→ HISTORIA_POJĘCIA_POSTACI_OBRAZY_KLASA 8 → Start læring / Last ned MP3 Flashcards

spørsmålet		svaret
Józef Beck begynn å lære		minister spraw zagranicznych (odrzucił żądania Hitlera wobec Polski)
dywizja begynn å lære		duża jednostka (kilka lub kilkanaście tysięcy żołnierzy) określonego rodzaju wojsk, np... Dywizja piechoty, artylerii, pancerna
Totenkopf begynn å lære		trupia czaszka; odznaka żołnierzy SS
Luftwaffe begynn å lære		niemickie lotnictwo
Wehrmacht begynn å lære		Siły Zbrojne III Rzeszy
moździerz begynn å lære		działo o krótkiej lufie wystrzeliwujące pociski pod dużym kątem na niewielką odległość
Edward Rydz-Śmigły begynn å lære		naczelny wódz, marszałek
Łoś begynn å lære		polskie bombowce w II wojnie światowej
wojna błyskawiczna begynn å lære		niemieckie kolumny pancerne i lotnictwo zaatakowały Polskę z 3 stron w kierunku Warszawy, odcięły Pomorze od reszty kraju i zniszczyły nasze główene siły
wojna totalna begynn å lære		niemickie samoloty bomardowały miasta, wsie, szkoły i szpitale oraz ostrzeliwały tłumy uchodźców na drogach
wojna obronna Polski begynn å lære		3 etapy: bitwa graniczna (1-3 września) Niemcy zyskali przewagę nad Polakami; rozbicie głównych sił polskich i zajęcie prawie całej zach i środkowej Polski (4-16 września); upadek państwa (17 września - 5 października)-Stalin zaatakował Polskę
Wacław Grzybowski begynn å lære		ambasador Polski w Moskwie podczas napaści ZSRR na Polskę 17.09.1939.
internować begynn å lære		przymusowo umieścić osoby podejrzane w odosobnionym miejscu
pancernik begynn å lære		opancerzony i silnie uzbrojony okręt wojenny
czwarty rozbiór Polski begynn å lære		podział RP między Trzecią Rzeszę a ZSRR
dziwna wojna begynn å lære		Wielka Brytania i Francja wypowiedziały 03.09.1939. wojnę Niemcom. Francuzi zajęli kilkanaście niemieckich wsi, po czym się wycofali, a Brytyjczycy zrzucali nad Niemcami antywojenne ulotki propagandowe-nie podjęli działań wojennych
wojna zimowa begynn å lære		ZSRR-Finlandia 1939.11.30.-1940.03.
wojna propagandowa begynn å lære		Wiaczesław Mołotow twierdził, że zrzucał pojemniki z pomocą humanitarną dla głodujących Finów (podczas radzieckich nalotów na Helsinki)-cyniczne kłamstwa były elementem wojny propagandowej
kosze chlebowe Mołotowa begynn å lære		ironiczna nazwa sowieckich bomb zrzucanych na Helsinki podczas wojny zimowej
linia Maginota begynn å lære		pas potężnych betonowych bunkrów wybudowanych w latach 30. XX wieku wzdłuż granicy z Niemcami i Luksemburgiem
alianci begynn å lære		sprzymierzone armie Francji, Belgii, Holandii, Wielkiej Brytanii i Polski
myśliwiec begynn å lære		szybki samolot wojskowy służący do zwalczania lotnictwa przeciwnika oraz do obrony własnych samolotów np... bombowców
Benito Mussolini begynn å lære		faszystowski dyktator Włoch
NKWD begynn å lære		ludowy komisariat spraw wewnętrznych; zrzeszał cały aparat policyjny; radziecka tajna policja poityczna;
przestrzeń życiowa begynn å lære		środkowo-wschodnia część Europy wyznaczona przez Fuhrera do podbicia dla rasy panów
rasa panów begynn å lære		rasa germańskanajdoskonalsza rasa ludzi przeznaczona do władania Europą
podludzie begynn å lære		Słowianie, którzy jako niewolnicy mieli służyć rasie panów, jednak tylko ci, którym Niemcy pozwolą żyć
rząd kolaboracyjny begynn å lære		rząd współpracujący z okupantem np. we Francji, Danii i Norwegii
Philippe Petain begynn å lære		francuski marszałek, szef kolaboracyjnego rządu Państwa Francuskiego ze stolicą w Vichy
getto begynn å lære		dzielnica miasta przeznaczona wyłącznie dla ludności żydowskiej; pierwsze getto Niemcy utworzyli w październiku 1939r. w Piotrkowie Trybunalskim
eksterminacja begynn å lære		ludobójstwo; masowa zagłada ludności z powodów rasowych, politycznych lub religijnych
Anne Frank begynn å lære		1929-1945; niemiecka żydówka mieszkająca w Holandii; ukrywała się wraz z rodziną w jednym z domów w Amsterdamie od 1942r.; zmarła na tyfus w obozie koncentracyjnym Bergen-Belsen
obozy zagłady begynn å lære		Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, Treblinka, Sobibór, Bełżec, Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, Majdanek
Szoah begynn å lære		zagłada; hebrajski
Holokaust begynn å lære		całopalenie; grecki
ŻOB begynn å lære		Żydowska Organizacja Bojowa powstała w 1942r. w warszawskim getcie; w powstaniu w getcie warszawskim dowodzona przez Mordechaja Anielewicza
ŻZW begynn å lære		Żydowski Związek Wojskowy powstały w 1942r. w warszawskim getcie; w powstaniu w getcie warszawskim dowodzony przez Mordechaja Anielewicza
Mordechaj Anielewicz begynn å lære		dowodził ŻOB i ŻZW podczas powstania w getcie warszawskim, które rozpoczęło się 1943.04.19.
Marek Edelman begynn å lære		jeden z przywódców powstania w getcie warszawskim
Porajmos begynn å lære		pochłonięcie; romska nazwa zagłady Romów
narodowy socjalizm begynn å lære		nazizm; dzielił ludzkość na rasy: germańska (rasa panów), Słowianie (podludzie, niewolnicy), Żydzi i Romowie (najniższa z ras, Żydzi winni wszystkim nieszczęściom); zakładał podbój Europy Środkowo-Wsch w celu zdobycia przestrzeni życiowej dla Niemców
państwa osi begynn å lære		Niemcy, Włochy, Japonia i ich sojusznicy
koalicja begynn å lære		międzynarodowe porozumienie wojskowe, którego celem jest walka ze wspólnym wrogiem
konwój begynn å lære		w czasie wojny grupa statków handlowych lub pojazdów cywilnych eskortowanych przez okręty wojenne bądź pojazdy wojskowe
wilcze stada begynn å lære		grupy niemieckich U-Bootów
U-boot begynn å lære		skrót od unterseeboot, łódź podmorska
Władysław Anders begynn å lære		generał, dowodził II Korpusem Polskim w bitwie pod Monte Cassino (Polacy zdobyli wzgórze 18.05.1944.)
Emil Czech begynn å lære		w południe 18.05.1944. grał hejnał mariacki u stóp zdobytego klasztoru na Monte Cassino
desant begynn å lære		przerzucenie wojsk drogą morską lub powietrzną na teren zajęty przez nieprzyjaciela
kamikaze begynn å lære		potoczna nazwa samobójczych jednostek japońskiego lotnictwa; wypełniony ładunkiem wybuchowym samolot wbijał się w okręt przeciwnika
żabie skoki begynn å lære		metoda prowadzenia przez Amerykanów wojny na Pacyfiku (zdobywali kolejne wyspy, by zbliżyć się do Japonii i ją zaatakować)
choroba popromienna begynn å lære		choroba wywołana wchłonięciem nadmiernej dawki promieniowania jonizującego; prowadzi do śmierci, a w łagodniejszej postaci do rozwoju nowotworów złośliwych i innych zaburzeń
Harry Truman begynn å lære		prezydent USA; podjął decyzję o zrzuceniu bomb atomowych na Hiroszimę 06 sierpnia 1945 i Nagasaki 09 sierpnia 1945
William Daniel Leahy begynn å lære		admirał, doradca prezydenta Trumana
Franklin Delano Roosvelt begynn å lære		prezydent USA
Winston Churchill begynn å lære		premier Wielkiej Brytanii
Karta atlantycka begynn å lære		dokument określający cele polityki USA i Wielkiej Brytanii w czasie wojny i po jej zakończeniu podpisany przez Churchilla i Roosvelta w sierpniu 1941, we wrześniu Kartę podpisały pozostałe państwa koalicji m.in... ZSRR oraz polski rząd emigracyjny
Karta atlantycka-cele begynn å lære		pokój bez nabytków terytorialnych, samostanowienie narodów i ich prawo do wyboru ustroju
wielka trójka begynn å lære		Churchill, Roosvelt, Stalin
postanowienia konferencji w Teheranie begynn å lære		w maju 1944 alianci otworzą drugi front we Francji (tym samym oddali Europę Środkowo-Wschodnią Stalinowi); ZSRR zachowa granice z 1941 (co oznacza uznanie agresji Stalina 1939-1940); w 3 m-ce po zwycięstwie nad Niemcami ZSRR przystąpi do wojny z Japonią
Józef Stalin begynn å lære		Sekretarz Generalny Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego; Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych i Ludowy Komisarz Obrony
postanowienia konferencji w Jałcie begynn å lære		zgoda na ONZ; za przyst ZSRR do wojny z Japonią Stalin uzyskał obietnicę nabytków teryt na Dalekim Wsch; wolne wybory i demokrację w wyzwol krajach Europy; przesunięcie granic Polski na zach, władza rząd komunist; podział Niemiec na 4 strefy okupacyjne
Hans Frank begynn å lære		niemiecki generalny gubernator rządzący Generalnym Gubernatorstwem (Kraków stolicą)-oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości w Norymberdze
Generalny plan wschodni begynn å lære		przewidywał zabicie lub wysiedlenie za Ural 85% Polaków, pozostali przeznaczeni do pracy niewolniczej lub germanizacji
Palmiry begynn å lære		jedno z miejsc tzw. warszawskiego pierścienia śmierci; zamordowali tam ok. 1700 osób m.in... Janusza Kusocińskiego (biegacza)
policja granatowa begynn å lære		utworzona przez Niemców w Generalnym Gubernatorstwie policja złożona z Polaków, przeznaczona do pilnowania porządku
gadzinówki begynn å lære		nazistowskie gazety wydawane po polsku
Arbeit Macht Frei begynn å lære		Praca czyni wolnym; napis na bramie obozu koncentracyjnego Auschitz
nazwa dawnego obozu w Oświęcimiu begynn å lære		były niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz-Birkenau
obóz zagłady begynn å lære		Niemcy mordowali ludzi zaraz po ich przyjeździe
obóz koncentracyjny begynn å lære		więźniów wykorzystywali jako niewolniczą siłę roboczą; głównym celem było wyniszczenie więźniów przez głód, pracę ponad siły, straszliwe warunki życia i zbrodnicze eksperymenty medyczne
szmalcownicy begynn å lære		Polacy, którzy wydawali Niemcom ukrywających się Żydów
Żegota begynn å lære		Rada Pomocy Żydom-podziemna organizacja humanitarna; uratowali ok. 2,5 tysiąca dzieci
Irena Sendler begynn å lære		działaczka Żegoty; Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Jan i Antonina Żabińscy begynn å lære		ocalili ok. 100 Żydów; dyretor warszawskiego ogrodu zoologicznego; Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Wiktoria i Józej Ulm begynn å lære		ukrywali żydowskie dzieci; zostali zdradzeni i rozstrzelani; Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Yad Vashem begynn å lære		Instytut Pamięci Narodowej Yad Vashem w Jerozolimie
jidysz begynn å lære		język Żydów, który powstał w średniowiecznej Europie
deportacja begynn å lære		zesłanie na przymusowy pobyt w odległej miejscowości
obszarnik begynn å lære		posiadacz wielkiego majątku ziemskiego
Ławrientij Beria begynn å lære		ludowy komisarz spraw wewnętrznych, złożył w 1940r. wniosek o rozstrzelanie polskich jeńców
Władysław Raczkiewicz begynn å lære		prezydent, następca Ignacego Mościckiego, przebywał we Francji
Władysław Sikorski begynn å lære		premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie i naczelny wódz-tworzył Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie; generał, żołnierz Legionów Polskich w I WŚ; zwolennik porozumienia z ZSRR; zginął w katastrofie lotniczej w Gibraltarze w lipcu 1943r.
rząd londyński begynn å lære		Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie znalazł schronienie w Londynie
Iwan Majski begynn å lære		radziecki ambasador w Londynie
PPR begynn å lære		Polska Partia Robotnicza utworzona w styczniu 1942r.
ZPP begynn å lære		Związek Patrotów Polskich utworzony w 1943r.
Polskie Państwo Podziemne begynn å lære		struktury podporządkowane rządowi londyńskiemu: władze - legalne i uznawane przez aliantów; siły zbrojne (Armia Krajowa); partiepolityczne (Polityczny Komitet Porozumiewawczy; od 1944 podziemny parlament Rada Jedności Narodowej
tajne komplety begynn å lære		tajne nauczanie na wszystkich poziomach, zwykle prowadzone w prywatnych mieszkaniach, głównie literatura, historia i geografia (zabronione przez Niemców)
NSZ begynn å lære		Narodowe Siły Zbrojne nacjonalistów, którzy nie uznawali rządu londyńskiego
ZWZ begynn å lære		Związek Walki Zbrojnej powołany w listopadzie 1939r. przez gen. Władysława Sikorskiego
AK begynn å lære		Armia Krajowa, przekształcona w lutym 1942r. ze Związku Walki Zbrojnej
Szare Szeregi begynn å lære		konspiracyjne harcerstwo
kotwica begynn å lære		symbol Polski Walczącej; połączenie liter P+W
państwa satelickie begynn å lære		podległe ZSRR; Polska miała być jednym z nich
Stanisław Mikołajczyk begynn å lære		premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, następca Władysława Sikorskiego
Kazimierz Sosnkowski begynn å lære		naczelny wódz Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, następca Władysława Sikorskiego
Tadeusz Komorowski "Bór" begynn å lære		komendant główny AK
V-2 begynn å lære		niemicka rakieta, zasięg 400km
katiusze begynn å lære		broń rakietowa Armii Czerwonej
godzina W begynn å lære		17.00 wybuch powstania warszawskiego 01 sierpnia 1944r.
Radiostacja "Świt" begynn å lære		polska rozgłośnia radiowa w Anglii nadająca audycje dla Polaków w okupowanym kraju
OUN begynn å lære		Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów
pacyfikacja begynn å lære		tłumienie buntu siłą, z zastosowaniem terroru wobec ludności
UPA begynn å lære		Ukraińska Powstańcza Armia
Władysław Kochański "Bomba" begynn å lære		kapitan AK, który w lipcu 1943r. bronił wsi Wola Stefańska przed atakiem UPA
Stanisław Maczek begynn å lære		generał, dowodził I Dywizją Pancerną (Falaise 8-21.08.1944. Francja, wyzwolenie Bredy Holandia)
Operacja Overlord begynn å lære		aliancka operacja wojskowa rozpoczęta udaną inwazją na okupowaną przez Niemców Francję 6 czerwca 1944 r. i trwająca do końca sierpnia; Rozpoczęła się lądowaniem w Normandii (operacja morsko-desantowa, której celem było przełamanie Wału Atlantyckiego)
Operacja Market Garden begynn å lære		największa operacja wojskowa z udziałem wojsk powietrznodesantowych (17–26 września 1944) pod Arnhem w Holandii wylądowała brytyjska 1 Dywizja Powietrznodesantowa (później wsparta polską 1 Samodzielną Brygadą Spadochronową).
Stanisław Sosabowski begynn å lære		dowódca 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej (Arnhem w Holandii)
Stanisław Kopański begynn å lære		dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich (Tobruk w Libii)
Linia Curzona begynn å lære		linia pomyślana w 1919 jako tymczas wsch. gr Polski; w lipcu 1920 George Curzon zaproponował ją jako linię rozdzielającą wojska pol. i Armię Czer; gr III Rzeszy a ZSRR 1939-41 przebiegała w przybliżeniu wzdłuż linii Curzona-Stalin to wykorzystał
KRN begynn å lære		Krajowa Rada Narodowa utworzona przez komunistów w Warszawie 1 stycznia 1944r. (wg komunistów w Manifeście - legalny parlament)
PKWN begynn å lære		Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego powołany 21 lipca 1944r. w Moskwie przez KRN i ZPP pod nadzorem Stalina (wg komunistów w Manifeście - legalna władza wykonawcza)
Manifest PKWN begynn å lære		ogłoszony 22 lipca 1944r. Przez PKWN (zapowiada: uregulowanie granic wsch na zasadachetnicznych, nabytki terytorialne na zach, reformę rolną i przywrócenie swobód obywatelskich)
pałac w Liwadii begynn å lære		niedaleko Jałty, w którym odbyła się konferencja jałtańska w lutym 1945r., zbudowany przez polskiego magnata Leona Potockiego
denazyfikacja begynn å lære		środki i działania podjęte w celu oczyszczenia Niemiec z ideologii nazistowskiej
ONZ begynn å lære		Organizacja Narodów Zjednoczonych utworzona w czerwcu 1945. Główne organy: Zgromadzenie Ogólne (przedstawiciele wszystkich państw członkowskich) i Rada Bezpieczenstwa (5 członków stałych USA, Rosja, Chiny, Wielka Brytania i Francja i 10 niestałych)
demokracja ludowa begynn å lære		ustrój komunistyczny; cechy: niepodzielne rządy partii komunist. i zakaz istnienia partii opozyc; ogromna rola aparatu bezp.; nacjonalizacja zakładów przemysł. i ziemi; centralne sterowanie gosp; rozbudowa armii; całkowita kontrola obiegu informacji
żelazna kurtyna begynn å lære		nazwa nadana w 1946r. przez Churchilla podczas przemówienia w Fulton: pilnie strzeżona granica pomiędzy radziecką strefą wpływów a wolnym światem; jest to polityka izolacji od świata prowadzona przez komunistów
doktryna Trumana begynn å lære		w 1947r. prezydent Harry Truman przedstawił w niej zasady nowej polityki USA: powstrzymywanie postępów komunizmu, wspieranie wszystkich wolnych narodów i państw zagrożonych komunistyczną ekspansją
zimna wojna begynn å lære		1947-1991 - rywalizacja między komunistycznym Wschodem a demokratycznym Zachodem
doktryna begynn å lære		system twierdzeń i założeń z jakiejś dziedziny, np. polityki lub wojskowości
Taniec kaukaski begynn å lære		francuska karykatura z 1950r. ukazuje kraje poddane Stalinowi; dyktator, ptzy akompaniamencie francuskich komunistów, rzuca nożami we Francję
Plan Marshalla begynn å lære		uzupełnienie doktryny Trumana; plan amerykańskiej pomocy gospodarczej zaproponowany wszystkim państwom Europy (również ZSRR); Stalin odrzucił pomoc i to samo najazał państwom deomkracji ludowej
Hermann Goring begynn å lære		dowódca Luftwaffe-oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości w Norymberdze
Joachim von Ribbentrop begynn å lære		minister spraw zagranicznych III Rzeszy-oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości w Norymberdze
blokada Berlina begynn å lære		1948.06.-1949.05. (kryzys berliński)-żołnierze sowiccy zamknęli wszystki drogi, linie kolejowe i szlaki wodne łączące aliancie sektory stolicy Niemiec z zach częścią kraju
most powietrzny begynn å lære		lotnicze dostawy żywności i węgla zorganizowane przez Amerykanów i Brytyjczyków do Berlina podczas blokady Berlina przez ZSRR
Konrad Adenauer begynn å lære		pierwszy kanclerz RFN (1949-1963), przeciwnik Hitlera, usunięty przez Hitlera ze stanowiska nadburmistrza Kolonii w 1933; nie uznawał granicy z Polską na Odrze i Nysie Łużyckiej
Robert Schuman begynn å lære		minister spraw zagranicznych Francji
plan Schumana begynn å lære		1950r. pokojowa inicjatywa: ścisła współpraca gospodarcza (Francja, RFN, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg); międzynarodowa kontrola produkcji węgla i stali
EWWiS begynn å lære		Europejska Wspólnota Węgla i Stali założona w 1952r. przez kraje, które przyjęły plan Schumana
RWPG begynn å lære		Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej utworzona w 1949r. w Moskwie
stalinizm begynn å lære		odmiana komunistycznego totalitaryzmu
Nikita Chruszczow begynn å lære		pierwszy sekretarz partii komunistycznej i faktyczny przywódca państwa; destalinizacja; odwilż;
odwilż begynn å lære		koniec kultu jednostki; dyktatura zastąpiona władzą kilku osób; ograniczenie wszechwładzy aparatu bezpieczeństwa; uwolnienie setek tysięcy ludzi z więzień i łagrów
Radio Wolna Europa begynn å lære		rozgłośnia radiowa założona w 1949r. I finansowana przez Stany Zjednoczone; siedziba w Monachium (RFN)
Imre Nagy begynn å lære		premier Węgier 24.10.1956r; komunista-zwolennik reform; doprowadził do wycofania wojsk rosyj z Budapesztu, ogłosił zniesienie systemu jednopart; 1.11. oświadczył, że Węgry występują z Ukł Warsz; 4.11. wojska rosyj ruszyły na Węgry; skazany na karę śmierci
mur berliński begynn å lære		1961.08.12-13 - 1989 symbol podzielonej Europy
Praska Wiosna begynn å lære		1968.01.05.-08.20/21 okres wolności w Czechosłowacji; komuniści, którzy opowiadali się za "socjalizmem z ludzką twarzą" ogłosili: wolność słowa, brak cenzury, system wielopartyjny, elementy gospodarki rynkowej; otrzymali ostrzegawczy list pięciu
doktryna Breżniewa begynn å lære		sformułowana w ostrzegawczym liście pięciu państw Układu Warszawskiego 1968; głosiła ograniczoną suwerenność państw Układu Warszawskiego, z prawem ZSRR do interwencji zbrojnej w razie próby naruszenia ustalonego porządku; do 1989.10.
dekolonizacja begynn å lære		proces, w którym kolonie wyzwalają się spod zależności od mocarstw kolonialnych i tworzą nowe państwa
Mahatma Gandhi begynn å lære		Mohandas Gandhi; dążył do niepodległości Indii; rodakom zalecal opór bez przemocy; konsekwentnym stosowaniem tej metody zmusił Anglików do opuszczenia Indii; 1947r. niepodlełość Indii i Pakistanu; Gandhi zastrzelony 1948 przez fanatycznego współwyznawcę
Indochiny Francuskie begynn å lære		Wietnam, Kambodża, Laos
Nelson Mandela begynn å lære		pierwszy czarnoskóry prezydent RPA 1994-1999, wcześniej spędził 27 lat w więzieniu za walkę o zniesienie segregacji rasowej; laureat Pokojowej Nagrody Nobla
rok Afryki begynn å lære		1960r. Powstało wówczas 17 niepodległych państw-dekolonizacja w Afryce; do 1977r. europejskie mocarstwa utraciły wszystkie afrykańskie kolonie na stałym lądzie
apartheid begynn å lære		odrębność; system w Republice Południowej Afryki polegający na segregacji rasowej wprowadzony przez potomków Europejczyków; biali rządzili; zniesiony w 1994r.
Mengystu Hajle Marjam begynn å lære		komunistyczny przywódca Etiopii; w latach 70. zastosował "czerwony terror", by móc przeprowadzić marksistowskie reformy
neokolonializm begynn å lære		uzależnienie słabszych państw od silniejszych np. USA w 1946r. Przyznały niepodległość Filipinom (swojej jedynej większej kolonii), ale zachowały tam wpływy polityczne, bazy wojskowe i przywileje gospodarcze
kraje Trzeciego Świata begynn å lære		państwa postkolonialne szukające trzeciej drogi, między komunizmem a kapitalizmem; dziś kraje rozwijające się; globalne Południe
Idi Aminem begynn å lære		dyktator Ugandy w latach 70. XXw.
Kim Ir Sen begynn å lære		przywódka komunistycznej Korei Północnej
Ameryka Łacińska begynn å lære		Ameryka Południowa i Środkowa, gdzie mówi się po hiszpańsku, portugalsku, francusku
embargo begynn å lære		zakaz wywozu lub przywozu określonych towarów
Fidel Castro begynn å lære		przywódca grupy rewolucjonistów obalił w 1959r. proamerykańską dyktaturę na Kubie, znacjonalizował gospodarkę i wywłaszczył bez odszkodowania cudzoziemców; nawiązał współpracę z ZSRR; wprowadził system jednopartyjny; rewolucja ma charakter socjalistyczy
Pentagon begynn å lære		siedziba Departamentu Obrony USA
Wietkong begynn å lære		komunistyczne oddziały partyzanckie należące do Narodowego Frontu Wyzwolenia Wietnamu Południowego
pacyfista begynn å lære		przeciwnik wojny
indoktrynacja begynn å lære		systematyczne i natarczywe wpajanie komuś danych poglądów
mudżahedini begynn å lære		arabski: święci wojownicy; muzułmańscy partyzanci z różnych ugrupowań polityczno-wojskowych; gdy Armia Radziecka opuściła Afganistan, wybuchła między nimi wojna domowa
mandat begynn å lære		pełnomocnictwo organizacji międzynarodowej do administrowania jakimś obszarem
syjonizm begynn å lære		żydowski ruch narodowy powstały u schyłku XIXw.; głosili, że odpowiedzią na antysemityzm pozinno być utworzenie żydowskiego państwa w Palestynie
OWP begynn å lære		Organizacjia Wyzwolenia Palestyny założona w 1964r., przywódca Jaser Arafat
Jaser (Jasir) Arafat begynn å lære		przywódca Organizacji Wyzwolenia Palestyny
Mao Zedong begynn å lære		przywódca Komunistycznej Partii Chin, później przewodniczący komunistycznej Chińskiej Republiki Ludowej
wielki skok naprzód begynn å lære		wielki skok naprzód-plan społeczno gospodarczy ogłoszony w 1958r. przez Mao Zedonga, który zakładał gigantyczny wzrost produkcji przemysłowej i utworzenie komun ludowych
wielki głód chiński begynn å lære		1959-1961 w wyniku błędnych decyzji Mao Zedonga
Czerwona Gwardia begynn å lære		paramilitarna organizacja założona w 1966r. przez studentów dla obrony Mao Zedonga
maoizm begynn å lære		komunizm wg własnego (Mao Zedunga) pomysłu
rewolucja kulturalna begynn å lære		1966-1969 oficjalnie, a w rzeczywistości do 1976r. (do śmierci Mao Zedonga); cele: "zmiażdżenie burżuazyjnych elit" i zniszczenie "czterech starych rzeczy": idei, kultury, zwyczajów i nawyków
Douglas MacArthur begynn å lære		generał USA, miał decydujący wpływ na sprawy Japonii po jej kapitulacji
Hirohito begynn å lære		cesarz japoński, zachował władzę w okupowanej przez USA Japonii
Leopold Okulicki begynn å lære		generał AK
MBP begynn å lære		Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (komunistyczny aparat bezpieczeństwa) otworzone w lipcu 1944r, należało do niego MO, UB, KBW
MO begynn å lære		Milicja Obywatelska
UB begynn å lære		Urząd Bezpieczeństwa tzw. bezpieka; miał strzec państwa np. przed zamachami na ministrów
KBW begynn å lære		Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego - oddziały wojskowe przeznaczone do walki z podziemiem
żołnierze wyklęci lub niezłomni begynn å lære		uczestnicy walk zbrojnych podziemia niepodległościowego; walczyli przeciwko władzy komunistów i zależności Polski od ZSRR
Witold Pilecki begynn å lære		rotmistrz, twórca i przywódca ruchu oporu w obozie koncentracyjnym Auschwitz; od grudnia 1945r. Przesyłał rządowi londyńskiemu informacje o terrorze panującym w Polsce; komuniści oskarżyli go o szpiegostwo; został skazany na śmierć i rozstrzelany
proces szesnastu begynn å lære		pokazowy proces uprowadzonych przez NKWD polskich przywódców (m.in... Leopolda Okulickiego, Jana Jankowskiego) Polskiego Państwa Podziemnego; zarzucono im działalność terrorystyczno-dywersyjną;
Stanisław Mikołajczyk begynn å lære		wicepremier 1940, a potem premier 1943 rządu londyńskiego; 1944 podał się do dymisji z powodu zgody zachodnich aliantów na uzależnienie Polski od ZSRR; po wojnie wicepremier w rządzie komunistów; 1947 uciekł do Anglii i do USA
TRJN begynn å lære		Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej utworzony w czerwcu 1945; Stanisław Mikołajczyk wicepremierem i ministrem rolnictwa
Władysław Gomułka begynn å lære		wicepremier Rządu Tymczasowego
PSL begynn å lære		Polskie Stronnictwo Ludowe, przekształcone ze Stronnictwa Ludowego kierowanego przez Stanisława Mikołajczyka; jedyna partia opozycyjna komunistom
Edward Osóbka-Morawski begynn å lære		premier TRJN
repatriant begynn å lære		przesiedleniec z terenów II Rzcypospolitej wcielonych do ZSRR
Ziemie Odzyskane begynn å lære		przyznane Polsce po II WŚ obszary Niemiec
akcja "Wisła" begynn å lære		brutalne przesiedlenie Ukraińców na Ziemie Odzyskane, aby położyć kres atakom UPA
referendum begynn å lære		głosowanie obywateli, w którym decydują oni o sprawie ważnej dla państwa, odpowiadając tak lub nie
Bolesław Bierut begynn å lære		członek radzieckiej partii komunistycznej i PPR, prezydent Polski, przywódca PZPR, premier
Mała konstytucja begynn å lære		uchwalona w lutym 1947 przez sejm: władza ustawodawcza (jednoizbowy sejm), władza wykonawcz (prezydent, Rada Państwa, rząd)), władza sądownicza (niezależne sądy); w teorii trójpodział wladzy, w praktyce Stalin za pomocą rządów komunistów
ZSL begynn å lære		Zjednoczone Stronnictwo Ludowe, z przekształcenia w 1949r. Polskiego Stronnictwa Ludowego
PZPR begynn å lære		Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (zjednoczenie PPS i PPR w jedną partię) 1948.12.
stalinizm begynn å lære		1948-1956; rządy stalinistów lub system rządów prowadzony przez Stalina w ZSRR i podległych mu państwach oparty na: kulcie jednostki, totalitarnej kontroli państwa nad każdą dziedziną życia, terrorze służb specjalnych
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej begynn å lære		uchwalona w 1952 zawiera nową nazwę państwa PRL; poprawki w niej osobiście nanosił Stalin; Polska "państwem demokracji ludowej", w którym "władza należy do ludu pracującego"; zlikwidowała urząd prezydenta; uzależniła swobody obywatelskie od obowiązków
Konstanty Rokossowski begynn å lære		generał Armii Czerwonej, który został Ministrem Obrony Narodowej w polskim rządzie
plan trzyletni begynn å lære		1947-1949 zakladał odbudowę, a potem rozbudowę przemysłu oraz integrację Ziem Odzyskanych z resztą kraju
plan sześcioletni begynn å lære		1950-1955 industrializacja państwa przez rozbudowę przemysłu ciężkiego i maszynowego wg wzorów radzieckich
plenum begynn å lære		zebranie wszystkich najważniejszych działaczy PZPR
Podaj cegłę begynn å lære		Aleksander Kobzdej 1950
socrealizm begynn å lære		realizm socjalistyczny, styl w sztuce
Zniewolony umysł begynn å lære		książka Czesława Miłosza
Stefan Wyszyński begynn å lære		prymas Polski w latach 1948-1981 (zwany Prymasem Tysiąclecia); kapelan AK podczas powstnia warszawskiego; więziony przez komunistów 1953-1956; pomysłodawca orędzie biskupów polskich do niemickiech
marksizm begynn å lære		ideologia: dzieje ludzkości wypełnała walka klas prowadząca do zwycięstwa komunizmu; religia-opim dla ludu, aby biedni nie buntowali się przeciwko bogatym; wszystko co przyspieszało triumf komunizmu w tym kłamstwo, prześladowania, uważali za dobre
księża patrioci begynn å lære		ruch około 10% księży, którzy popierali PZPR
rehabilitacja begynn å lære		uniewinnienie niesłusznie skazanej osoby, przywrócenie jej utraconych praw i dobrego imienia
Po Prostu begynn å lære		studencki tygodnik, który domagał się rehabilitacji ofiar stalinizmu; symbol przemian
Władysław Gomułka begynn å lære		działacz komunist, przywódca PPR i PZPR; ślusarz; 1948 oskarżony przez stalinis o odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne i pozbawiony przywództwa PPR; więziony 1951-54; od polskiego Października 10.1956. faktyczny przywódca PRL pierwszy sekretarz KC PZPR
KC PZPR begynn å lære		Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
Polski Październik begynn å lære		Destalinizacja; przemiany zapoczątkowane w pażdzierniku 1956
Destalinizacja begynn å lære		Polski Październik; przemiany zapoczątkowane w pażdzierniku 1956
mała stabilizacja begynn å lære		lata rządów Gomułki (1956-1970) przyniosły poprawę po okresie stalinizmu
budownictwo wielkopłytowe begynn å lære		rozpowszechniło się w Polsce w latach 60., miało zaspokoić głód mieszkaniowy; z gotowych elementów wielkich płyt stawiano potężne bloki, niestety pełne usterek
marzec 1968 begynn å lære		dramatyczne wydarzenia w Polsce: strajki i manifestacje studentów, walka o władzę w PZPR, antysemicka kampania propagandowa władz PRL
Adam Michnik begynn å lære		wyrzucony z uczelni po demonstracji 30.01.1968.; działacz KSS KOR; delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; 3 krotnie więziony; redaktor "Gazety Wyborczej" powstałej po obradach okrągłego stołu
ZOMO begynn å lære		oddziały milicji przeznaczone do tłumienia manifestacji
czystka begynn å lære		usunięcie licznych niewygodnych osób ze stanowisk albo jakiejś organizacji
grudzień 1970 begynn å lære		tragiczne wydarzenia następujące po ogłoszeniu przez Władysława Gomułkę podwyżki cen
dygnitarz begynn å lære		ważny urzędnik
Edward Gierek begynn å lære		działacz komunist, od 20 grudnia 1970 do 1980 (dekada Gierka) faktyczny przywódca PRL pierwszy sekretarz KC PZPR; wniesienie poprawki o przyjaźni z ZSRR do konstytucji; służalcza postawa wobec ZSRR; propaganda sukcesu; gigant kretydy
Tadeusz Konwicki begynn å lære		pisarz, "Mała apokalipsa" 1979r.
KOR begynn å lære		Założenie przez intelektualistów Komitetu Obrony Robotników; zbierali pomoc na skazanych, udzielali im pomocy prawnej, nielegalne ulotki; przełamali monopol informacyjny władz; niezależni od komunist, ale tolerowani z obawy przed odcięciem zach kredyt
Jacek Kuroń begynn å lære		jeden z założycieli KOR; delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; 8 lat w wiezieniu; późniejszy minister; od jego nazwiska zasiłek dla bezrobotnych zaczęto nazywać kuroniówką
nieprawomyślny begynn å lære		postępujący niezgodnie z obowiązującymi zasadami prawnymi i politycznymi
Sławomir Mrożek begynn å lære		pisarz; w 1963r. zdecydował się na emigrację; powrócił do Polski kilka lat po upadku komunizmu
Zbigniew Herbert begynn å lære		poeta PRL
Wisława Szymborska begynn å lære		poetka PRL, laureatka Nagrody Nobla
Andrzej Wajda begynn å lære		reżyser; "Popiół i diament"
Czesław Miłosz begynn å lære		poeta PRL; laureaut Nagrody Nobla; "Zmiewolony umysł"
Gustaw Herling-Grudziński begynn å lære		pisarz PRL, "Inny świat"
KSS KOR begynn å lære		Komitet Samoobrony Społecznej KOR; cel: utworzenie społeczeństwa obywatelskiego niezależnego od władz; odrzucali wszelką przemoc; działali jawnie; pomagali prześladowanym za poglądy; informowali zachód
bibuła begynn å lære		nielegalne czasopismo wydawane przez KSS KOR
Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA begynn å lære		podziemne wydawnictwo KSS KOR; publikowali Miłosza, Konwickiego
Uniwersytet Latający begynn å lære		organizacja KSS KOR; organizował wykłady z historii niezakłamanej przez komunistów
Wolne Związki Zawodowe begynn å lære		organizacje KSS KOR
Mirosław Chojecki begynn å lære		założyciel Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWA
Karol Wojtyła begynn å lære		arcybiskup krakowski wybrany na konklawe w Watykanie 16.10.1978. na papieża; przyjął imię Jan Paweł II
Anna Walentynowicz begynn å lære		działaczka Wolnych Związków Zawodowych w Stoczni Gdańskiej im. Lenina
Lech Wałęsa begynn å lære		przywódca strajku 14.08.1980., zwolniony 4 lata wcześniej; działacz Wolnych Zw Zaw Wybrzeża; przewodnniczący NSZZ "Solidarność"; elektryk w Stoczni Gdańskiej; internowany w stanie wojennym; laureat Pokojowej Nagrody Nobla 1983, prezydent RP 1990-95
MKS begynn å lære		Międzyzakładowy Komitet Strajkowy powstały w nocy z 16/17.08.1980.; kierował robotniczym protestem; po 2 tyg. Skupiał przedstawicieli 630 zakładów pracy Wybrzeża
NSZZ "Solidarność" begynn å lære		Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" założony we wrześniu 1980r. przez przywódców sieprniowych strajków; przewodniczącym został Lech Wałęsa; stała się największym ruchem społeczno-politycznym w dziejach Polski; legalna opozycja władz PRL
Wojciech Jaruzelski begynn å lære		minister obrony narodowej w 1980, generał; 1981 premier i pierwszy sekretarz KC PZPR; wprowadził 13.12.1981. stan wojenny podczas którego objął władzę dyktatorską; prezydent PRL 1989, pierwszy prezydent RP 1989-1990; 1941 Syberia, 1943 oficer I dywizji
porozumienie sierpniowe begynn å lære		podpisane 31.08.1980. przez przedstawicieli zakładów strajkujących a władzami
SB begynn å lære		Służby Bezpieczeństwa; dawny UB Urząd Bezpieczeństwa
stan wojenny begynn å lære		wojskowy zamach stanu rozpoczął się w Polsce 13 grudnia 181r.
długi marsz begynn å lære		pokojowa walka podziemnej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ Solidarność
opór społeczny begynn å lære		długi marsz, działalność wydawnicza, manifestacje, podziemne Radio "Solidarność", noszenie przypiętych oporników, aktorzy i dziennikarze bojkotowali państwowe media, 850 tys. Człoknków PZPR wystąpiło z partii, opozycję wspierał Kościół
Jerzy Popiełuszko begynn å lære		ksiądz, kapelan "Solidarności", zabity przez SB 1984.10. naraził się komunistom kazaniami, w których domagał się wolności dla Polski i protestował przeciwko bezprawiu władz
KGB begynn å lære		radziecki wywiad i kontrwywiad
Michaił Gorbaczow begynn å lære		zapoczątkował reformy wew by ratować upadającą gospodarkę; państwa satelickie zostawił własnemu losowi; sekretarz generalny KC PZPR 1985-91; prezydent 1990-91; prawnik, zakończył wyścig zbrojeń i wycofał wojska z Afganistanu; 1990 Pokojowa Nagroda Nobla
Czesław Kiszczak begynn å lære		generał podległy Wojciechowi Jaruzelskiemu zaproponował po falach strajków w 1988r. spotkania władz z opozycją w formie okrągłego stołu, pod warunkiem zakończenia strajków; przewodniczący delagacji rządowej w obradach okrągłego stołu w 1989
Aleksander Kwaśniewski begynn å lære		delegat rządowy w obradach okrągłego stołu; prezydent Polski
Leszek Miller begynn å lære		delegat rządowy w obradach okrągłego stołu; premier
Zbigniew Bujak begynn å lære		delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; przywódca podziemnej Solidarności; ukrywał się do 1986r.
Władysław Frasyniuk begynn å lære		delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; jeden z przywódców podziemnej Solidarności; więziony z przerwami w latach 1982-86
Tadeusz Mazowiecki begynn å lære		delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; publicysta, doradca Lecha Wałęsy; w 1981r. Redaktor naczelny "Tygodnika Solidarność"; internowany w stanie wojennym; 1989-1991 premier Polski
Bronisław Geremek begynn å lære		delegat strony solidarnościowo-opozycyjnej w obradach okrągłego stołu; profesor, historyk, ekspert i doradca "Solidarności", internowany w 1981r.
pluralizm begynn å lære		wielośći różnorodność partii politycznych i organizacji społecznych m.in. związków zawodowych
fraternizacja begynn å lære		zbratanie się, nawiązanie zażyłych stosunków np. strony solidarnościowej z rządzącą
Jesień Narodów begynn å lære		bunt przeciwko systemowi komunistycznemu w innych krajach podległych ZSRR zapoczątkowany przez przemiany w Polsce w 1989r.
wyścig zbrojeń begynn å lære		od początku zimnej wojny 1947 USA i ZSRR udoskonalały broń, zwłaszcza nuklearną, powiększały jej arsenały
SS-20 begynn å lære		radzieckie rakiety średniego zasięgu wyprodukowane w latach 70. podczas odprężenia w stosunkach Wschód-Zachód i wycelowane na zachodnie miasta Europy
cruise i pershing begynn å lære		amerykańskie rakiety zainstalowane w krajach Europy Zachodniej w odpowiedzi na radziecki SS-20
Ronald Regan begynn å lære		aktor, polityk, przez 2 kadencje prezydent USA 1981-1989; zdecydowany przeciwnik komunizmu; nazwał ZSRR "imperium zła"; kazał rozpocząć prace nad systemem obrony przeciwrakietowej umieszczonym na orbicie okołoziemskiej
pierestrojka begynn å lære		zapoczątkowane przez Michaiła Gorbaczowa przemiany-przebudowa radzieckiego systemu, która umożliwi reformy gospodarcze; miała doprowadzić do demokratyzacji życia i zachęcić obywateli do własnej inicjatywy i krytyki wadliwych elementów systemu
głasnost begynn å lære		podstawa pierestrojki; jawność w zarządzaniu państwem
Stanisław Szuszkiewicz begynn å lære		przewodniczący Rady Najwyższej Republiki Białorusi; podpisał porozumienie białowieskie 8 grudnia 1991r.
Borys Jelcyn begynn å lære		prezydent Rosji; podpisał porozumienie białowieskie 8 grudnia 1991r.
Leonid Krawczuk begynn å lære		prezydent Ukrainy; podpisał porozumienie białowieskie 8 grudnia 1991r.
Karta 77 begynn å lære		dokument krytykujący władze za naruszenie praw człowieka podpisany przez opozycję w Czechosłowacji
Forum Obywatelskie begynn å lære		opozycja w Czechosłowacji powstałe 19.11.1989.; przywódca Vaclav Havel
Vaclav Havel begynn å lære		Przywódca Forum Obywatelskiego; pisarz, jeden z twórców Karty 77, prezydent Czechosłowacji 1989-1992 i Republiki Czeskiej 1993-2003; prześladowany przez komunistów więziony przez 5 lat
aksamitna rewolucja begynn å lære		przemiany w Czechosłowacji w 1989, obyło się bez ofiar
aksamitny rozwód begynn å lære		1993.01. powstała Republika Czeska i Republika Słowacka
Nicolae Ceausescu begynn å lære		komunistyczny dyktator Rumunii od połowy lat 60.
Stasi begynn å lære		tajna policja w NRD
Helmut Kohl begynn å lære		kanclerz RFN (1982-1998), od 1990 zjednoczonych Niemiec; opracował plan zjednoczenia Niemiec; dr historii, przewod CDU (partii chrześcijańskich demokratów); popierał politykę Reagana wobec ZSRR; uznał granicę z Polską; za przyjęciem do UE państw postkom
Układ Warszawski begynn å lære		7 państw: ZSRR, Bułgaria, Czechosłowacja, NRD, Polska, Rumunia, Węgry; rozwiązany w lutym 1991r.
Deng Xiaoping begynn å lære		chiński polityk, przywódca Chińskiej Republiki Ludowej 1978-1989; twórca reform społeczno-gospodarczych i otwarcia Chin na świat; pragmatyk; jego hasło: "Bieda to nie komunizm"; zbudował socjalizm o chińskiej specyfice
maoiści begynn å lære		zwolennicy zasad Marksa, Lenina i Mao
Dalajlama begynn å lære		duchowy i polityczny przywódca Tybetańczyków, nieuznawany przez władze Chin; laureat Pokojowej Nagrody Nobla
Tajwan begynn å lære		wyspa, na której w 1949r. schronili się przeciwnicy komunistów. Do dziś istnieje tam niepodległa Republika Chińska, nieuznawana jednak przez większość państw świata
panarabizm begynn å lære		ideologia głosząca: istnienie jednego narodu arabskiego (wszystkie ludy mówiące po arabsku) i konieczność utworzenia jednego państwa arabskiego
islamizm; fundamentalizm islamski begynn å lære		jednocześnie jest to religia i system polityczny; zwolennicy pragną utworzyć kalifat na wzór średniowiecznego; uznają za swój obowiązek dżihad
kalifat begynn å lære		islamskie państwo, w którym muzułmanie różnych narodowości będą żyć ściśle wg Koranu
dżihad begynn å lære		święta wojna z niewiernymi
talibowie begynn å lære		fundamentaliści afgańscy
szariat begynn å lære		prawo koraniczne, co oznaczało m.in. ograniczenie praw kobiet (kobieta jest własnością mężczyzny, który decyduje o jej losie) oraz uznanie porzucenia islamu za przestępstwo
terroryzm begynn å lære		stosowanie przemocy, by wymuszać spełniennie żądań politycznych, religijnych, finansowych lub innych
Al-Kaida begynn å lære		po arabsku: baza; organizacja, wspierająca afgańskich muzułmanów w walce z Armią Radziecką; powstała w 1988r.; z czasem organiz terrorystyczną dążącą do obalenia prozachodnich rządów w krajach muzułmańskich; przywódca Osama bin Laden
Osama bin Laden begynn å lære		przywódca Al-Kaidy; saudyjski milioner
Saddam Husajn begynn å lære		dyktator Iraku od 1979r., zwolennik panarabizmu oraz socjalizmu; "rzeźnik z Bagdadu" użył broni chemicznej przeciwko mniejszości kurdyjskiej; w 2003 skazany przez władze irackie na śmierć
wąglik begynn å lære		choroba zakaźna wywołana przez bakterie o nazwie laseczki wąglika
intifada begynn å lære		po arabsku: strząśnięcie; Palestyńskie powstanie przeciwko Izraelowi
Autonomia Palestyńska begynn å lære		utworzona w 1994r.; Strefa Gazy, wydzielone obszary Zachodniego Brzegu
EWG begynn å lære		Europejska Wspólnota Gospodarcza powołana przy podpisaniu traktatór rzymskich w 1957r.
Euratom begynn å lære		Europejska Wspólnota Energii Atomowej powołana przy podpisaniu traktatór rzymskich w 1957r.
WE begynn å lære		Wspólnota Europejska-połączenie EWWiS, EWG i Euratom w 1967r.; kolejne państwa przystąpiły w 1973 W. Brytania, Dania, Irlandia; 1981 Grecja; 1986 Hiszpania i Portugalia
UE begynn å lære		Unia Europejska; kraje WE+kolejne państwa 1990 NRD; 1995 Austria, Szwecja, Finlandia; 2004 Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Słowenia, Malta, Cypr; 2007 Rumunia, Bułgaria; 2013 Chorwacja
ENIAC begynn å lære		"Gigantyczny mózg" jeden z pierwszych komputerów świata; zbudowany w 1946r. Na Uniwersytecie Pensylwanii
korporacja begynn å lære		bardzo duże przedsiębiorstwo, często międzynarodowe, którego kapitał stanowią udziały właścicieli
epoka postindustrialna begynn å lære		epoka poprzemysłowa
społeczeństwo informacyjne begynn å lære		stale posługuje się technologiami informacji i łączności
kultura masowa begynn å lære		dla szerokiej grupy odbiorców i niewymagająca wykształcenia: występy gwiazd muzyki rozrywkowej, imprezy sportowe, telenowele; powstała w XIXw.
globalizacja begynn å lære		rosnąca współzależność państw, społeczństw, systemów gospodarczych i kultur całego świata; globalizacja ekonomiczna, polityczna
globalna wioska begynn å lære		prawie każdy użytkownik internetu ma równie łatwy dostęp do informacji o wydarzeniach w swojej okolicy, jak na drugim końcu globu
konsumpcjonizm begynn å lære		nadmierne przywiązywanie wagi do zdobywania i używania dóbr materialnych
SLD begynn å lære		Sojusz Lewicy Demokratycznej przekształcony w 1990r. z wcześniejszej Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej założonej przez część działaczy PZPR, po rozwiązaniu PZPR
progi wyborcze begynn å lære		powstały w 1993r. Aby ograniczyć rozdrobnienie parlamentu; aby wprowadzić posłów do sejmu partia musiała uzyskać co najmniej 5% głosów, a koalicja partii 8%
postkomuniści begynn å lære		politycy wywodzący się z dawnych partii komunistycznych
Leszek Balcerowicz begynn å lære		ekonomista, wicepremier i minister finansów w 1989r. przedstawił program naprawy finansów państwa, zwany planem Balcerowicza, który wszedł w życie 1 stycznia 1990r.
plan Balcerowicza begynn å lære		1990.01.01. program naprawy finansów państwa: kres hiperinflacji; zrównoważenie budżetu; poprawa zaopatrzenia w sklepach; główne elementy: uwolnienie cen, zamrożenie płac, zmniejszenie wydatków państwa, zgoda na prywatne firmy, wymienialność zł na USD
uwłaszczenie nomenklatury begynn å lære		sprywatyzowanie części majątku państwowego przez byłych komunistów

HISTORIA_POJĘCIA_POSTACI_OBRAZY_KLASA 8

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.