|
spørsmålet |
svaret |
|
Omnis definitio In iure civili periculosa est. begynn å lære
|
|
Każda definicja w prawie cywilnym jest ryzykowna.
|
|
|
|
Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere. begynn å lære
|
|
Nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, każdemu oddać co mu się należy
|
|
|
|
Ius est ars boni et aequi begynn å lære
|
|
Prawo jest sztuką tego, co dobre i słuszne.
|
|
|
|
Ecclesia vivit lege Romana. begynn å lære
|
|
Kościół żyje prawem rzymskim.
|
|
|
|
Genus perire non censetur begynn å lære
|
|
Uważa się, że gatunek nie ginie
|
|
|
|
Res nullius cedit primo occupanti begynn å lære
|
|
Rzecz niczyja przypada pierwszemu zawłaszczającemu.
|
|
|
|
Accessio cedit principali. begynn å lære
|
|
Przyrost przypada temu, co główne.
|
|
|
|
Nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet begynn å lære
|
|
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam ma
|
|
|
|
Species perit ei, cui debetur. begynn å lære
|
|
Rzecz oznaczona indywidualnie przepada (=ginie) temu, komu się należy...
|
|
|
|
Superficies solo cedit begynn å lære
|
|
To co jest na powierzchni, przypada gruntowi
|
|
|
|
Centum dare spondes? Spondeo. Promittis? Promitto begynn å lære
|
|
Przyrzekasz dać sto? Przyrzekam Obiecujesz? Obiecuję.
|
|
|
|
Nomina ipso iure divisa sunt. begynn å lære
|
|
Wierzytelności są podzielne z mocy samego prawa.
|
|
|
|
Dies interpellat pro homine begynn å lære
|
|
Termin wzywa za człowieka
|
|
|
|
Impossibilium nulla obligatio est begynn å lære
|
|
Nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych.
|
|
|
|
Mora trahit periculum begynn å lære
|
|
Zwłoka pociąga za sobą ryzyko.
|
|
|
|
Fur semper moram facere videtur. begynn å lære
|
|
Uważa się, że złodziej zawsze znajduje się w zwłoce.
|
|
|
|
Neglegentia culpa est begynn å lære
|
|
|
|
|
|
Pacta sunt servanda begynn å lære
|
|
Umowy powinny być przestrzegane
|
|
|
|
Nasciturus pro iam nato habetur quotiens de commodis eius agitur begynn å lære
|
|
Dziecko poczęte, ale jeszcze nie urodzone (nasciturus) uważa się za już narodzone, wtedy gdy chodzi o jego korzyści.
|
|
|
|
Semel heres semper heres begynn å lære
|
|
Kto raz zostanie dziedzicem, zostaje nim na zawsze
|
|
|
|
Vim vi repellere licet begynn å lære
|
|
Siłę wolno odeprzeć siłą.
|
|
|
|
Actor sequitur forum rei begynn å lære
|
|
Powód idzie za miejscem sądu pozwanego
|
|
|
|
Actori incumbit probatio begynn å lære
|
|
Na powodzie spoczywa ciężar dowodu
|
|
|
|
Audiatur et altera pars begynn å lære
|
|
Należy wysłuchać drugiej strony
|
|
|
|
Bis de eadem re ne sit actio begynn å lære
|
|
W tej samej sprawie nie przysługuje ponowne powództwo
|
|
|
|
Confessus pro iudicato est begynn å lære
|
|
Ten, który uznał powództwo, uznawany jest za zasądzonego
|
|
|
|
Da mihi factum, dabo tibi ius begynn å lære
|
|
Podaj mi fakty, a podam ci prawo
|
|
|
|
Ei incumbit probatio, qui dicit, non ei, qui negat begynn å lære
|
|
Ciężar dowodowy spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym kto zaprzecza
|
|
|
|
Facta probantur, iura novit curia begynn å lære
|
|
Okoliczności faktyczne (dosl., - są dowodzone) należy udowodnić, a prawo sąd zna.
|
|
|
|
In dubio pro reo begynn å lære
|
|
W razie wątpliwości - na korzyść oskarżonego (w procesie karnym), pozwanego (w procesie cywilnym)
|
|
|
|
Nemo iudex idoneus in propria causa begynn å lære
|
|
Nikt nie powinien być sędzią w swojej sprawie
|
|
|
|
Reus excipiendo fit actor begynn å lære
|
|
Pozwany staje się powodem przez podniesienie zarzutu. Sens paremii: ciężar dowodu co do faktów, które stanowią podstawę zarzutu (exceptio) spoczywa na pozwanym. Stanowisko powoda nie zmienia się
|
|
|
|
Sententia facit ius inter partes begynn å lære
|
|
Wyrok tworzy prawo między stronami.
|
|
|
|
Omnis condemnatio pecuniaria esse debet. begynn å lære
|
|
Każde zasądzenie powinno być pieniężne.
|
|
|
|
Ignorantia iuris nocet begynn å lære
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi
|
|
|
|
Mater semper certa est, pater is est, quem nuptiae demonstrant begynn å lære
|
|
Matka zawsze jest znana (= pewna), ojcem jest ten, na kogo wskazuje związek małżeński
|
|
|
|
Tres faciunt collegium begynn å lære
|
|
Trzech tworzy stowarzyszenie
|
|
|
|
Quot generationes tot gradus begynn å lære
|
|
|
|
|
|
Cogitationis poenam nemo patitur begynn å lære
|
|
Nikt nie ponosi kary za myślenie.
|
|
|
|
Indivisa est causa pignoris begynn å lære
|
|
Podstawa zastawu jest niepodzielna
|
|
|
|
Servitus servitutis esse non potest. begynn å lære
|
|
Nie można ustanowić służebności na służebności
|
|
|
|
Nemini res sua servit begynn å lære
|
|
Nikomu nie służy wlasna rzecz.
|
|
|
|
Servitutibus civiliter utendum est begynn å lære
|
|
Ze służebności należy korzystać oględnie.
|
|
|
