Nowożytność

 0    193 fiche    xplaz
laste ned mp3 Skriv ut spille sjekk deg selv
 
spørsmålet język polski svaret język polski
Mezomeryka
begynn å lære
obszar środkowego Meksyku do północnej Panamy
Bartolomeo Diaz
begynn å lære
Odkrył przylądek dobrej nadziei
Amerigo Vespucci
begynn å lære
Odkrył, że nowy kontynent to nie India a Ameryka
Ferdynand Magellan
begynn å lære
Opłynął jako pierwszy całą ziemię dookoła
Konkwistador
begynn å lære
przywódca konkwisty
Hernan Cortes
begynn å lære
Podbił ziemie Azteków
Francisca Pizarro
begynn å lære
podbił państwo Inków
Makiawelizm
begynn å lære
stworzona przez Nicollo Machiavelliego teoria króla - humanisty
John Locke
begynn å lære
podważył absolutyzm, mówił o niezbywalnych wolnościach ludzkich
Charles Louis Montesquieu
begynn å lære
Sformułował zasade trójpodziału władzy
Jean Rousseau
begynn å lære
autor Umowy Społecznej
Piotr I Wielki
begynn å lære
Car Rosyjski od 1682 , wprowadził zachodnioeuropejską kulturę, zbudował Petersburg
Monarchia parlamentarna
begynn å lære
monarchia konstytucyjna z przewagą parlamentu nad królem
Jan bez Ziemi
begynn å lære
Wprowadził Wielką kartę swobód w Anglii 1215 - król nie mógł wprowadzać podatków bez zgody baronów i biskupów
Habeas Corpus Act
begynn å lære
gwarantował nietykalność osobistą obywatelom (WB)
Torysi
begynn å lære
konserwatyści
Wigowie
begynn å lære
Liberałowie
Izba Lordów (Anglia)
begynn å lære
reprezentowała arystokracjię
Izba Gmin (Anglia)
begynn å lære
reprezentowała burżuazję i szlachtę średnią
Konstytucja USA
begynn å lære
1787
Henryk IV Burbon
begynn å lære
Hugenocki król Francji, wprowadził edykt nantejski w 1598 r
Edykt Nantejski
begynn å lære
1598 r.
Armand - jean du plessis de Richelieu
begynn å lære
mąż stanu Francji, za Henryka XIII doprowadził do absolutyzmu
1789
begynn å lære
Rewolucja Francuska
Maxymilian Robespierre
begynn å lære
Przywódca jakobinów w czasie rewolucji francuskiej
1804 r.
begynn å lære
Napoleon koronował się na cesarza
Henryk VIII
begynn å lære
wprowadził anglikanizm
Karol I (koronowany 1625)
begynn å lære
Król WB, miał konflikty z parlamentem, rządził 11 lat bez parlamentu a później zwołał długi parlament
Olivier Cromwell
begynn å lære
Pokonał Karola I i został Lordem Protektorem Anglii
Habeas Corpus Act
begynn å lære
dokument wydany w 1679 r. w Anglii o ochronie obywateli przed aresztowaniem bez wyroku sądu
Wilhelm III Oreański
begynn å lære
Przejął władz z rąk Karola II w Anglii dzięki chwalebnej rewolucji
Sułtan
begynn å lære
władca Turcji
Wezyr
begynn å lære
Najwyższy urzędnik Turecki
Janczarzy
begynn å lære
Piechota Osmańska
1787
begynn å lære
Uchwalenie konstytucji USA
Władysław Warneńczyk
begynn å lære
zosał zabity w 1444 r. pod Warną
Władysław Jagiellończyk
begynn å lære
Król Węgier i Czech
Układ Wiedeński
begynn å lære
1515 w przypadku bezpotomnej śmierci w kraju Habsburgów bądź Jagiellonów, drudzy przejmowali władzę
Zasada incompatibilias
begynn å lære
jedna osoba nie mogła pełnić dwóch urzędów w państwie
Ruch egzekucyjny
begynn å lære
miał na celu umocniebie szlachty średniej i osłabiebie Magnaterii
nihili novi 1505
begynn å lære
Od tego momenty monarcha w Rzeczypospolitej nie nógł wydawać ustawy bez zgody sejmu
Unia Lubelska 1569
begynn å lære
powstanie Rzeczpospolitej obojga narodów (unia realna)
Pacta Conventa
begynn å lære
Dokument, w którym zapisywano osobiste zobowiązania konkretnego króla wobec szlachty
Piechota wybraniecka
begynn å lære
Piechota Batorego utworzona z chłopów
Rokosz Lubomirskiego
begynn å lære
1665 r.
vivente rege
begynn å lære
koronacja następnego króla, za życia obecnego króla
Sejm niemy
begynn å lære
1717 Przeprowadzenie reform za Augusta II, które były kontrolowane przez wojska Rosyjskie podczas posiedzenia sejmu i każdy szlachcic nie miał prawa się odezwać
Republikanci
begynn å lære
wrogowie reform za czasów sasów
Familia
begynn å lære
Czartoryscy i Poniatowscy jako stronnictwo popierające reformy za czasów sasów
I rozbiór Polski
begynn å lære
1772 r.
Sejm Wielki
begynn å lære
powołany w 1788 r. sejm dzięki zgodzie Katarzyny Carycy. zwiększono liczebność armii, ofiara dziesiątego grosza
Konstytucja 3 maja
begynn å lære
3 maja 1791 r.
II rozbiór Polski
begynn å lære
1793 r.
Insurekcja Kościuszkowska
begynn å lære
1794 r.
III rozbiór Polski
begynn å lære
1795 r.
Jan Henryk Dąbrowski
begynn å lære
dowodził legionami w armii Napoleona
Kodeks Napoleona
begynn å lære
wprowadzony na ziemiach Polski, kiedy to Napolon wraz z armią wyzwolił jej część
Merkantylizm
begynn å lære
Zakaz eksportu surowców, aby sprzedawać tylko zrobione z nich produkty
Adam Smith
begynn å lære
wymyślił neoliberalizm
Fizjokratyzm
begynn å lære
pogląd, że najważniejszym aspektem gospodarki jest rolnictwo
Rolnictwo intensywne
begynn å lære
inwestycjebw rolnictwo i jego technologie
rolnictwo ekstensywne
begynn å lære
zwiększenie wielkości upraw przy jak najmniejszych kosztach
Proces Grodzenia
begynn å lære
Anglia - zamiana ziemi rolnych na pastwiska dla owiec
Cuius regio, eius religio (czyja władza, tego religia)
begynn å lære
Pokój w Augsburgu 1555 r. kończył wojny religijne
Cud domu Brandenburgskiego
begynn å lære
1762 Piotr I po obęciu tronu wycofał wojska Rosyjskie z Prus.
1763 Traktat Paryski
begynn å lære
traktat kończący wojnę siedmioletnią
Wojna trzydziestoletnia
begynn å lære
1618 - 1648 Wojna Ligi katolickiej z unią protestancką
1618 r
begynn å lære
druga defenestracja praska
Pokój kończący wojne trzydziestoletnią
begynn å lære
pokój westfalski 1648
1605
begynn å lære
Jan Karol Chodkiewicz wygrywa pod Kircholmem z buntem Karola Sudermańskiego
Zdrajca RP na rzecz Karola X Gustawa
begynn å lære
Hieronim Radziejowski
Stefan Batory
begynn å lære
Odebrał wiele ziem Rosji oraz zyskał nowe ziemie - rozejm w Jamie Zapolskim 1582
Wielka Smuta
begynn å lære
okres anarchii, buntów i problemów wewnętrznych Rosji 1598 - 1613
Dymitriady
begynn å lære
Czasy dwóch Dymitrów Samozwańców, po czym tron obejmuje Michał 1 Romanow
Ugoda w Perejesławiu
begynn å lære
1654 Chmielnicki oddaje pod opiekę Rosji kozaczyznę
Pokój w Karłowicach
begynn å lære
1699 r.
1792
begynn å lære
Konfederacja Targowicka
Uniwersał Połaniecki
begynn å lære
dokument wydany przez Kościuszkę dający przywileje chłopom, odrzucony przez szlachtę
Insurekcja Kościuszkowska
begynn å lære
1794 r.
Bitwa pod Austerlitz
begynn å lære
1805
Pokój w Tylży
begynn å lære
Po 4 Koalicji antyfrancuskiej, pozwolił utworzyć Księstwo Warszawski z Kodeksem Cywilnym Napoleona
Bitwa Narodów pod Lipskiem
begynn å lære
1813 r.
Świętopietrze
begynn å lære
danina na rzecz papieża nałożona na kraje katolickie
Noc św. Bartłomieja
begynn å lære
1572 r
Związek Szmalkaldzki
begynn å lære
związek protestanckich księstw Cesarstwa
Zakon Jezuitów
begynn å lære
Stworzony przez Ignacego Loyole, pokojowo walczył z reformacją
Święta Inkwizycja
begynn å lære
instytucja sądowniczo - śledcza walcząca z heretyzmem
Konfederacja Warszawska
begynn å lære
1573 - dokoment dający gwarancję swobody religijnej
1515
begynn å lære
Układy dynastyczne z Habsburgami
1525
begynn å lære
hołd Pruski - Albrecht Hohenzollern
1529
begynn å lære
Koronacja vivente rege Zygmunta Augusta za życia Zygmunta Starego
Akt o Supremacji Henryk VIII
begynn å lære
1534
1573
begynn å lære
Pierwsza wolna elekcja, konfederacja warszawska
1588
begynn å lære
Bitwa pod Byczyną o władzę pomiędzy stronnictwem Zygmunta III Wazy - Janem Zamoyskim a Maksymilianem III Habsburgiem
1606
begynn å lære
Rokosz Zebrzydowskiego przeciwko Zygmuntowi III Wazie, po śmierci Jana Zamoyskiego
1610
begynn å lære
Bitwa pod Kłuszynem
1620
begynn å lære
Bitwa pod Cecorą, ginie Stanisław Żółkiewski
1621
begynn å lære
Bitwa pod Chocimiem, ginie Jan Karol Chodkiewicz
Rozejm ze Szwecją w Sztumskiej Wsi Został zawarty na 26 lat
begynn å lære
1635
traktat rozbiorowy w Radnot
begynn å lære
1656
1688
begynn å lære
Chwalebna Rewolucja - Wilhelm III Oreański
sejm niemy
begynn å lære
1717
1791
begynn å lære
Uchwalenie konstytucji 3 maja
1604-1606
begynn å lære
Pierwsza Dymitriada
1607 - 1608
begynn å lære
druga dymitriada
Ugoda Perejesławska
begynn å lære
1654
Bitwa pod Mątwami
begynn å lære
1666 r - pokonanie wojsk Jana Kazimierza przez wojska rokoszu Lubomirskiego
Pokój Grzymutowskiego
begynn å lære
1686 - pokój po wojnie z Rosją
Wojna Północna
begynn å lære
1700 - 1721
Konfederacja w Dzikowie
begynn å lære
1734 w obronie praw do tronu wybranego przez szlachtę Stanisława Leszczyńskiego przeciwko Augustowi III Sasowi
konfederacja warszawska
begynn å lære
1704 popierała prawa do tronu Stanisława Leszczyńskiego, detronizując Augusta II
Konfederacja Sandomierska
begynn å lære
1704, była opozyjcją do konfederacji warszawskiej, wspierała pretensje do tronu Augusta II Mocnego
Konfederacja barska
begynn å lære
1768 zawiązana przeciwko układom Stanisława Augusta Poniatowskiego z Rosjanami, oraz w obronie wiary katolickiej
Odkrył przylądek dobrej nadziei
begynn å lære
Bartolomeu Diaz 1487
Odkrył drogę morską do Indii
begynn å lære
Vasco Da Gama
Jako pierwszy opłynął ziemię do okoła
begynn å lære
Ferdynand Magellan
Podbił Meksyk (Konkwistador)
begynn å lære
Hernan Cortes
Podbił państwo Inków
begynn å lære
Francisca Pizarro
Największe europejskie miasto XVI wieku
begynn å lære
Atwerpia
Najbogatsza rodzina XVI wieku
begynn å lære
fuggerowie
Przybicie 95 tez na drzwiach kościoła w Wittenberdze przez Marcina Lutra
begynn å lære
1517
Związek Szmalkaldzki
begynn å lære
związek państw protestanckich Rzeszy
Pokój w Augsburgu - cuius regio eius religio
begynn å lære
1555
Wprowadził Anglikanizm i podpisał akt o supremacji w 1534
begynn å lære
Henryk VIII
Sobór wprowadzający kontrreformację
begynn å lære
Sobór Trydencki 1545
Towarzystwo Jezusowe
begynn å lære
Ignacy Loyola
Wojna Trzech Henryków (jakich)
begynn å lære
Walezjusza, Burbona, Gwizjusza
Pacyfikacja Gandawska
begynn å lære
podczas reformacji Katolicy połączyli siły z protestantami w walce o niepodległość Niderlandów
Wojny włoskie, Habsburgowie kontra Fancja
begynn å lære
1494 - 1559
Wojny włoskie, Habsburgowie kontra Fancja
begynn å lære
1494 - 1559
Bitwa pod Pawią
begynn å lære
1525 podczas wojen włoskich, Francja przegrała, po bitwie Anglia staje po stronie Francji
Wielka Armada
begynn å lære
W XVI w. Flota Hiszpańska, którą rozgromili Anglicy
Najsłynniejszy władca Osmański
begynn å lære
Kalif II Wspaniały
Koronował się na cara Wszechrusi
begynn å lære
Ivan IV Groźny
Unia Kalmarska jednocząca królestwa Dani Norwegii i Szwecji
begynn å lære
1397
Neimnem caphtivabimus
begynn å lære
1430 Władysław Jagiełło, dokument zabraniający królowi karania szlachty bez wyroku sądu
Rokosz Lwowski
begynn å lære
1537 - wojna kokosza - rokosz przeciwko Zygmuntowi I Staremu za dokonanie elekcji vivente rege na Zygmuncie Auguście
Ruch egzekucyjny
begynn å lære
ruch szlachty średniej walczący o zwrot królewszczyzn królowi, zagarniętych przez magnaterię
Hołd Zakonu Kawalerów Mieczowych
begynn å lære
Gothard Kettler 1561
Arianie
begynn å lære
Inaczej bracia polscy - odrzucali dogmat świętej trójcy i Jezusa, chrzcili się jako dorośli
Utworzenie przez Batorego Akademi wieleńskiej
begynn å lære
1579
Unia krakowsko - wieleńska
begynn å lære
1499 za Jana Olbrachta - ustalono wspólną politykę wojenną Polski i Litwy
elekcja viritim
begynn å lære
elekcja, w której brała udział cała szlachta
Interrex w 1572
begynn å lære
Jakub Uchański
Odmiana kalwinizmu w Anglii
begynn å lære
Purytanizm
Karol I (koronowany 1625)
begynn å lære
1629 doprowadził do jedenastoletniej tyranii, następnie zwołał krótki parlament a potem długi
Olivier Cromwell
begynn å lære
ogłosił Wielką Remonstrację czyli listę zarzutów wobec Karola I, pokonał go i ogłosił się Lordem Protektorem
Armia Nowego Wzoru
begynn å lære
utworzona z mieszczan i chłopów przez Cromwella
Parlament Kadłubkowy
begynn å lære
Cromvell po ścięciu Karola I, utworzył parlament kadłubkowy, nazwał się Lordem Protektorem
Ustawa o prawach
begynn å lære
Wilhelm III Oreański w 1689 w Anglii, odbierała dużo kompetencji królowi na rzecz króla, dało to podstawy Monarchii parlamentarnej
Unia Protestancka i Liga Katolicka
begynn å lære
powstałe przed wojną 30letnią obozy w Cesarstwie
Druga defenestracja praska
begynn å lære
1618
Okresy wojny 30letniej
begynn å lære
czesko - palatynacki, duński, szwecki, francuski
Albreht von Wallenstein
begynn å lære
Pokonał duńczyków w wojnie 30letniej
Złupienie Magdeburga
begynn å lære
1631
Pokój Westfalski (kończył wojnę 30-letnią)
begynn å lære
1648
Arman Jean du Plessis de Richelieu
begynn å lære
Za Ludwika XIII dał podstawy absolutyzmu, zwalczał opozycję królewską
Doradca Ludwika XIV
begynn å lære
Jules Mazarin - podwyższył podatki, doprowadził do buntów,
Zniesienie edyktu nantejskiego
begynn å lære
Ludwik XIV 1685
Złota Klatka
begynn å lære
Zamek Ludwika XIV w Wersalu, zrzeszał cały rząd
Bitwa pod Beresteczkiem
begynn å lære
1651 - najważniejsza bitwa z kozakami, wygrana przez Polaków
Jeremi Mohyła
begynn å lære
Został hospodarem Mołdawii kiedy Jan Zamoyski prywatnie ją zdobył
Unia w Hadziczu
begynn å lære
Unia trzech narodów, nie doszła do skutku
Zdradził RP i wsparł Karola X Gustawa
begynn å lære
Hieronim Radziejowski
Użył veto jako pierwszy w historii
begynn å lære
Władysław Siciński
Jan Kazimierz Waza chciał doprowadzić do elekcji vivente rege arystokrate francuskiego, którym był:
begynn å lære
Henryk Juliusz d'Enghein
Malkontenci
begynn å lære
stronnictwo Jana Sobieskiego przeciwko królowi Korybutowi Wiśniowieckiemu
Traktat w buczaczu
begynn å lære
1672
Dowodził Osmanami podczas bitwy pod Wiedniem, po przegranych został skazany na karę śmierci
begynn å lære
Kara Mustafa
podatek podymny
begynn å lære
podatek wprowadzony w XVII w. na miasta od kominów
Przymus propacyjny
begynn å lære
obowiązek kupowania alkoholu od szlachty
podatek pogłówny
begynn å lære
wprowadzony w XVII w. od każdej osoby powyżej 10 roku życia
Maria Antonina
begynn å lære
żona Ludwika XIV przeznaczała 15% dochodów państwa na utrzymanie dworu
Początek Rewolucji Francuskiej, zdobycie Bastylii; Deklaracja Praw Człowieka
begynn å lære
Znosiła poddaństwo i przywileje stanowe
Hymn rewolucji francuskiej
begynn å lære
Marsylianka
Stronnictwa na Sejmie wielkim
begynn å lære
Dworskie: Poniatowski, zwolennicy reform @@ Rosyjskie: wspierało Rosję @@ Magnackie: Potoccy, dbali o Magnaterię @@ Patryiotyczne: zwolennicy wzmocnienia niezależności państwa
Hugo Kołłątaj
begynn å lære
zrzeszał polityków na Sejmie wielkim, współtwórca konstytucji 3 maja, doradzał Poniatowskiemu
Czarna Procesja
begynn å lære
Zorganizowana przez Hugo Kołłątaja zrzeszała przedstawicieli miast domagających się praw
Reformy Sejmu wielkiego
begynn å lære
zwiększenie armii do 100 tys, odebranie praw politycznych gołocie, ofiara 10 grosza, nadanie praw chłopom, wycofanie wojsk rosyjskich, ustanowienie konstytucji 3 maja
Postanowienia konstytucji 3 maja
begynn å lære
zniesienie liberum veto, wprowadzenie trójpodziału władzy, wprowadzenie monarchii dziedzicznej sasów, reforma skarbu
Utworzył konfederację Targowicką
begynn å lære
Szczęsny Potocki
Stanisław Staszic
begynn å lære
założył Towarzystwo przyjaciół nauk, aby podtrzymać polskość pod zaborami
Przegrana Napoleona po powrocie z Elby
begynn å lære
1815 bitwa pod Waterloo
Konstytucja Księstwa Warszawskiego
begynn å lære
Wprowadzała trójpodział władzy, dawała wolność chłopom
Bitwa pod Raszynem
begynn å lære
1809 Józef Poniatowski
król Prus, doprowadził do rozbiorów RP
begynn å lære
Fryderyk II
Sejm Walny składał się z 3 stanów sejmujących
begynn å lære
Senat, Izba poselska, król. Decydowano na nim o najważniejszych sprawach państwa
Thomas Munzer
begynn å lære
zwolennik Lutra, wydaje 12 artykułów chłopskich. Mówi w nich o republice chłopskiej bez absolutyzmu
Unia Brzeska
begynn å lære
1596 unia pomiędzy kościołem katolickim a prawosławnym. Prawosławni podlegali stolicy apostolskiej, zachowując swoje prawa.
Elżbieta I, królowa Anglii i Irlandii w latach 1558-1603
begynn å lære
Rozpoczęła kolonizację angielską
konfederacja tarnogrodzka przeciwko Augustowi II, który chciał zwiększyć władzę
begynn å lære
1515
Stał na czele konfederacji barskiej
begynn å lære
Kazimierz Pułaski
Bitwa pod Zieleńcami
begynn å lære
1792 Poniatowski walczy w obronie konstytucji ze stronnictwem hetmańskim, ustanawia Virtutti Militari

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.