spørsmålet |
svaret |
a posteriori begynn å lære
|
|
z następstwa, w drodze indukcji
|
|
|
a priori begynn å lære
|
|
bez względu na fakty czy argumenty (wnioskować z „góry”)
|
|
|
ab initio begynn å lære
|
|
|
|
|
accessio temporis begynn å lære
|
|
|
|
|
accidentalia negotii begynn å lære
|
|
dodatkowe części składowe czynności prawnej, podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
actio in rem begynn å lære
|
|
powództwa o ochronę praw na rzeczy
|
|
|
ad acta (deponere) begynn å lære
|
|
odłożyć do akt, do archiwum (przenośnie: sprawa zakończona)
|
|
|
ad exemplum begynn å lære
|
|
|
|
|
ad hoc begynn å lære
|
|
doraźnie, tylko w tym przypadku
|
|
|
ad personam begynn å lære
|
|
do osób, w odniesieniu do (konkretnej) osoby
|
|
|
ad rem begynn å lære
|
|
do rzeczy; wrócić do tematu, do sedna sprawy
|
|
|
ad vocem begynn å lære
|
|
nawiązując do poprzedniej wypowiedzi, do głosu (poprzednika)
|
|
|
alieno nomine begynn å lære
|
|
|
|
|
altera pars begynn å lære
|
|
druga strona, przeciwnik w sporze
|
|
|
analogia iuris begynn å lære
|
|
|
|
|
analogia legis begynn å lære
|
|
|
|
|
argumentum a contrario begynn å lære
|
|
uzasadnienie (twierdzenie, dowód) z przeciwieństwa
|
|
|
argumentum a maiori ad minus begynn å lære
|
|
wnioskowanie z większego o mniejszym
|
|
|
argumentum a minori ad maius begynn å lære
|
|
wnioskowanie z mniejszego o większym
|
|
|
argumentum ad personam begynn å lære
|
|
argument odnoszący sie do osoby (argument osobisty)
|
|
|
argumentum ex (a) silentio begynn å lære
|
|
|
|
|
bona fide begynn å lære
|
|
|
|
|
casus fortuitus begynn å lære
|
|
|
|
|
casus mixtus begynn å lære
|
|
|
|
|
causa begynn å lære
|
|
przyczyna, powód, podstawa prawna
|
|
|
clausula generalis begynn å lære
|
|
|
|
|
clausula rebus sic stantibus begynn å lære
|
|
zastrzeżenie, że umowa obowiązuje w istniejących oklicznościach, które nie ulegną zmianie
|
|
|
communis opinio begynn å lære
|
|
powszechny pogląd, powszechna opinia
|
|
|
condicio sine qua non begynn å lære
|
|
warunek nieodzowny; warunek bez którego nie może zaistnieć dana czynność
|
|
|
consensus begynn å lære
|
|
|
|
|
contra legem begynn å lære
|
|
wbrew ustawie, sprzecznie z prawem
|
|
|
corpus delicti begynn å lære
|
|
przedmiot będący dowodem popełnienia przestępstwa
|
|
|
cui bono? begynn å lære
|
|
|
|
|
culpa - wina begynn å lære
|
|
|
|
|
culpa dolo exorta begynn å lære
|
|
|
|
|
culpa in contrahendo begynn å lære
|
|
niedbalstwo przy zawieraniu umowy
|
|
|
culpa in custodiendo begynn å lære
|
|
|
|
|
culpa in eligendo begynn å lære
|
|
|
|
|
culpa lata begynn å lære
|
|
|
|
|
damnum emergens begynn å lære
|
|
|
|
|
de facto begynn å lære
|
|
faktycznie, istotnie, w istocie, w rzeczywistości, w praktyce
|
|
|
de lege ferenda begynn å lære
|
|
co do przyszłego unormowania, co do prawa postulowanego (o ustawie, która ma być uchwalona)
|
|
|
de lege lata begynn å lære
|
|
z punktu widzenia prawa obowiązującego, (o ustawie obowiązującej)
|
|
|
desuetudo begynn å lære
|
|
utrata mocy obowiązującej aktu prawnego wskutek jego długotrwałego niestosowania lub nieprzestrzegania
|
|
|
diligentia quam suis rebus begynn å lære
|
|
staranność dokładana przy prowadzeniu własnych spraw
|
|
|
dolus directus begynn å lære
|
|
|
|
|
dolus eventualis begynn å lære
|
|
|
|
|
dolus malus begynn å lære
|
|
|
|
|
donatio cum modo begynn å lære
|
|
darowizna z poleceniem/ darowizna obciążliwa
|
|
|
erga omnes begynn å lære
|
|
|
|
|
error facti begynn å lære
|
|
błąd co do faktu (stanu faktycznego)
|
|
|
error in persona begynn å lære
|
|
|
|
|
error iuris begynn å lære
|
|
|
|
|
essentialia negotii begynn å lære
|
|
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
ex aequo et bono begynn å lære
|
|
|
|
|
ex nunc begynn å lære
|
|
|
|
|
ex officio begynn å lære
|
|
|
|
|
ex post begynn å lære
|
|
|
|
|
ex tunc begynn å lære
|
|
od wtedy, od tamtej chwili, z mocą wsteczną
|
|
|
exceptio veritatis begynn å lære
|
|
|
|
|
expressis verbis begynn å lære
|
|
wypowiedziane wyraźnie słowami; dobitnymi słowami, wyraźnie, dokładnie, dobitnie
|
|
|
facta concludentia begynn å lære
|
|
zdarzenia faktyczne, które wyrażają domniemaną wolę danej osoby; określające dorozumiane oświadczenie woli
|
|
|
facta notoria begynn å lære
|
|
fakty notoryjne, powszechnie znane
|
|
|
falsa demonstratio begynn å lære
|
|
mylne oznaczenie (rzaczy albo osoby)
|
|
|
falsus procurator begynn å lære
|
|
pełnomocnik działający bez umocowania
|
|
|
favor debitoris begynn å lære
|
|
ochrona dłużnika, przychylność dla dłużnika
|
|
|
favor testamenti begynn å lære
|
|
przychylna interpretacja testamentu
|
|
|
fictio iuris begynn å lære
|
|
|
|
|
fontes iuris cognoscendi begynn å lære
|
|
|
|
|
fontes iuris oriundi begynn å lære
|
|
źródła powstania (tworzenia) prawa
|
|
|
forma ad eventum begynn å lære
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków
|
|
|
forma ad probationem begynn å lære
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych
|
|
|
forma ad solemnitatem begynn å lære
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności
|
|
|
forum contractus begynn å lære
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zawarcia umowy
|
|
|
forum delicti commissi begynn å lære
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia czynu niedozwolonego (miejsce popełnienia przestępstwa)
|
|
|
forum deprehensionis begynn å lære
|
|
sąd miejsca zatrzymania podejrzanego
|
|
|
forum domicilli begynn å lære
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania
|
|
|
forum rei sitae begynn å lære
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce położenia rzeczy
|
|
|
hereditas iacens begynn å lære
|
|
|
|
|
in absentia begynn å lære
|
|
pod nieobecność, podczas nieobecności
|
|
|
in abstracto begynn å lære
|
|
w oderwaniu od konkretnej sytuacji, ogólnie, abstrakcyjnie
|
|
|
in articulo mortis begynn å lære
|
|
w obliczu (bliskiej) śmierci
|
|
|
in extenso begynn å lære
|
|
w całości, dokładnie, w pełnym brzmieniu
|
|
|
in fine begynn å lære
|
|
|
|
|
in flagranti begynn å lære
|
|
|
|
|
in fraudem legis begynn å lære
|
|
|
|
|
incompatibilitas begynn å lære
|
|
niepołączalność, zakaz równoczesnego piastowania określonych stanowisk publicznych
|
|
|
inter partes begynn å lære
|
|
|
|
|
inter vivos begynn å lære
|
|
|
|
|
ipso facto begynn å lære
|
|
tym samym, na mocy samego faktu
|
|
|
ipso iure begynn å lære
|
|
mocy prawa (z mocy samego prawa)
|
|
|
iudex inhabilis begynn å lære
|
|
sędzia wyłączony ze sprawy
|
|
|
iudex suspectus begynn å lære
|
|
sędzia podejrzany (o stronniczość)
|
|
|
ius cogens begynn å lære
|
|
przepisy bezwzględnie obowiązujące,
|
|
|
ius dispositivum begynn å lære
|
|
przepisy względnie obowiązujące
|
|
|
ius sanguinis begynn å lære
|
|
prawo krwi (zasada nabycia obywatelstwa)
|
|
|
ius soli begynn å lære
|
|
prawo ziemi (zasada nabycia obywatelstwa)
|
|
|
lege non distinguente begynn å lære
|
|
ustawa nie czyni różnicowania
|
|
|
lex generalis begynn å lære
|
|
|
|
|
lex imperfecta begynn å lære
|
|
norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji.
|
|
|
lex minus quam perfecta begynn å lære
|
|
to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną).
|
|
|
lex perfecta begynn å lære
|
|
to norma prawna opatrzona sankcją nieważności.
|
|
|
lex plus quam perfecta begynn å lære
|
|
to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją nieważności
|
|
|
lex specialis begynn å lære
|
|
ustawa specjalna, przepis szczególny
|
|
|
lucida intervalla begynn å lære
|
|
przerwy w chorobie psychicznej („jasne przerwy”)
|
|
|
lucrum cessans begynn å lære
|
|
|
|
|
mala fide begynn å lære
|
|
|
|
|
modus operandi begynn å lære
|
|
|
|
|
mortis causa begynn å lære
|
|
|
|
|
mutatis mutandis begynn å lære
|
|
po zmianie tego, co powinno być zmienione
|
|
|
nasciturus begynn å lære
|
|
dziecko poczęte, lecz jeszcze nienarodzone
|
|
|
naturalia negotii begynn å lære
|
|
przedmiotowe nieistotne elementy czynności prawnej
|
|
|
neglegentia begynn å lære
|
|
|
|
|
negotium claudicans begynn å lære
|
|
czynność prawna kulejąca (wadliwa)
|
|
|
negotium non existens begynn å lære
|
|
czynność prawna nieistniejąca
|
|
|
non liquet begynn å lære
|
|
|
|
|
numerus clausus begynn å lære
|
|
określona liczba, liczba zamknięta, ograniczona, wyliczenie enumeratywne
|
|
|
onus probandi begynn å lære
|
|
|
|
|
per analogiam begynn å lære
|
|
przez podobieństwo, analogię
|
|
|
per facta concludentia begynn å lære
|
|
przez zaistnienie pewnych faktów; w sposób dorozumiany
|
|
|
persona non grata begynn å lære
|
|
|
|
|
post mortem begynn å lære
|
|
|
|
|
praesumptio iuris ac de iure begynn å lære
|
|
domniemanie niedopuszczające przeciwdowodu
|
|
|
praesumptio iuris tantum begynn å lære
|
|
domniemanie możliwe do obalenia
|
|
|
pro publico bono begynn å lære
|
|
|
|
|
quorum begynn å lære
|
|
liczba członków podmiotu zbiorowego, których obecność podczas głosowania jest konieczna, aby decyzje podjęte były ważne
|
|
|
ratio legis begynn å lære
|
|
podstawa (przyczyna, motyw, cel, sens) uchwalenia danej ustawy
|
|
|
rebus sic stantibus begynn å lære
|
|
przy zachowaniu istniejących okoliczności
|
|
|
reductio ad absurdum begynn å lære
|
|
sprowadzenie rozumowania do niedorzeczności
|
|
|
reformatio in peius begynn å lære
|
|
zmiana na gorsze, zmiana orzeczenia na niekorzystne
|
|
|
res iudicata begynn å lære
|
|
sprawa osądzona (zakończona prawomocnym wyrokiem)
|
|
|
restitutio in integrum begynn å lære
|
|
przywrócenie do stanu pierwotnego (poprzedniego)
|
|
|
sensu largo begynn å lære
|
|
|
|
|
sensu stricto begynn å lære
|
|
|
|
|
sententia non existens begynn å lære
|
|
|
|
|
successio singularis begynn å lære
|
|
|
|
|
successio universalis begynn å lære
|
|
sukcesja ogólna (uniwersalna)
|
|
|
suo nomine begynn å lære
|
|
|
|
|
terminus a quo begynn å lære
|
|
termin początkowy (od którego rozpoczynają się skutki czynności prawnej)
|
|
|
terminus ad quem begynn å lære
|
|
termin końcowy (do którego trwają skutki czynności prawnej)
|
|
|
terminus ante quem begynn å lære
|
|
termin, przed którym coś nastąpiło lub ma nastąpić
|
|
|
terminus post quem begynn å lære
|
|
termin, po którym coś ma nastąpić
|
|
|
terminus praeclusivus begynn å lære
|
|
termin ostateczny (prekluzyjny)
|
|
|
utilitas publica begynn å lære
|
|
|
|
|
vacatio legis begynn å lære
|
|
okres pomiędzy ogłoszeniem aktu prawnego a jego wejściem w życie
|
|
|
verba legis begynn å lære
|
|
|
|
|
vis absoluta begynn å lære
|
|
|
|
|
vis compulsiva begynn å lære
|
|
|
|
|
vis maior begynn å lære
|
|
|
|
|
votum separatum begynn å lære
|
|
|
|
|