konkurs wojewódzki z polskiego

 0    64 fiche    OlgaSalamonik
laste ned mp3 Skriv ut spille sjekk deg selv
 
spørsmålet język polski svaret język polski
blurb
begynn å lære
rekomendacja lub krótkie streszczenie utworu na tylnej stronie, blurb zawsze przedstawia utwór w sposób pozytywny
satyra
begynn å lære
krytykuje wady, ale nie może być imienna, ukazuje świat w, krzywym zwierciadle', budzi śmiech, kpinę w człowieku
elegia
begynn å lære
forma wierszowa, ton refleksyjny, poważny, smutna tematyka, obecność skargi, rozpamiętywania, osobisty, intymny charakter dzieła
topos
begynn å lære
dawny, powtarzający się w wielu dziełach motyw kulturowy. Toposy mają na ogół charakter symboliczny, kryją różne znaczenia, świadczą o jedności kulturowej danego narodu lub kontynentu i o istnieniu pierwotnych wzorów myślenia człowieka
trawestacja
begynn å lære
parafraza utworu polegająca na zmianie stylu z poważnego na komiczny lub odwrotnie, zachowująca jego podstawowe elementy kompozycyjne oraz podejmowany temat. Stanowii odmiany parodii i jest częsta w satyrze.
apostrofa
begynn å lære
bezpośredni, uroczysty zwrot do osoby, pojęcia, przedmiotu,...
pytanie retoryczne
begynn å lære
pytanie sformułowane nie w celu uzyskania odpowiedzi lecz podkreślenia myśli osoby mówiącej i zaangażowanie odbiorców
animizacja
begynn å lære
rodzaj przenośni polegającej na nadaniu przedmiotom lub pięciom abstrakcyjnym cech istot żywych
personifikacja
begynn å lære
przedstawienie tworów nieożywionych jako postaci ludzkich. Personifikacja jest rodzajem przenośni (metafory).
Inwersja
begynn å lære
szyk wyrazów, który na tle powszechnego języka literackiego odczuwa się jako niezwykły, bądź z powodu zmiany normalnej kolejności zależnych od siebie składniowo wyrazów
średniówka
begynn å lære
stały podział międzywyrazowy wewnątrz wersu dzielący go na dwa człony (rzadko więcej).
przerzutnia
begynn å lære
przerzucenie do następnego wersu wyrazu lub kilku wyrazów należących treściowo do wersu poprzedniego
rym żeński
begynn å lære
ma kilka sylab
rym męski
begynn å lære
ma jedną sylabę
rym dokładny
begynn å lære
utrzymuje pełną identyczność głoskową na obszarze współdźwięczności np. dziewczyna - malina
rym niedokładny
begynn å lære
nie operuje identycznością głosek w obrębie obszarów rymowych
rymy parzyste
begynn å lære
aabb
rymy przeplatane (krzyżowe)
begynn å lære
abab
rymy okalające
begynn å lære
abba
synkretyzm rodzajowy
begynn å lære
polega na pomieszaniu rodzajów literackich w jednym utworze np. Adam Mickiewicz - Świtezianka - narrator - epika, postacie - epika, dramat, nastrój grozy i tajemniczości, ożywiona przyroda - liryka
homonimy
begynn å lære
wyrazy o takiej samej strukturze graficznej (tzn. tak samo brzmiące, o identycznym zapisie) mające zupełnie odmienne znaczenie.np. Zamek - z piasku Zamek - od kurtki Pilot - od telewizora Pilot - kierowca samolotu
kontekst biograficzny
begynn å lære
czynniki związane z życiem autora, które wpłynęły na dane dzieło
reżyser
begynn å lære
autor dzieła scenicznego lub filmowego odpowiedzialny za jego całokształt
scenografia
begynn å lære
plastyczna oprawa filmu, sztuki teatralnej, widowiska operowego, baletowego lub telewizyjnego. Składa się z dekoracji, kostiumów, rekwizytów, charakteryzacji postaci i oświetlenia.
monolog
begynn å lære
samodzielna kompozycyjnie i znaczeniowo ciągła wypowiedź jednego podmiotu mówiącego, nie wchodząca w skład dialogu
kadr
begynn å lære
pole obrazu tworzonego przez obiektyw
ujęcie
begynn å lære
najmniejsza dynamiczna jednostka budulca filmowego zawarta między dwoma najbliższymi cięciami montażowymi; odcinek taśmy filmowej z obrazem filmowanym trwający od startu kamery do momentu jej zatrzymania
scena filmowa
begynn å lære
dynamiczna jednostka budulca filmowego; kompozycyjnie wyodrębniony fragment filmu składający się z przynajmniej jednego ujęcia, charakteryzujące się jednością czasu, miejsca i akcji.
sekwencja
begynn å lære
uporządkowany ciąg znaków, symboli, nazw, zdarzeń itp., stanowiący strukturę układu, systemu. Występowanie kolejnych elementów wynika z określonej reguły lub formuły.
sytuacja liryczna
begynn å lære
podmiot liryczny pokazuje swoją perspektywę patrzenia na świat - to jak się wypowiada i w jakich okolicznościach tworzy sytuację liryczną
ironia
begynn å lære
sposób wypowiadania się oparty na zamierzanej niezgodności, najczęściej przeciwieństwie, dwóch poziomów wypowiedzi: dosłownego i ukrytego
krzywe zwierciadło
begynn å lære
zniekształcać, przedstawić coś jako zdeformowane
paradoks
begynn å lære
twierdzenie logiczne prowadzące do szokujących lub sprzecznych wniosków
absurd
begynn å lære
sformułowanie, myśl, sytuacja pozbawiona sensu, niedorzeczność
alegoria
begynn å lære
obraz plastyczny lub słowny przedstawiający ideę, myśl przy pomocy obrazu o charakterze przenośnym lub symbolicznym np. poprzez personifikację
symbol
begynn å lære
motyw, zespół motywów, pojęć, obrazów, które oprócz sensu dosłownego zawierają także ukryte - symboliczne. Symbol jest chwiejny, niepewny, możliwości jego interpretacji są dowloniejsze
elipsa
begynn å lære
(wyrzutnia) figura poetycka polegająca na pominięciu jednego z elementów składowych, wnosząca czynnik niejasności lub nawet tajemniczości, stawiająca przed czytelnikiem zadanie wypełnienia powstałej luki
oksymoron
begynn å lære
figura retoryczna, którą tworzy się przez zestawienie wyrazów o przeciwstawnych znaczeniach
antyteza
begynn å lære
figura retoryczna polegająca na zestawieniu dwóch elementów znaczeniowo przeciwstawnych w jedną całość treściową dla uzyskania wyższej ekspresji (np. "lepiej z mądrym zgubić, niż z głupim znaleźć"
pleonazm
begynn å lære
potocznie lub żartobliwie masło maślane – wyrażenie, w którym jedna część wypowiedzi zawiera treść występującą także w drugiej części, zaliczane do redundantnych połączeń wyrazowych.
tautologia
begynn å lære
wyrażenie, które jest prawdziwe na mocy swojej formy – budowy (dokładniej: które jest prawdziwe w każdej niepustej dziedzinie; zdanie zawsze prawdziwe).
stylizacja
begynn å lære
przejaw intertekstualności, celowe naśladowanie w wypowiedzi będącej realizacją danego stylu wybranych cech stylu innego, wyraźnie odcinającego się, dającego rozpoznać jako cudzy i zewnętrzny
archaizacja
begynn å lære
rodzaj stylizacji językowej polegającej na wprowadzeniu do utworu literackiego archaicznych elementów słownictwa, rzadziej form gramatycznych lub konstrukcji składniowych.
dialektyzacja
begynn å lære
inaczej stylizacja gwarowa, polegająca na wprowadzeniu do utworu literackiego (całości lub jego części) słownictwa, zwrotów, form gramatycznych pochodzących z określonego dialektu wernakularnego, tzw. dialektyzmów.
kolokwializacja
begynn å lære
kształtowanie języka
onomatopeja
begynn å lære
wyraz dźwiękonaśladowczy – figura retoryczna, używana w poezji jako środek stylistyczny polegający na takim dobieraniu wyrazów (istniejących w mowie lub neologizmów albo glosolalii), aby naśladowały one swym brzmieniem opisywane zjawisko lub dźwięki...
instrumentacja głoskowa
begynn å lære
środek stylistyczny polegający na takim doborze słów w tekście, aby poprzez bliskie sąsiedztwo powtarzających się podobnych głosek nadać mu szczególną wartość brzmieniową i semantyczną
apostrofa
begynn å lære
składniowa figura retoryczna, charakteryzująca się bezpośrednim zwrotem do osoby, bóstwa, idei, wydarzenia, pojęcia lub przedmiotu (dochodzi wówczas do personifikacji adresata wypowiedzi). Dominuje styl podniosły, czasami patetyczny.
paralelizm
begynn å lære
tożsamość lub podobieństwo treściowe (znaczeniowe) bądź kompozycyjne kilku analogicznych segmentów utworu literackiego (zdań, wersów, strof, scen, wydarzeń, wątków itp.).
anafora
begynn å lære
celowe powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu na początku kolejnych segmentów wypowiedzi.
porównanie homeryckie
begynn å lære
porównanie, którego jeden człon jest rozbudowanym opisem ludzkich czynów zestawionych z zachowaniem zwierząt lub ze zjawiskami przyrody
wykrzyknienie
begynn å lære
wyraz, grupa wyrazów lub zdanie wykrzyknikowe, eliptyczne, często urwane, wtrącone w tok wypowiedzi, często w formie apostrofy.
przerzutnia
begynn å lære
przeniesienie wyrazu lub części zdania do dalszej części wersu, następnego wersu lub strofy np. w celu zaakcentowania wypowiedzi, zwiększenia dynamiki i pobudzenia wyobraźni osoby czytającej.
wiersz sylabiczny
begynn å lære
wiersz mający równą liczbę sylab, akcent stały pada na przedostatnią sylabę wersu.
wiersz sylabotoniczny
begynn å lære
rodzaj wiersza realizujący zasady regularnego systemu wersyfikacyjnego zwanego sylabotonizmem.
wiersz wolny
begynn å lære
typ wiersza, który należy do systemu nienumerycznego, gdyż jego budowa nie opiera się na zgodności liczby sylab, stóp, zestrojów akcentowych w wersie.
plan totalny
begynn å lære
rodzaj planu filmowego opierający się na pełnym pokazaniu miejsca akcji. Sylwetki bohaterów są widoczne z daleka i nie są na ogół rozpoznawalne
plan ogólny
begynn å lære
rodzaj planu filmowego opierający się na pokazaniu miejsca akcji wraz z sylwetkami ludzkimi, niezbyt odległymi. Plan taki służy przede wszystkim nakreśleniu sposobu, w jaki jednostka powiązana jest ze swoim otoczeniem.
plan pełny
begynn å lære
rodzaj planu filmowego polegający na pokazaniu całej postaci wypełniającej kadr. Pozwala rozpoznać postać, zidentyfikować czynności przez nią wykonywane.
plan amerykański
begynn å lære
rodzaj planu filmowego polegający na pokazaniu postaci ludzkiej od wysokości nieco powyżej kolan do miejsca tuż nad głową. Używany głównie do filmowania rozmawiających osób.
plan średni
begynn å lære
posób kadrowania planu filmowego polegający na pokazaniu postaci od pasa w górę. Podobnie jak plan amerykański służy do filmowania dialogów, lecz w przeciwieństwie do niego większą rolę odgrywa mimika bohaterów.
półzbliżenie
begynn å lære
jeden z rodzajów "bliskich" planów filmowych. Ukazuje popiersie postaci ludzkiej, jej mimikę, gestykulację, emocje. Tło jest prawie niewidoczne, zdecydowanie podrzędne wobec postaci. W tym planie zmieścić można najwyżej do trzech osób.
zbliżenie
begynn å lære
jeden z bliskich planów filmowych. Twarz człowieka lub inny obiekt zajmuje większą część kadru. Ukazuje stan psychiki i emocje postaci.
detal
begynn å lære
jeden z bliskich planów filmowych. Ukazuje najmniejsze szczegóły - np. fragmenty ciała lub ważne dla narracji przedmioty niewidoczne lub nieczytelne na dalszych planach obiekty (np. zawartość szuflady, treść notatki).

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.