszystkie naczynia nerkowe), AT2 - nie ma ich w kłębuszkach nerkowych i grubym segmencie wstępującego ramienia pętli Henlego
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
AT1 tętniczka odprowadzająca -> wzrost ciś
|
|
|
Angiotensyna konsekwencje begynn å lære
|
|
hamuje odruch z baroreceptorów, aktywujee SNS
|
|
|
Związki hamujące wydzielanie aldosteornu begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
pobudzenie receptorów jądrowych MR które powoduje wbudowanie kanałów ENac w cz. dystalnej kanalika
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
cGMP + wzrost przepływu w naczyniach prostych (spadek reabsorpcji H2O)
|
|
|
Frakcja wymienialna potasu wynosi begynn å lære
|
|
|
|
|
Wydalanie potasu w kanalikach nerkowych begynn å lære
|
|
w części proksymalnej zależy od pompy Na K, a w dystalnej - od regulacji hormonalnej → ALDOSTERON
|
|
|
Czynniki przesuwające K do ECf begynn å lære
|
|
insulina, aldosteron, receptory B + Adrenalina, obniżona osmolarność ECF
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
Zakwaszenie organizmu przez wzrost begynn å lære
|
|
CO2, białka, kwasy tłuszczone, mlekowe i ketokwasy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
H+HCO3->H2O+CO2 (CO2 usuwane przez płuca)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
najważniejszy bufor ICF(zawiera dużo białek) + hemoglobina, aminokwasy zawierają końce o charakterze zarówno zasadowym, jak i kwasowym - mogą wiązać i oddawać H+
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
spadek pH - > wzrost wentylacji i odwrotnie
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
antyport Na+-H+, H łaczy się z HCO3 i powstaje H2O i CO2, H2O częściowow wydalane a częściowo reabsorbowane
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
amoniak (powst z glutaminy) i jon wodorofosforanowy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
spadek CO2 i HCO3, biegunka
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
6-6,5 (nieco kwaśne zmniejsza ryzyko infekcji)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
działają na kom z której zostały uwolnione ale uwlania sie poza kom
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
działają na kom z której zostały uwolnione ale nie uwlania sie poza kom
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
hamują te same motoneurony alfa i inne pobliskie motoneurony alfa
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
powst z tyrozyny, są magazynowane, zalicza się do nich HT, A, NA i melatonina
|
|
|
Aktywne/niekatywne hormony amino po podaniu doustnym begynn å lære
|
|
po zastosowaniu doustnym są aktywne: T3, T4 i melatonina i nieaktywne: adrenalina, noradrenalina
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nieaktywne po podaniu doustnym: ADH, insulina, oksytocyna, glukagon, h. przysadki i podwzgórza
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
działają doustnie, nie mogą być magazynowane: aldosteron, kortyzol, hormony płciowe, wit D
|
|
|
transport hormonów we krwi begynn å lære
|
|
hormony peptydowe, białkowe i katecholaminy, hormony steroidowe i hormony tarczycy wymagają białek transportujących
|
|
|
Funkcje białek transportujących hormony begynn å lære
|
|
hormony stają się rozpuszczalne w wodzie, zmniejszjaą straty na skutek filtracji, stanowią pulę rezerwową (h. związane z białkami są nieaktywne)
|
|
|
Rozpuszczalne w wodzie hormony działaja przez begynn å lære
|
|
białko G (cAMP, cGMP, fosfolipazę C, IP3, DAG)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
serotonina->tryptofan, wydzielana przesz szyszynkę, szczyt w nocy
|
|
|
Przedni/tylny płat przysadki begynn å lære
|
|
Przedni produkcja hormonów tylny magazyn
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
skurcz mięśni gładkich macicy, wyrzut mleka z gruczołów piersiowych, wydzielana okresowo, pobudzana przez estrogeny, hamowana przez progesteron i katecholaminy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
proopiomelanokortyna (POMC)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
stymuluje pęcherzyki jajnikowe i prod nasienia
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
stym owulacje, powst. ciałka żółtego i testosteron
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wydzielane do naczyn wrotnych: TRH, CRH, GnRH, GHRH, GHIH, PRH, PIH
|
|
|
Hormony transportowane przez aksony begynn å lære
|
|
neurofizyna I - oksytocyna, neurofizyna II - wazopresyna
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
pobudzenie laktacji i wzrost piersi, komórki latotropowe, hamuje cykl menstruacyjny (gonadotropiny), ma cykl dobowy - szczyt w nocy, estrogeny ją pobudzają a ona pobudza progesteron
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
działa bezpośrednio + pośrednio (somatomedyny), przeciwnie do insuliny, rytm okołodobowy - szczyt w nocy, synteza białek, gluk i KT -wzrost we krwi, wchłanianie Ca, Na, K z jelit, wzrost wydzielania przy wysiłku fizycznym, sen stres i spadki glukozy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
a - glukagon B-insulina D- somatostatyna PP -polipeptyd trzustkkowy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
mięśnie szkieletowe, wątroba, tkanka tłuszczowa
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
szczyt w godzinach rannych, wydzielanie ciągłe
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
spadek glukozy i KT we krwi, wzrost syntezy białek, wzrost wnikania K do kom
|
|
|
Efekty szybkie, wolne, opóźnione insuliny begynn å lære
|
|
Szybkie: glukoza Wolne: synteza białek, Opóźnione: powst. enzymów
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Receptor kinazy tyrozynowej
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
eurony, erytrocyty, fibroblasty
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wątroba, nerka, jelita, komórki beta
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
tkanka tłuszczowa, serce, mięśnie - tylko ten jest regulowany przez insulinę
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
Inkorporacja / internalizacja begynn å lære
|
|
wbudowanie receptora / przechodzi spowrotem do kom
|
|
|
Glukagon wydzielany pod wpływem begynn å lære
|
|
spadek glukozy i wzrost stresu (wyrzut katecholamin)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
na białka brak, wzrost produkcji żółci, wzrost K we krwi
|
|
|
Pobudzanie synt. glukagonu begynn å lære
|
|
choelcystokinina (wzrost KT), gastryna, adrenalina i noradrenalina (Agonisci rec. betaadreneregicznych)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
dodatni efekt chrono, drono i inotropowy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wychwyt jodu, synteza tyreglobuliny, ransport jodu przez pendryne, utlenianie jody, jodowanie tyrozyny, kondensacja lub dejodowanie MIT i DIT, pinocytoza+proteoliza
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
hamuje wydzielanie T3 i T4
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
związany z albuminami i globulinami
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1 dzień (bardziej aktywne od T3)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
7 dni (mniej aktywne od T3)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
T4->T3 wątroba, nerki, kom docelowe
|
|
|
T3 jest niezdbędny do funckcjonowania hormonów begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Wzrost glukozy, KT, białek, HR
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
po 2 dniach zaczyna działać, po 10 max efektów
|
|
|
Rdzeń i kora nadnerczy - hormony begynn å lære
|
|
Kora: kłębkowata (zew) - mineralo (ACTH), pasmowata (glikokortyko), siateczkowata (hormony płciowe) rdzeń: adrenalina, NA
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
Noradrenalina - receptory begynn å lære
|
|
receptory a, słabiej na B a na B2 wcale
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
warstwa kłebkowata: aldosteron (5% kortyzolu bo ma podobną budowę)
|
|
|
Aldosteron okres półtrwania begynn å lære
|
|
|
|
|
Produkcja angiotensynogenu begynn å lære
|
|
|
|
|
Renina - działanie angiotensynogiczne begynn å lære
|
|
angiotensynogen pod wpływen reniny w angiotensyne I
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kortyzol (90% związane z białkami)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wzrost glukozy, KT, aminokwasów, ciał ketonowych, wzrost ciśnienia, spadek syntezy białek (wzrost rozpadu)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
okołodobowy - najwyższe stężenie - tuż przed przebudzeniem, najniższe - około północy
|
|
|
Hormony płciowe - nadnercza begynn å lære
|
|
dehydropiandrosteron i androstendion, estrogeny i progesteron (mało ale ma znaczenia po menopauzie)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
istotny tylko u kobiet - pojawienie się owłosienia
|
|
|
Ogólny zespół adaptacyjny (GAS) - fazy begynn å lære
|
|
alarmowa (W+U), adaptacji (kortyzol), wyczerpania (kortyzol - działanie immunosupresyjne)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
transportem czynnym, zachodzi w jelicie cienkim przy pomocy Ca2+-ATP-azy zależnej od aktywnej postaci witaminy D3
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wolne 50%, sole 65, białka 44% albuminy 90% globuliny 10%, związanie z albuminami zależne od pH krwi -> alkaloza wzrost wiązania
|
|
|
Więcej wapnia ICF czy ECF? begynn å lære
|
|
|
|
|
Pobudzanie osteoklastówz do osteolizy: begynn å lære
|
|
osteoblasty wydzielają interleukinę-6, która pobudza osteoklasty. układ RANK-RANKL-osteoprotegeryna (OPG), w którym RANK jest receptorem i jeśli przyłączy się do niego RANKL, to dochodzi do pobudzenia osteoklastów, a jak OPG to do zahamowania
|
|
|
cholekalcyferol -> 25-hydroksycholekalcyferol (kalcydiol) begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
cholesterol->cholekalcyferol begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wzrost wapnia i fosforanów
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wzrost wapnia i spadek fosforanów
|
|
|
Uwalnianie wapnia z kości - PTH begynn å lære
|
|
pobudza osteobolasty do wydzielania czynników (IL-6) powodujących aktywację i różnicowanie osteoklastów
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
spadek wapnia i fosforanów
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
zniesienie czucia bólu (kalcytriol)
|
|
|
Hormony płciowe transportowane begynn å lære
|
|
z globuliną wiążącą steroidy płciowe - SSBG
|
|
|
Jądra - kanaliki nasienne begynn å lære
|
|
zewnętrzna- kom Leydiga (hormony - testosteron), wewnętrzne - Sertolego (ochniające i odżywiające plemniki, ABP - transport testosteonu, spermatogenega, inhibina)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wydzielane pulsacyjnie, FSH-> Sertolego->inhibina, LH->Leydiga->tesosteron
|
|
|
Inne postacie testosteronu begynn å lære
|
|
dihydrotestosteron (prostata i mieszki włosowe) i estradiol w mózgu, wątrobie i tkance tłuszczowej
|
|
|
Drugorzędowe cechy płciowe begynn å lære
|
|
|
|
|
Trzeciorzędowe cechy płciowe begynn å lære
|
|
głos, owłosienie, budowa ciała
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
trądzik, nadciśneinei, hamowanie wydzielania testosteronu, rozwój piersi, zahamowanie wzrostu, zaburzenia czynności wątroby
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
estradiol - powstaje w wyniku aromatyzacji teścia ➔ estron - powstaje w wyniku aromatyzacji androstendionu ➔ estriol - produkt utleniania estradiolu i estronu, 12x większa aktywność niż estronu
|
|
|
Estrogen wydzielany jest przez begynn å lære
|
|
komórki warstwy ziarnistej jajników w fazie folikularnej cyklu, oraz przez ciałko żółte w fazie lutealnej, a w okresie ciąży też przez łożysko
|
|
|
Szczyt stężenie estrogenów begynn å lære
|
|
pod koniec fazy folikularnej, tuż przed owulacją, w połowie fazy lutealnej
|
|
|
progesteron, inhibina wydzielane przez begynn å lære
|
|
ciałko żółte, PRG szczyt w połowie fazy lutealnej
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
złuszczanie nabłonka pochwy, rozwój piersi, działanie termogeniczne, przeciwaldosteronowy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
folikularna, owulacja, lutealna
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
FSH+LH - owulacja, estrogeny pod koniec fazy folikularnej, tuż przed owulacją oraz w połowie fazy lutealnej, progesteron i inhibina - w polowie lutealnej
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
estrogeny, gonadotropina kosmówka, GnRH, progesteron, relaksyna, inhibina, laktogen łozysowy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Wpływa hamująco na skurcze mięśni macicy i rozluźniająco na spojenie łonowe w czasie porodu.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
korowe + przyrdzeniowe (b. długie pętle)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
naczynia okołokanalikowe towarzyszące bardzo długim pętlom Henlego - nefrony przydzeniowe
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ony z krwi ● mocznik ● glukoza ● sacharoza ● inulina
|
|
|
