oświecenie

 0    57 fiche    guest3625928
laste ned mp3 Skriv ut spille sjekk deg selv
 
spørsmålet język polski svaret język polski
nazwa epoki oswiecenie
begynn å lære
pochodzi od metafory światła które miało rozpraszać mrok niewiedzy
Sapere aude
begynn å lære
miej odwage być mądrym
jak inaczej nazywano oświecenie
begynn å lære
wiek rozumu, wiek filozofów
od kiedy do kiedy trwało oświecenie w europie
begynn å lære
od XVII w do końca XVIII w
podstawą światopoglądu ludzi oświecenie było
begynn å lære
przekonanie że najlepszym źródłem wiedzy jest rozum głównym narzędziem poznawania świata powinno byc doswiadczenie
deizm
begynn å lære
bóg istnieje ale nie ingeruje w dzieje ludzi
sensualizm
begynn å lære
pogląd głoszący że źródłem ludzkiej wiedzy są doświadczenia i wrażenia dostarczane umysłowi poprzez zmysły
ramy czasowe oświecenia w europie
begynn å lære
koniec 17w do końca 18w
czym zaczyna sie oświecenie w europie
begynn å lære
publikacja prac Isaaca Newtona i Johna Locke’a
czym kończy się oświecenie w europie
begynn å lære
wielka rewolucja francuska
ramy czasowe oświecenia w polsce
begynn å lære
początek ok. 1740r koniec 1 tom adama mickiewicza 1822r.
racjonalizm
begynn å lære
założenie że rozum daje człowiekowi możliwość rozróżniania prawdy od fałszu wszytskie poglądy należy zweryfikować poprzez obserwacje i doświadczenia
empiryzm
begynn å lære
wszystkie teorie i hipotezy należy weryfikować i konfrontować z obserwacjami
założenia światopoglądowe epoki
begynn å lære
rozum-racjonalizm, doświadczenie(empiryzm), deizm, ateizm, wolność i tolerancja, materializm, sensualizm, idea postępu
materializm
begynn å lære
istnieje świat materialny a nie duchowy
idea postępu
begynn å lære
świat stale sie rozwija, zmierza ku doskonałości
cechy nowoczesnego społeczeństwa
begynn å lære
liberalizm, utylitaryzm, wolność i równość obywateli, trój podział władzy gwarantowany przez konstytucje
liberalizm
begynn å lære
wolność jest najwyższą wartością, jest podstawa nowoczesnej demokracji
utylitaryzm
begynn å lære
dążenie do własnych potrzeb jest moralne jeśli przynosi pożytek ogółowi
wolność i równość
begynn å lære
wszyscy obywatele są równi
koncepcja umowy społecznej
begynn å lære
stworzył ją Jean-Jacques Rousseau państwo to kontrakt pomiędzy władzą a równymi i wolnymi obywatelami, celem tej umowy mialo byc wspolne dobro obywateli
cechy edukacji
begynn å lære
szkoły państwowe, świeckie nauczanie, 1 ministerstwo oświaty (polska), powstały 1 podreczniki i programy szkolne, powstaly biblioteki publiczne, rozwiniecie prasy i czasopism
komisja edukacji narodowej
begynn å lære
1 w europie ministerstwo oświaty powstało w polsce 1773 komisja opracowala system edukacji publicznej
obiady czwartkowe (polska)
begynn å lære
na zamku królweskim lub w łazienkach stanisław poniatowski zapraszał na nie wybitnych pisarzy, artystów i uczonych (tworzyli oni obóz reformatorski ktory mial poprawic sytuacje gospodarcza, polityczna, spoleczna)
najwazniejsze polskie instytucje kulturalne i oswiatowe
begynn å lære
pismo monitor, zabawy przyjemne i pozyteczne, szkola collegium nobilium, panstwowa szkola rycerska, teatr narodowy, ken, 1 ministerstwo oswiaty na swiecie, biblioteka załuskich
monitor
begynn å lære
najwazniejsze czasopismo spoleczno polityczne powstaly z inicjatywy krola polski, antyklerykalne i antymagnackie, prezentowaly nowe ideę i pogoglądy, wprowadziło nową forme publicystyki: felieton
zabawy przyjemne i pozyteczne
begynn å lære
1 polskie czasopismo literackie, rozwinela sie krytyka literacka i teatralna
co to bylo collegium nobilium
begynn å lære
szkola zalozona przez stanislawa komorskiego, uczyli sie w niej magnateria i bogata szlachta-przyszle elity kraju
szkola rycerska
begynn å lære
1 panstwowa szkola dla ubogiej mlodziezy szlacheckiej przygotowywala do sluzby wojskowej
teatr narodowy
begynn å lære
powolany przez krola tutaj narodzil sie teatr wojciecha bogusławskiego
biblioteka załuskich 1774r
begynn å lære
pierwsza polska biblioteka udostepniajaca zbiory, jedna z najwiekszych w europie
filozofowie oswiecenia
begynn å lære
John Locke, Imanuel Kant, Jean- Jacques Rousseau, Wolter
John Locke
begynn å lære
twierdził że człowiek rodził się jako niezapisana karta(tabulla raza), stworzył koncepcje poznania opartego na rozumie i doświadczeniu
Immanuel Kant
begynn å lære
napisał rozprawe co to jest oświecenie, nie możemy poznać rzeczy takimi jakie są naprawdę ponieważ przetwarza je nasz umysł, ta koncepcja nazywana jest przewrót kopernikański w filozofii, autor maksymy: niebogwieździste nademną i prawo moralne we mnie
Jean-Jacques Rousseau
begynn å lære
człowiek twierdził że cywilizacja postęp i nauka niszczy w człowieku w rodzony pierwiastek dobra, miarą człowieczeństwa nie jest rozum lecz wartości moralne, negował obyczaje i człowiek powinnien dążyć do stanu naturalnej niewinności
Wolter
begynn å lære
celem życia ludzkiego jest naprawianie świata poprzez pomniejszanie cierpienia i zła, podstawą moralności jest prawo naturalne nie czyn drugiemu co tobie nie mile, fanatyzm jest złem bo prowadzi do nienawisci i społecznego zamętu, propagował tolerancje
sztuka oświecenia
begynn å lære
rokoko, klasycyzm, sentymentalizm
rokoko
begynn å lære
sztuka wytworna, subtelna, wyrafinowana, związana z kulturą dworską
rokoko cechy malarstwa
begynn å lære
jasna kolorystyka, nastrojowość, fantastyka, arystokratyczne zabawy i wydarzenia towarzyskie na łonie przyrody, postaci nosiły wytworne stroje dworskie
rokoko architektura
begynn å lære
budowle lekkie, subtelne dekoracje, faliste linie, asymetryczne zdobienia, lekkie powiginane jasne meble czesto obite pastelowa tkanina, instrumenty, srebrne lustra
klasycyzm
begynn å lære
wzorowano sie na sztuce antyku, w dazeniu do uporzadkowania kompozycji, zachowanie harmoni i prostoty,
klasycyzm malarstwo
begynn å lære
tematyka mitologiczna i historyczna, przedstawiano postaci zgodnie z zasada realizmu, rozwinela sie sztuka portretu, wizerunki wielkich wodzow i wladcow cechowaly sie wzniosloscia,
klasycyzm architektura
begynn å lære
budowle budowane zgodnie z zasadami symetrii, na planie kola lub kwadratu, dominowaly linie proste, do tradycji antyku nawiazywaly tez kolumnady i trojkatne frontony z plaskorzezbami, rzezby tematyka mitologiczna, kopiowano antyczne kompozycje w tym akty
sentymentalizm
begynn å lære
akcentował uczuciowość i role natury, nazwa sentymentalizm powiazuje do powiesci Lurensa Sterma „podroz sentymentalna”, to prad przedewszytskim filozoficzny i literacki a najmniej artystyczny
sentymentalizm malarstwo
begynn å lære
sceny na lonie natury, w nastroju melancholijnym, pastelowe barwy, temat zycie pasterzy w rajskim krajobrazie na wsi lub w ogrodzie,
sentymentalizm ogrody
begynn å lære
powstal sentymentalny ogrod angielski, jego celem bylo stworzenie iluzji dzikiej pierwotnej przyrody a jednoczesnie szczesliwej arkadii: duze trawniki, niesymetryczne nasadzenia kwiatow, dzikie rosliny, oczka wodne, sztuczne ruiny, kolumny, altany, posagi
cele literatury w oswieceniu
begynn å lære
wychowanie czytelnikow, przekazanie nowych idei postaw i wzorow, uczestniczenie w reformowaniu spoleczenstwa i panstwa, realizacja celow dydaktycznych wzorem Horacego: „uczyc, bawiąc”
gatunki literackie oświecenia
begynn å lære
bajki, satyry, poematy heroikomiczne, powieść, komedia, utopia, powiastka filozoficzna, sielanka
docere et delectare
begynn å lære
uczyc, bawiąc
bajka
begynn å lære
zbiór krótkich humorystycznych wierszowanych utworów, które pokazują prawde o ludzkiej naturze za pomocą alegorycznych historyjek z udziałem zwierząt np kruk i lis
satyra
begynn å lære
utwor ktory za pomoca komizmu krytykuje wady spoleczne Ignacy Krasicki „Swiat zepsuty”
poemat heroikomiczny
begynn å lære
parodia eposu bohaterskiego która ośmiesza wady i zjawiska społeczne np. Ignacy Krasicki „Monachomachia” osmiesza obyczaje panujace w kosciele
komedia
begynn å lære
komedia polityczna np. Julian Ursyniemcewicz „Powrót posła”
powieść
begynn å lære
pierwsza polska powieść Ignacy Krasicki „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, Jean-Jacques Roussau „Nowa heloiza”, Jan Potocki „rękopis znaleziony w saragossie”
utopia
begynn å lære
Ignacy Krasicki „Mikołaja doświadczyńskiego przypadki” opisuje fantastyczna wyspe eldorado ktora jest swiatem idealnym
powiastka filozoficzna
begynn å lære
utwor pisany prozą, w ktorym wydarzenia i postaci służą zilustrowaniu poglądów filozoficznych, np. Wolter „Kandyt czyli optymizm”, Denis Diderot „Kubus fatalista i jego pan”
sielanka
begynn å lære
utwor poetycki przedstawiajacy w sposob wyidealizowany, przedstawia uroki zycia na wsi, np. Franiszek Karpiński „Laura i Filon”

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.