norge før og nå

 0    174 fiche    joannawernik
laste ned mp3 Skriv ut spille sjekk deg selv
 
spørsmålet svaret
szczególny
begynn å lære
særegne
popularny artysta
begynn å lære
en populær entertainer
Børretzen zadebiutował jako pisarz w 1959 roku,
begynn å lære
Børretzen debuterte som forfatter i 1959,
napisał szereg książek dla dzieci i dorosłych.
begynn å lære
har skrevet en rekke bøker for barn og voksne.
Ten fragment pochodzi z książki
begynn å lære
Dette utdraget er hentet fra boka
Książka została nakręcona w 2000 roku: Kiedy spotkałem Jezusa... z procą
begynn å lære
Boka ble filmatisert i 2000: Da jeg traff Jesus ... med sprettert
mój świat z dzieciństwa
begynn å lære
min barndoms verden
Myślałem, że świat składa się z mojego świata
begynn å lære
trodde jeg at Verden bestod av min verden
kartki świąteczne
begynn å lære
julekort
lotnik
begynn å lære
flyveren
Świat był bardzo duży
begynn å lære
Verden var meget stor
Świat z czasem się zmniejszył
begynn å lære
Verden er jo blitt mindre etter hvert
nieskończenie duże
begynn å lære
uendelig stor
próba
begynn å lære
forsøke
ze strony matki
begynn å lære
på morssiden
nigdy nie widziałem Murzyna
begynn å lære
hadde aldri sett en neger
Był Murzynem i zamordował cztery osoby w Wisconsin i został stracony w St. Quentin w 1921 roku
begynn å lære
Han var neger og myrdet fire mennesker i Wisconsin og ble henrettet i St. Quentin i 1921
parowiec opalany drewnem
begynn å lære
vedfyrt dampbåt
Stamtąd pojechała pociągiem do Flekkefjord, gdzie spędziła noc z inną siostrą, która była żoną poczmistrza.
begynn å lære
Derfra reiste hun med tog til Flekkefjord, hvor hun overnattet hos en annen søster som var gift med postmesteren
Trzeciego dnia wybrała nadmorską trasę
begynn å lære
Tredje dagen tok hun kystruta
I jak powiedziałem wcześniej, przyjechała na Boże Narodzenie i, o ile pamiętam, została z nami o godz
begynn å lære
Og som jeg har fortalt før, så kom hun en jul på besøk, og såvidt jeg husker, ble hun hos oss på
Kiedy przybyła, najpierw przeszła na nogach trzydzieści mil od Oslo. Tam spędziła noc ze swoją siostrą, która tam mieszkała
begynn å lære
. Da hun kom, hadde hun først gått, på sine bein, tre mil fra oslo. Der overnattet hun hos sin søster, som bodde der
i prawdopodobnie nigdy nie widziałem Szweda
begynn å lære
og sannsynligvis aldri sett en svenske
Jørn, został dźgnięty nożem przez Szweda w barze w Detroit w 1918 roku.
begynn å lære
Jørn, ble stukket med kniv av en svenske på en bar i Detroit i 1918.
był dość mały wzrost
begynn å lære
var ganske liten av vekst
pani w czarnej sukience do kostek z guzikami na całej długości
begynn å lære
dame i svart fotsid kjole med knapper hele veien
Wyglądała egzotycznie, chociaż wtedy tak nie sądziłem.
begynn å lære
Hun så eksotisk ut, selv om jeg ikke syntes det den gangen.
Egzotyczny jak tubylec.
begynn å lære
Eksotisk som en innfødt.
Usmażyła plastry ryżu i powiedziała: „Teraz muszą być ucztowane, laleczki i jeść nasycone.
begynn å lære
Hun stekte rislapper og sa: «No må de vera gilde, bodn, og ete dokke mette.
Babcia wiedziała, że Murzyni zabijają ludzi w Ameryce, że Szwedzi pchają nożem i że mieszkańcy Oslo są szczęśliwi
begynn å lære
bestemor visste altså at negre drepte folk i Amerika, at svensker stakk med kniv og at oslofolk var gærne
Dodatkowo
begynn å lære
Dertil
nie lubiła katolików, Niemców, Żydów i obcokrajowców
begynn å lære
mislikte hun katolikker, tyskere, jøder og utlendinger
Uważała ich za niechrześcijańskich (była głęboko wierząca), niemoralnych, niewiarygodnych, a zatem chętnych.
begynn å lære
Hun regnet dem som ukristelige (hun var sterkt troende), umoralske, upålitelige og, altså, gærne
W dodatku uzależnieni od picia, bo po co chodzili do tego baru w Detroit
begynn å lære
Dertil henfalne til drikk, for hva skulle de ellers på den baren i Detroit
Bała się mieszkańców Stavanger, mojej babci, kiedy żyła
begynn å lære
Hun var redd for stavangerfolk, min mormor, mens hun levde
mały
begynn å lære
vesle
Widziała Świętego Mikołaja kilka razy w wieczornych ciemnościach za szybą w kuchni.
begynn å lære
Hun hadde sett nissen flere ganger i kveldsmørket utenfor kjøkkenglaset.
Imigracja
begynn å lære
Innvandring
emigracja
begynn å lære
utvandring
W lipcu 1825 r. Łódź „Restauration” opuściła Stavanger z 52 osobami na pokładzie
begynn å lære
juli 1825 reiste båten «Restauration» fra Stavanger med 52 personer om bord
Był to początek szerokiej emigracji z Norwegii do Ameryki
begynn å lære
Dette var starten på en omfattende utvandring fra Norge til Amerika
obszerny
begynn å lære
omfattende
W okresie od 1825 do 1915 wyemigrował w sumie prawie
begynn å lære
I perioden fra 1825 til 1915 utvandret til sammen nesten
Na tle ówczesnej liczby ludności Norwegia zajmowała drugie miejsce pod względem emigracji z Europy do Ameryki.
begynn å lære
Sammenliknet med folketallet i landet på den tiden var Norge på andreplass i utvandring fra Europa til Amerika.
W porównaniu do
begynn å lære
Sammenliknet med
populacja
begynn å lære
folketallet
Tylko Irlandia miała więcej migrantów w stosunku do liczby ludności
begynn å lære
Bare Irland hadde flereemigranter i forhold til folketall
w stosunku do
begynn å lære
i forhold til
więcej
begynn å lære
mer
Podróżowali szczególnie biedni ludzie
begynn å lære
Det var særlig fattige folk som reiste
ubogi
begynn å lære
fattige
biedni ludzie
begynn å lære
fattige folk
szczególnie
begynn å lære
saærlig
Populacja znacznie wzrosła
begynn å lære
Folketallet hadde økt mye
znacznie wzrosła
begynn å lære
økt mye
wzrosła
begynn å lære
økt
gospodarstwa były w wielu miejscach małe.
begynn å lære
gårdene var små mange steder.
Nie można ich było podzielić między dzieci
begynn å lære
De kunne ikke bli delt mellom barna
najstarszy przejął gospodarstwo
begynn å lære
den eldste overtok gården
Dlatego reszta rodzeństwa często nie miała z czego żyć
begynn å lære
Dermed sto resten av søsknene ofte uten noe å leve av
a zatem
begynn å lære
dermed
pozostał reszta
begynn å lære
sto resten
dokładny
begynn å lære
nøyaktig
rozważać
begynn å lære
å overveie; overveier
zapewniać
begynn å lære
å forsikre; forsikrer
zawierać
begynn å lære
å inneholde; inneholder
ilość
begynn å lære
en mengde
uniknąć
begynn å lære
unngå
świadomy
begynn å lære
bevisst
stał bez niczego do życia
begynn å lære
sto uten noe å leve av
natychmiast
begynn å lære
umiddelbart
wpłynąć
begynn å lære
påvirke
wymagać
begynn å lære
krever
chyba że rodzina była bogata
begynn å lære
med mindre familien var rik
chyba że
begynn å lære
med mindre
Wtedy mogliby zostać urzędnikami państwowymi
begynn å lære
Da kunne de bli embetsmenn
urzędnicy
begynn å lære
embets
rozwiązanie
begynn å lære
løsningen
W niektórych miejscach gminy płaciły również za bilet biednym.
begynn å lære
Noen steder betalte også kommunene billetten for de fattige.
gminy
begynn å lære
kummunene
wspierać ich w funduszu ubogich, ówczesnym urzędzie socjalnym
begynn å lære
forsørge dem på fattigkassen, den tidas sosialkontor
zaopiekować się
begynn å lære
å forsørge
na funduszu dla ubogich
begynn å lære
på fattigkassen
W tym samym czasie wielu wyemigrowało do Norwegii
begynn å lære
Samtidig innvandret mange til Norge
jednoczesny, równocześnie
begynn å lære
samtidig
Większość pracowała w rolnictwie, kopalniach lub rybołówstwie
begynn å lære
De fleste arbeidet med jordbruk, i gruver eller med fiske
kopalnie
begynn å lære
gruver
Niektórzy pracowali również jako robotnicy budowlani na kolei
begynn å lære
En del arbeidet også som anleggsarbeidere på jernbanen
kolej żelazna
begynn å lære
jernbanen
budowlańcy
begynn å lære
anleggsarbeidere
Ostatecznie w Norwegii powstało wiele kopalni.
begynn å lære
Etter hvert ble det laget mange gruver i Norge.
stopniowo, powoli
begynn å lære
etter hvert
Były to zwłaszcza kopalnie srebra i miedzi
begynn å lære
Det var særlig sølvgruver og kobbergruver
kopalnie srebra
begynn å lære
sølvgruver
kopalnie miedzi
begynn å lære
kobbergruver
Do pracy przyjeżdżało tu także wielu niemieckich imigrantów
begynn å lære
Hit kom det også mange tyske innvandrere for å arbeide
oto nadeszło
begynn å lære
hit kom det
Po 1915 roku emigracja do Ameryki spadła
begynn å lære
Etter 1915 avtok utvandringen til Amerika
spadła
begynn å lære
avtok
Ta emigracja była uwarunkowana finansowo i religijnie
begynn å lære
Denne utvandringen haddevært økonomisk og religiøst betinget
warunkowy
begynn å lære
betinget
religijnie
begynn å lære
religiøst
gospodarczy
begynn å lære
økonomisk
Emigranci podróżowali, aby spróbować stworzyć życie na wyższym poziomie niż to było możliwe w Norwegii
begynn å lære
Utvandrerne reiste for å prøve åskape et liv med bedre levestandard enn det som var mulig i Norge
co było możliwe w Norwegii
begynn å lære
som var mulig i Norge
tworzyć
begynn å lære
å skape
standard życia
begynn å lære
levestandard
W tym czasie w Ameryce panowała większa swoboda religijna niż w Europie
begynn å lære
På den tiden var det større grad av trosfrihet i Amerika enn i Europa
wolność religijna
begynn å lære
trosfrihet
Podczas II wojny światowej emigracja z Norwegii ponownie nabrała rozpędu
begynn å lære
Under andre verdenskrig tok utvandringen fra Norge seg opp igjen
Jednak większość z tych Norwegów wróciła do Norwegii po zakończeniu wojny w 1945 roku
begynn å lære
De fleste av disse nordmennene vendte imidlertid tilbake til Norge da krigen varslutt i 1945
wrócił jednak do
begynn å lære
vendte imidlertid tilbake til
jednak
begynn å lære
imidlertid
dlaczego ludzie odeszli
begynn å lære
hvorfor har folk dratt
Wielu tęskniło za domem i często wzywali z domu listy
begynn å lære
Mange lengtet hjem, og de etterlyste ofte brev hjemmefra
Drodzy Rodzice, o ich przemyśleniach związanych z podróżą do Ameryki:
begynn å lære
Kjære foreldre, om deres tanker om å reise til Amerika:
Radzę nie wychodzić z bezpiecznego domu w poszukiwaniu niebezpiecznego tutaj
begynn å lære
Jeg råder dere til ikke å forlate deres trygge hjem for å søke det usikre her
radzę ci
begynn å lære
Jeg råder dere til
zostawiać, opuszczać
begynn å lære
å forlate
nie jest zbyt szczęśliwy, że tu przyjechał, ponieważ nie dostał tego dokładnie tak, jak oczekiwał
begynn å lære
han er ikke særlig glad for at han har kommet hit siden han ikke akkurat har fått det slik som han ventet
"Tutaj" używane dla czasowników wyrażających ruch.
begynn å lære
hit
Inni starzy ludzie, którzy tu przybyli, również nie są zadowoleni z tego, co zrobili.
begynn å lære
Andre gamle folk som har kommet hit, er heller ikke glade over det de har gjort.
Kradzieże i morderstwa są na porządku dziennym, a wielu z nich trafia do więzienia
begynn å lære
Ran og mord er dagligdags, og mange havner i fengsel
i wielu kończy w więzieniu
begynn å lære
og mange havner i fengsel
kończy się w
begynn å lære
havner i
więzienie
begynn å lære
fengsel
rozbój
begynn å lære
ran
morderstwo
begynn å lære
mord
Ale ponieważ takie przypadki są rzadko lub nigdy nie są właściwie badane, moby często wyznaczają siebie na sędziów.
begynn å lære
Men siden slike saker sjelden eller aldri blir etterforsket ordentlig, utnevner ofte pøbelenseg selv til dommer
Ale ponieważ takie przypadki są rzadko lub nigdy właściwie badane
begynn å lære
Men siden slike saker sjelden eller aldri blir etterforsket ordentlig
rzadko lub nigdy
begynn å lære
sjelden eller aldri
jest badany
begynn å lære
blir etterforsket
prawidłowo
begynn å lære
ordentlig
często sam wyznacza mafię na sędziego
begynn å lære
utnevner ofte pøbelenseg selv til dommer
mianuje
begynn å lære
utnevner
tłum
begynn å lære
pøbelenseg
Tłum
begynn å lære
pøbelen
20, tak może 50, zamaskowani i uzbrojeni mężczyźni wpadają do ratusza, segregator i bez zbędnych ceregieli zabierają ze sobą więźnia lub jeńców
begynn å lære
20, ja kanskje 50, maskekledde og bevæpnede menn stormer bort til byens rådhus, bindervakten og tar uten videre fangen eller fangene med
Lubią przychodzić w nocy.
begynn å lære
De kommer gjerne om natten.
zamaskowani i uzbrojeni mężczyźni szturmują ratusz
begynn å lære
maskekledde og bevæpnede menn stormer bort til byens rådhus
zamaskowany
begynn å lære
maskekledde
uzbrojony
begynn å lære
bevæpnede
łatwo zabiera ze sobą więźnia lub więźniów
begynn å lære
tar uten videre fangen eller fangene med
wiąże strażnika
begynn å lære
binder vakten
więzień
begynn å lære
fangen
Odciągają ich, zarzucając pętlę więźniom na szyje
begynn å lære
De sleper dem av gårde, kaster en løkke om fangenes hals
zawiesza je na najbliższym drzewie, a następnie opuszcza, nie zatrzymując ich nikogo
begynn å lære
henger dem i nærmeste tre for deretter å dra igjen uten at noen stopper dem
Tak kochanie, mówię teraz to samo co wcześniej, że jestem szczęśliwy i dziękuję mojemu twórcy za przybycie tutaj!
begynn å lære
Ja kjære, jeg sier det samme nå som før at jeg er glad og takker min skaper for at jeg kom hit!
880 Bitwa pod Hafrsfjordem - Harald Hårfagre jednoczy Norwegię w jedno królestwo.
begynn å lære
880Slaget i Hafrsfjord – Harald Hårfagre samler Norge til ett rike.
1350 Czarna śmierć uderza w Norwegię i osłabia norweski aparat państwowy
begynn å lære
1350Svartedauden rammer Norge og svekker det norske statsapparatet
Krach na giełdzie nowojorskiej. Spowolnienie gospodarcze będzie miało duże znaczenie dla Norwegii
begynn å lære
Krakket på børsen i New York. Den økonomiske nedgangen får stor betydning for Norge
Wikingowie atakują klasztor w Lindisfarne, rozpoczyna się era Wikingów
begynn å lære
Vikinger angriper klosteret på Lindisfarne, vikingtiden starter
Norwegia będzie wolnym krajem. Monarchia została zachowana. Książę Karol Danii zostaje królem Norwegii Haakonem
begynn å lære
Norge blir et fritt land. Monarkiet opprettholdes. Prins Carl av Danmark blir Kong Haakon av Norge
1914–1918: I wojna światowa Norwegia jest neutralna, ale wielu norweskich marynarzy ginie w wojnie, ponieważ norweskie statki przewożą towary między walczącymi krajami.
begynn å lære
1914–1918: 1. verdenskrig. Norge er nøytralt, men mange norske sjøfolk blir drept i krigen fordi norske skip frakter varer mellom de krigførende landene.
Tak kochanie, mówię teraz to samo co wcześniej, że jestem szczęśliwy i dziękuję mojemu twórcy za przybycie tutaj
begynn å lære
Ja kjære, jeg sier det samme nå som før at jeg er glad og takker min skaper for at jeg kom hit
Bóg pobłogosławił moją pilność i gorliwość moich dzieci,
begynn å lære
Gud har velsignet både min og mine barns flid og strevsomhet,
tak abym teraz, nie daj Boże, ujrzeć przed sobą lepszą i łatwiejszą przyszłość
begynn å lære
slik at jeg nå, gud skje lov, kan se en bedre og lettere framtid i møte
Przyszłość, której nigdy nie miałem w Norwegii, bez względu na to, jak bardzo walczyłem i ciągnąłem
begynn å lære
En framtid som jeg aldri hadde fått i Norge, uansett hvor mye jeg slet og slepte
Ale nie tylko dla mnie
begynn å lære
Men ikke for meg alene
Przede wszystkim nie mogę się doczekać moich dzieci, ponieważ tutaj nie ma oznak przymusu ani obaw o dochody, o ile masz dobre zdrowie i pracę, a także trzeźwe i szczere zachowanie
begynn å lære
Aller mest gleder jeg meg for mine barn, for her finnes det ikke tegn til noen tvang eller inntektssorger, så sant man har god helse og arbeidskraft, og dessuten en edruelig og oppriktig vandel
wynagrodzenie
begynn å lære
hensyn
wyższe wynagrodzenie
begynn å lære
høyere lønn
W okresie poprzedzającym II wojnę światową politycy w Norwegii chcieli, aby kraj był neutralny również podczas II wojny światowej.
begynn å lære
I opptaktentil andre verdenskrig ønsket politikerne i Norge at landet skulle værenøytralt under andre verdenskrig også
Było jednak wielu Norwegów, którzy uciekli do Szwecji podczas wojny i pozostali tam w latach wojny.
begynn å lære
Imidlertid var det mange nordmenn som flyktet til Sverige under krigen, og som fikk opphold der i krigsårene.
Udało im się to między innymi dlatego, że norweski fort przybrzeżny zdołał zatopić niemiecki okręt wojenny „Blücher”, gdy płynął do fiordu Oslo.
begynn å lære
Det klarte de blant annet fordi et norsk kystfort greide å senke det tyske marineskipet «Blücher» da det var på vei inn Oslofjorden.
Na pokładzie „Blüchera” znajdowali się niemieccy żołnierze, którzy mieli wziąć udział w ataku na Norwegię.
begynn å lære
Om bord i «Blücher» var det tyske soldater som skulle delta i angrepet på Norge.
To opóźniło atak tak bardzo, że królowi i rządowi udało się dostać w bezpieczne miejsce.
begynn å lære
Dette forsinket angrepet så mye at kongen og regjeringen klarte å komme seg i sikkerhet.
Norwescy żołnierze przez jakiś czas walczyli z niemieckimi żołnierzami, ale w końcu musieli skapitulować.
begynn å lære
. Norske soldater kjempet mot de tyske soldatene en stund, men til slutt måtte de kapitulere.
W tym czasie Norwegia miała nowy rząd, na którego czele stał norweski nazista Vidkun Quisling
begynn å lære
Da hadde Norge fått en ny regjering ledet av den norske nazisten Vidkun Quisling
On i jego partia, Nasjonal Samling, dokonali zamachu stanu tego samego dnia, w którym zaatakowano Norwegię.
begynn å lære
Han og partiet hans, Nasjonal Samling, gjorde statskupp samme dag som Norge ble angrepet.
Niemieckie siły okupacyjne mocno stłumiły wszelki opór
begynn å lære
. Den tyske okkupasjonsmakten slo hardt ned på all motstand
Na początku norwescy bojownicy woleli prowadzić tajne audycje radiowe, gazety i tym podobne, ale w końcu udało im się również zorganizować operacje wojskowe.
begynn å lære
I starten drev norske motstandsfolk helst med hemmelige radiosendinger, aviser og liknende, men etter hvert klarte de å organisere militæraksjoner også
Powstało wiele stacji transmisyjnych, które wysyłały tajne wiadomości do Anglii, a drogi ucieczki zarówno przez Morze Północne, jak i przez granicę do Szwecji były dobrze zorganizowane.
begynn å lære
Det ble etablert mange sendestasjoner som sendte hemmelige meldinger tilEngland, og fluktruter både over Nordsjøen og over grensa til Sverige var godt organisert.
Na co dzień ludzie najbardziej odczuwali wojnę z powodu niedoborów żywności i bombardowań, zwłaszcza z Anglii
begynn å lære
Til daglig merket folk krigen mest gjennom matmangel og bombeangrep, særlig fra England

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.