W budowie wnętrza Ziemi wyróżnia się trzy główne warstwy: begynn å lære
|
|
jądro Ziemi (jądro wewnętrzne i jądro zewnętrzne), płaszcz Ziemi (płaszcz dolny i płaszcz górny) oraz skorupę ziemską.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
skorupa ziemska wraz z zewnętrzną częścią płaszcza górnego.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
pierwiastki lub związki chemiczne, które powstają w przyrodzie w naturalny sposób.
|
|
|
Ze względu na genezę wyróżnia się trzy grupy skał: begynn å lære
|
|
magmowe (głębinowe, np. granit, i wylewne, np. bazalt), osadowe (okruchowe, np. piasek, chemiczne, np. sól kamienna, i organiczne, np. wapienie), metamorficzne (przeobrażone, np. gnejs, marmur).
|
|
|
Wiele skał (np. węgiel kamienny) to... begynn å lære
|
|
surowce mineralne o dużym znaczeniu gospodarczym.
|
|
|
Litosfera jest podzielona na... begynn å lære
|
|
płyty, które znajdują się w nieustannym ruchu. Ten ruch jest powodowany przez gorącą magmę, która przemieszcza się w płaszczu Ziemi pod wpływem prądów konwekcyjnych.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
dochodzi na nich do rozsuwania się płyt litosfery. Powstają wówczas nowe fragmenty dna oceanicznego, np. grzbiety śródoceaniczne.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
zachodzi ona w miejscach, w których płyta oceaniczna podsuwa się pod płytę kontynentalną. W wyniku tego procesu na lądach powstają łańcuchy górskie, a w dnach oceanicznych - głębokie rowy oceaniczne.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
mają one swoje źródło we wnętrzu Ziemi. Zalicza się do nich: trzęsienia ziemi, wulkanizm, plutonizm, ruchy górotwórcze i ruchy epejrogeniczne.
|
|
|
Ruchy górotwórcze (orogenezy) begynn å lære
|
|
obejmują one wiele procesów związanych z fałdowaniem i wypiętrzaniem warstw skalnych. W ich wyniku powstają góry.
|
|
|
Góry, w zależności od sposobu ich powstania, można podzielić na: begynn å lære
|
|
góry fałdowe, góry zrębowe, góry wulkaniczne
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
długotrwałe pionowe ruchy skorupy ziemskiej.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
procesy związane z powstawaniem, gromadzeniem się, przemieszczaniem i krystalizacją magmy znajdującej się pod powierzchnią ziemi. W ich wyniku powstają intruzje.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
drgania skorupy ziemskiej wywoływane nagłym przesuwaniem się ogromnych mas skalnych.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
góry powstałe na skutek wypływu lawy oraz wydostawania się innych materiałów na powierzchnię Ziemi.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
góry powstałe w wyniku wypiętrzania warstw skalnych wzdłuż uskoków
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
góry utworzone w wyniku fałdowania warstw skalnych
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
