→ Polskie Słowa → Start læring / Last ned MP3 Flashcards

spørsmålet		svaret
intratny begynn å lære		przynoszący zysk
pucz begynn å lære		zamach stanu dokonany przez grupę wojskowych
suspens begynn å lære		chwyt w filmach i powieściach polegający na wstrzymaniu biegu akcji, stosowany w celu wzmożenia napięcia albo zaskoczenia widza lub czytelnika niespodziewanym zwrotem akcji
pompatyczny begynn å lære		1. «przesadnie wystawny, uroczysty i ceremonialny» 2. «zachowujący się z nadmierną powagą i podniosłością»
karierowicz begynn å lære		człowiek dążący za wszelką cenę do zrobienia kariery
pejoratywny begynn å lære		1. «mający ujemny odcień lub znaczenie» 2. «o sufiksach: nadający wyrazowi odcień ujemny»
sufiks begynn å lære		«cząstka słowotwórcza wyrazu występująca po jego rdzeniu»
wist begynn å lære		1. «gra w karty, w której uczestniczą cztery osoby grające przeciw sobie parami pełną talią kart» 2. «wyłożenie pierwszej karty przez gracza rozpoczynającego rozgrywkę»
prefabrykat begynn å lære		«gotowy fabryczny element budowlany łączony w całość z innymi elementami na miejscu budowy»
zgryzota begynn å lære		wielkie zmartwienie
rzędnąć, rzednieć begynn å lære		stawać się rzadkim lub rzadszym
rytować begynn å lære		1. «ryć rysunek na płycie graficznej, z której robi się odbitki» 2. «grawerować»
embargo begynn å lære		1. «ogłaszany przez władzę państwową lub organizację międzynarodową zakaz wywozu lub przywozu towarów do innego państwa» 2. «zakaz opuszczania przez obce statki handlowe portów lub wód terytorialnych danego państwa 4. «zakaz publikowania w środkach masowego przekazu jakiejś wiadomości przed określonym dniem i określoną godziną» 3. «rekwizycja w czasie wojny statków państwa neutralnego»
ostracyzm begynn å lære		1. «wykluczenie z towarzystwa lub środowiska osoby, która mu się naraziła; też: atmosfera niechęci lub wrogości otaczająca taką osobę» 2. «w starożytnej Grecji: głosowanie za pomocą glinianych skorupek z wypisanym nazwiskiem obywatela, którego należało wydalić z kraju»
oportunista begynn å lære		«człowiek bez zasad, przystosowujący się do okoliczności dla doraźnych osobistych korzyści»
instancja begynn å lære		1. «każdy z kolejnych stopni w systemie podległych sobie instytucji, organizacji itp.» 2. daw. «wstawienie się za kimś»
rezolucja begynn å lære		1. «zbiorowa uchwała powzięta przez jakieś zgromadzenie w wyniku obrad» 2. daw. «decyzja władz o charakterze rozstrzygającym»
floret begynn å lære		sportowa broń biała
doliniarz begynn å lære		złodziej kieszonkowy
depesza begynn å lære		1. «wiadomość przekazana przez agencję informacyjną» 2. zob. telegram
brzask begynn å lære		1. «światło widoczne na niebie przed wschodem słońca» 2. «odblask rzucany na coś przez źródło światła»
wykoncypować begynn å lære		wymyślić
racjonał begynn å lære		1. «taśma ozdobna, otaczająca barki, noszona na ornacie przez niektórych biskupów» 2. «napierśnik noszony przez arcykapłana żydowskiego, ozdobiony dwunastoma drogimi kamieniami i nazwami pokoleń izraelskich»
ornat begynn å lære		«w liturgii katolickiej: wierzchnia szata używana przez księdza podczas mszy, wkładana przez głowę»
leksyka begynn å lære		«ogół wyrazów wchodzących w skład jakiegoś języka»
kognitywny begynn å lære		«mający związek z poznawaniem świata lub badaniem procesów poznawczych»
pled begynn å lære		koc z grubej, puszystej tkaniny wełnianej
nonkonformista begynn å lære		1. «człowiek sprzeciwiający się bezkrytycznemu uleganiu normom i opiniom obowiązującym w danym środowisku» 2. «przedstawiciel protestantów angielskich nienależących do anglikańskiego Kościoła państwowego»
afektywny begynn å lære		uczuciowy, emocjonalny
desygnacja begynn å lære		powołanie kogoś na stanowisko
akronim begynn å lære		skrótowiec
konceptualizacja begynn å lære		1. filoz. «ujmowanie intuicji poznawczych w pojęcia» 2. «tendencja w sztuce współczesnej polegająca na ograniczaniu twórczości jedynie do jakiegoś pomysłu»
okowy begynn å lære		1. «łańcuchy, kajdany» 2. «to, co odbiera wolność, krępuje, zniewala»
konwenans begynn å lære		«obowiązująca w jakimś środowisku norma zachowania się w określonej sytuacji»
krzewić begynn å lære		«rozpowszechniać coś»
masoneria begynn å lære		«międzynarodowy ruch mający na celu duchowe doskonalenie jednostki i braterstwo ludzi różnych religii, narodowości i poglądów»
krewki begynn å lære		«pełen temperamentu, gwałtowny, porywczy; też: świadczący o takich cechach»
pontyfikat begynn å lære		1. «okres sprawowania funkcji przez danego papieża» 2. «w starożytnym Rzymie: urząd i władza pontyfika»
monolit begynn å lære		1. «jednolity blok kamienny; też: rzeźba lub element architektoniczny wykonane z takiego bloku» 2. «coś, co stanowi jednolitą, zwartą i spójną całość» 3. «o człowieku, którego charakter i postępowanie nie ulega zmianie»
uzurpacja begynn å lære		1. «zagarnięcie władzy wbrew prawu» 2. «przywłaszczenie sobie praw do czegoś» 3. «roszczenie niesłusznych pretensji do czegoś»
schizma begynn å lære		«rozłam w Kościele»
doktryna begynn å lære		1. «system poglądów, twierdzeń i założeń z określonej dziedziny wiedzy» 2. «bezzasadne, dogmatyczne poglądy i teorie»
dogmatyczny begynn å lære		1. «bezkrytyczny wobec tez jakiejś doktryny» 2. «odnoszący się do dogmatu jako prawdy wiary» 3. «oparty lub opierający się na dogmatyzmie filozoficznym»
asceza begynn å lære		1. «umartwianie się w celu osiągnięcia doskonałości lub zbawienia duszy» 2. «wyrzeczenie się przyjemności i wygód» 3. «prostota i oszczędność wyrazu, surowość formy»
idylla begynn å lære		1. «pogodne, beztroskie życie» (sielanka)
animozja begynn å lære		«niechęć do kogoś wywołana urazą; też: niesnaska wywołana tym uczuciem»
demoludy begynn å lære		pot. «kraje byłego obozu socjalistycznego»
proletariat begynn å lære		1. «klasa społeczna składająca się z robotników najemnych, zwłaszcza zatrudnionych w przemyśle; też: o najuboższej warstwie społeczeństwa» 2. «w starożytnym Rzymie: warstwa najuboższych obywateli»
Efemeryczny begynn å lære		«krótkotrwały, szybko przemijający»
Bałwochwalstwo begynn å lære		1. «cześć oddawana bożkom pogańskim» 2. «bezkrytyczne uwielbienie kogoś lub czegoś»
Cherubin, Cherub begynn å lære		1. «według Biblii i tradycji: jeden z aniołów stojących wysoko w hierarchii» 2. «w religiach starożytnego Wschodu: uskrzydlona na wpół ludzka, na wpół zwierzęca istota, opiekująca się świętym miejscem» 3. «o młodej osobie mającej delikatną urodę dziecka»
latorośl begynn å lære		1. «młody pęd roślinny lub młoda roślina» 2. żart. «o potomku»
Reglamentacja begynn å lære		1. «regulowanie bądź ograniczanie kupna, produkcji lub sprzedaży pewnych artykułów» 2. «ograniczanie praw i wolności obywatelskich»
werteryzm begynn å lære		«postawa przejawiająca się w poczuciu bezcelowości życia, melancholii i szukaniu w marzeniach ucieczki od rzeczywistości»
mizoginia begynn å lære		«patologiczny wstręt mężczyzny do kobiet»
egzaltacja begynn å lære		«przesada w okazywaniu uczuć i wyrażaniu myśli»
prozaiczny begynn å lære		1. «zwykły i mało interesujący» 2. «pisany prozą»
rozbrat begynn å lære		«niezgoda między kimś a kimś lub niezgodność między czymś a czymś»
safanduła begynn å lære		pejor. «osoba niezaradna i mało energiczna»
ramoneska begynn å lære		«krótka, czarna kurtka skórzana zapinana na zamki błyskawiczne»
frenezja begynn å lære		«gwałtowność, żywiołowość»
inklinacja begynn å lære		1. «skłonność do czegoś» 2. «sympatia do kogoś» 3. fiz. «nachylenie, kąt nachylenia»
ekstern begynn å lære		1. «osoba, która uczy się samodzielnie i tylko egzaminy zdaje w szkole» 2. daw. «uczeń mieszkający poza internatem»
koafiura begynn å lære		daw. «uczesanie»
trefniś begynn å lære		«na dawnych dworach: błazen»
zniewieściały begynn å lære		«o mężczyźnie: taki, który nabrał cech uznawanych za kobiece; też: będący objawem takiego stanu»
swada begynn å lære		1. «płynność i potoczystość w mówieniu lub pisaniu» 2. «energia i zapał»
potoczystość begynn å lære		1. «o języku, stylu, wierszu itp.: napisany płynnym językiem, barwnym stylem» 2. «o rzece, nurcie itp.: płynący szybko»
Aparatczyk begynn å lære		pot. pogard. «pracownik aparatu partyjnego»
zacietrzewienie begynn å lære		«gniew i upór, z jakim ktoś broni swoich racji lub robi coś»
wojaż begynn å lære		«podróż, zwłaszcza za granicę»
zadzierzgnąć begynn å lære		1. «zaciągnąć pętlę» 2. «nawiązać bliski kontakt z kimś lub czymś»
indagacja begynn å lære		«wypytywanie kogoś»
malkontent begynn å lære		«osoba stale niezadowolona, we wszystkim doszukująca się ujemnych stron»
szwargotać begynn å lære		pot. «mówić w języku, którego ktoś nie zna lub nie lubi, zwłaszcza po niemiecku»
ekwilibrystyka begynn å lære		1. «dyscyplina sztuki cyrkowej obejmująca ćwiczenia wymagające zachowania równowagi w utrudnionych warunkach» 2. «wyjątkowa zręczność w wykonywaniu jakiejś czynności» 3. «zręczne zachowanie w trudnych sytuacjach»
teutoński begynn å lære		«germański, niemiecki, krzyżacki»
proweniencja begynn å lære		«pochodzenie jakichś zjawisk lub osób»
Linia demarkacyjna begynn å lære		1. «linia oddzielająca walczące ze sobą armie, ustalana na czas rozejmu» 2. «linia lub strefa rozdzielająca dwa obce terytoria do czasu ostatecznego ustalenia przebiegu granicy»
paralela begynn å lære		1. «zestawienie cech analogicznych w rzeczach porównywanych» 2. «cechy podobne, analogiczne»
etos begynn å lære		«ogół wartości, norm i wzorów postępowania przyjętych przez daną grupę ludzi»
epigon begynn å lære		«mierny naśladowca wielkich poprzedników lub kontynuator nieaktualnych idei»
awangardowy begynn å lære		1. «odnoszący się do awangardy w sztuce» 2. «wprowadzający coś nowego w jakiejś dziedzinie»
niwa begynn å lære		1. «ziemia uprawna» 2. «dziedzina czyjejś działalności»
marazm begynn å lære		1. «zastój w jakiejś dziedzinie» 2. «stan apatii i zobojętnienia»
agitacja begynn å lære		«zjednywanie zwolenników dla jakiejś sprawy»
spolaryzować begynn å lære		1. «uwydatnić maksymalne różnice» 2. «spowodować powstanie zjawiska polaryzacji»
odium begynn å lære		«uczucie niechęci lub nienawiści do kogoś, kogo obarcza się winą za coś; też: wroga lub nieprzyjazna atmosfera otaczająca taką osobę»
siermięga begynn å lære		«wierzchnie ubranie noszone przez chłopów w dawnej Polsce»
emblematyczny begynn å lære		symboliczny
okrasa begynn å lære		1. «tłuszcz dodawany do potraw» 2. «ozdoba, upiększenie»
patos begynn å lære		1. «podniosły charakter zdarzeń o wielkim, historycznym znaczeniu» 2. «ton lub styl mówienia lub pisania podkreślający wzniosłość tematu» 3. «sztuczny sposób wysławiania się, pełen górnolotnych słów i wyrażeń»
flegmatyk begynn å lære		«osoba nieulegająca gwałtownym emocjom i nadmiernie powolna w działaniu»
sukurs begynn å lære		1. daw. «w bitwie: posiłki, odsiecz» 2. daw. «pomoc, wsparcie»
skapliwy begynn å lære		«ostentacyjnie okazujący gotowość do czegoś; też: świadczący o czyjejś gotowości do czegoś»
rubaszny begynn å lære		«bardzo bezpośredni i bezceremonialny w sposobie bycia; też: będący wyrazem takiego usposobienia»
zawoalować begynn å lære		1. «zakryć twarz woalem» 2. «przedstawić coś nie wprost»
Pyrrusowe zwycięstwo begynn å lære		związek frazeologiczny oznaczający zwycięstwo osiągnięte nadmiernym kosztem[1], nieproporcjonalnie dużym wobec osiągniętych korzyści
łopatologiczny begynn å lære		pot. «wytłumaczenie czegoś w sposób bardzo prosty, zrozumiały nawet dla osób słabo rozgarniętych»
oksymoron begynn å lære		«metaforyczne zestawienie wyrazów o przeciwstawnym, wykluczającym się znaczeniu, np. gorzkie szczęście»
artyzm begynn å lære		1. «umiejętność tworzenia rzeczy pięknych» 2. «piękno dzieła sztuki»
mariaż begynn å lære		1. «małżeństwo» 2. «związek czegoś z czymś lub kogoś z kimś»
Bachanalia begynn å lære		1. «w starożytnym Rzymie: orgiastyczne obrzędy ku czci Bachusa» 2. bachanalia «pijatyki, orgie; bachanalie»
purytanizm begynn å lære		1. «religijno-polityczny ruch reformatorski w XVI i XVII w. w Anglii, dążący do przywrócenia Kościołowi anglikańskiemu czystości doktrynalnej w duchu kalwinizmu» 2. «przesadna surowość zasad moralnych i obyczajów»
bezeceństwo begynn å lære		«postępowanie, czyn budzące odrazę»
znój begynn å lære		ciężka praca
patetyczny begynn å lære		1. «podniosły, uroczysty, pełen powagi» 2. «przesadnie uroczysty, sztuczny»
izm begynn å lære		iron. a. żart. «o terminie zakończonym na -izm, oznaczającym doktrynę, kierunek artystyczny itp.»
sodomia begynn å lære		«zboczenie seksualne polegające na uprawianiu stosunków płciowych ze zwierzętami»
konstatacja begynn å lære		«stwierdzenie jakiegoś faktu»
heban begynn å lære		«drzewo o czarnym, twardym drewnie, rosnące na obszarach podzwrotnikowych; też: drewno tego drzewa»
oniryzm begynn å lære		«sposób przedstawiania rzeczywistości na wzór marzenia sennego»
deliberacja begynn å lære		«rozważanie czegoś lub naradzanie się nad czymś»
deklamacja begynn å lære		1. «wygłaszanie utworu literackiego wyraziście i z ekspresją» 2. «wypowiedź pełna nieszczerego patosu i przesady»
estyma begynn å lære		«poważanie, szacunek»
smagać begynn å lære		1. «uderzyć batem, rzemieniem itp.» 2. «o deszczu, śniegu, wietrze itp.: uderzyć w coś» 3. «wyrazić swoją dezaprobatę, pogardę w stosunku do kogoś lub czegoś»
kolportaż, kolporterstwo begynn å lære		«rozprowadzanie książek, prasy itp. wśród odbiorców»
socrealizm begynn å lære		«kierunek w literaturze, filmie i sztukach plastycznych, ściśle związany z doktryną stalinizmu, głoszący zaangażowanie polityczne i ideowe sztuki»
prosperity begynn å lære		1. «jedna z czterech faz cyklu koniukturalnego, w której produkcja, zatrudnienie i ceny osiągają najwyższy poziom» 2. «faza szczytowego rozwoju czegoś»
koniunkturalny begynn å lære		1. «powstały pod wpływem chwilowych, sprzyjających okoliczności» 2. «wynikający z wyrachowania, z chęci osiągnięcia korzyści» 3. «dotyczący koniunktury w gospodarce»
enigmatyczny begynn å lære		1. «zagadkowy, tajemniczy» 2. «niejasny, trudny do zrozumienia»
lakoniczny begynn å lære		«zwięźle wyrażony»
annały begynn å lære		1. «dawne roczniki lub kroniki» 2. «dawne dokumenty, zapisy»
spleen (splin) begynn å lære		«stan przygnębienia, apatii i nudy wywołany poczuciem beznadziejności życia»
epistolografia begynn å lære		1. «sztuka pisania listów» 2. «dziedzina piśmiennictwa, dział literatury obejmujące utwory napisane w formie listów»
trotuar begynn å lære		«część ulicy odgrodzona krawężnikiem od jezdni, przeznaczona dla ruchu pieszego»
ornament begynn å lære		1. «motyw zdobniczy lub zespół takich motywów stosowanych w architekturze, sztukach plastycznych, rzemiośle artystycznym itp.» 2. «dźwięk lub grupa dźwięków służących do urozmaicenia i ożywienia melodii» 3. «rodzaj czcionki dającej w druku odbitkę elementu zdobniczego»
asceza begynn å lære		1. «umartwianie się w celu osiągnięcia doskonałości lub zbawienia duszy» 2. «wyrzeczenie się przyjemności i wygód» 3. «prostota i oszczędność wyrazu, surowość formy»
obwoluta begynn å lære		«zewnętrzna papierowa okładka książki zakładana na właściwą okładkę»
skaptować begynn å lære		1. «przeciągnąć kogoś na swoją stronę, pozyskać dla siebie» 2. «przeciągnąć kogoś z jednej firmy do drugiej»
lejtmotyw begynn å lære		1. «element treści, stylu lub kompozycji dzieła przewijający się przez cały utwór» 2. «temat stale powtarzający się w czyjejś twórczości lub w rozmowie»
kalumnia begynn å lære		«krzywdzące oskarżenie»
ortodoksyjny begynn å lære		1. «o ideologii, doktrynie itp.: zakładający ścisłą wierność swoim zasadom» 2. «rygorystycznie przestrzegający zasad jakiejś doktryny»
emploi begynn å lære		1. «rodzaj ról grywanych przez aktora, odpowiadających jego predyspozycjom psychicznym lub warunkom fizycznym» 2. «zawodowa specjalność aktora, do początku XX w. ściśle przestrzegana przy obsadzie ról»
dykteryjka begynn å lære		«krótkie, zabawne opowiadanie»
ludyzm begynn å lære		«skłonność do bawienia się, rozpatrywana jako cecha człowieka lub zjawisko kulturowe»
tabor begynn å lære		1. «większa grupa Cyganów podróżujących wozami konnymi; też: wozy tych osób zgromadzone na postoju» 2. «ogół środków transportowych» 3. «zespół środków transportowych wiozących zaopatrzenie dla wojska» 4. «obóz warowny z połączonych wozów, ustawionych w kilka rzędów, stosowany w działaniach wojennych od starożytności do XVIII w.»
nobilitacja begynn å lære		1. «nadanie szlachectwa osobom z innych stanów społecznych» 2. «postawienie kogoś lub czegoś wyżej w jakiejś hierarchii»
arbitralny begynn å lære		1. «narzucany komuś w sposób niedopuszczający sprzeciwu» 2. «bezwzględnie narzucający komuś swoje zdanie»
tonsura begynn å lære		«wygolone kółko na czubku głowy członków niektórych męskich zakonów katolickich»
chuć begynn å lære		«pożądanie seksualne»
rzewny, rzewliwy begynn å lære		«pełen żalu, smutku, tęsknoty»
kanikuła begynn å lære		1. «okres letnich upałów» 2. «lato, wakacje» 3. «pora roku, w której Słońce i Syriusz są rano widoczne równocześnie (od 22 czerwca do 23 sierpnia
quorum (kworum) begynn å lære		«liczba członków jakiegoś zgromadzenia niezbędna do prowadzenia obrad, prawomocności wyborów lub uchwał»
Pat begynn å lære		1. «remisowa sytuacja w szachach» 2. «sytuacja trudna, w której żadna ze stron nie ma możliwości manewru»
nobliwy begynn å lære		«elegancki, dystyngowany»
sztubacki begynn å lære		1. «właściwy osobom młodym i niedojrzałym» 2. daw. «dotyczący ucznia gimnazjum lub szkoły średniej»
impregnować begynn å lære		1. «nasycać materiał odpowiednią substancją w celu konserwacji albo nadania określonych właściwości» 2. «o substancji: przenikać do porów, kanalików innej substancji» 3. «uodporniać kogoś lub coś na jakieś wpływy»
eufemizm begynn å lære		«słowo lub wyrażenie użyte zastępczo w celu złagodzenia wyrażeń drastycznych, dosadnych lub nieprzyzwoitych»
pietyzm begynn å lære		1. «wielka dbałość o coś, rzadziej o kogoś, wynikająca z głębokiego szacunku dla tej rzeczy lub osoby» 2. «ruch reformistyczny w Kościele luterańskim w XVII i XVIII w. dążący do rozbudzenia uczuć religijnych»
rubensowski begynn å lære		«o czyjejś figurze: okrągły, pulchny»
utyskiwanie begynn å lære		«narzekania, pretensje, złośliwe uwagi»
flauta begynn å lære		«bezwietrzna pogoda na morzu»
goleń begynn å lære		«część dolnej kończyny człowieka lub tylnej zwierzęcia, zawarta między kolanem a stopą»
goleń podwozia begynn å lære		«część podwozia samolotu łącząca kadłub z osią podwozia»
szafować begynn å lære		«nieoszczędnie lub bez potrzeby używać czegoś albo rozdawać coś»
typologia begynn å lære		1. «nauka o typach, badanie porównawcze typów w zakresie różnych nauk» 2. «podział czegoś według określonych zasad» 3. «zbiór zasad umożliwiających grupowanie poszczególnych osób, przedmiotów, zjawisk itp. według określonych typów»
pręga begynn å lære		1. «znak na czymś mający kształt długiego, wąskiego pasa» 2. «mięso wołowe przedniej ćwierci, od łopatki do kolana»
sfuszerować begynn å lære		pot. «wykonać coś niefachowo, źle»
pstrokaty begynn å lære		1. «odznaczający się rozmaitością jaskrawych barw» 2. «o zwierzęciu: mający sierść lub upierzenie niejednolite w kolorze»
żachnąć się — żachać się begynn å lære		«wyrazić oburzenie, niezadowolenie, sprzeciw»
cezura begynn å lære		1. «moment przełomowy w czyimś życiu, w dziejach ludzkości, narodu, w historii kultury itp., wyraźnie wyznaczający koniec jednej epoki i początek kolejnej» 3. «nieznaczna przerwa między frazami utworu, którą wykorzystuje śpiewak lub instrumentalista do zaczerpnięcia oddechu» 2. «w metryce klasycznej i wierszu sylabotonicznym: przedział międzywyrazowy przypadający wewnątrz stopy»
spoistość begynn å lære		1. «tworzący harmonijną całość» 2. «składający się z cząstek ściśle przylegających do siebie»
ratyfikacja begynn å lære		«zatwierdzenie umowy międzynarodowej przez upoważniony do tego organ państwowy»
struga begynn å lære		1. «ciecz płynąca wąskim strumieniem; też: duża ilość płynącej cieczy» 2. «strumyk» 3. «pasmo, smuga czegoś»
stenograficzny begynn å lære		«sposób dokładnego i szybkiego notowania tekstu mówionego za pomocą umownych znaków i skrótów»
Modus operandi begynn å lære		jest pewnym charakterystycznym, powtarzającym się sposobem działania sprawcy przy popełnianiu przestępstw- a także przed i po ich popełnieniu.
trwoga begynn å lære		«silny strach»
stenogram begynn å lære		«zapis stenograficzny tekstu mówionego»
cynizm begynn å lære		1. «lekceważące odnoszenie się do ogólnie uznawanych autorytetów i zasad etycznych» 2. «zespół poglądów greckiej szkoły filozoficznej Antystenesa»
wok begynn å lære		«duża, głęboka patelnia o półkulistym lub stożkowym dnie, używana w kuchni chińskiej»
biuletyn begynn å lære		«serwis informacji prasowych lub informator o działalności jakiejś instytucji, towarzystwa naukowego itp.»
błąd przeżywalności begynn å lære		błąd logiczny, polegający na opieraniu się w rozumowaniu na dostępnych danych, bez brania pod uwagę ukrytych przyczyn, dla których mogą być one niereprezentatywne.
dychotomia begynn å lære		«podział jakiejś całości na dwie różniące się zasadniczo części;
arteria begynn å lære		1. «ważny szlak komunikacyjny lądowy lub wodny» 2. «tętnica»
kustosz begynn å lære		1. «pracownik muzeum lub biblioteki opiekujący się zbiorami» 2. zob. kustoda. 3. «zwierzchnik kilku klasztorów stanowiących kustodię» 4. «honorowy tytuł kanonika kapituły, zarządzającego majątkiem kapituły katedralnej albo kolegialnej»
kustoda begynn å lære		1. «w dawnych drukach i rękopisach: pierwsze słowo lub pierwsza sylaba z następnej strony umieszczane na końcu każdej strony» 2. «cyfra lub litera określająca kolejność składek starożytnych i średniowiecznych rękopisów»
inercja begynn å lære		1. «bierne poddawanie się czemuś»
patera begynn å lære		1. «płaskie naczynie na nóżce używane do podawania ciast i owoców» 2. «w starożytnej Grecji i w starożytnym Rzymie: naczynie do składania ofiar»
kontuar begynn å lære		«blat oddzielający osobę obsługującą od klienta w sklepie, barze itp.»
galimatias begynn å lære		pot. «ogólny nieład lub zamęt»
pielesze begynn å lære		«rodzinne strony, własny dom»
panaceum begynn å lære		1. «środek leczniczy mający leczyć wszelkie choroby» 2. «sposób na wszelkie trudności i kłopoty»
autokataliza begynn å lære		«reakcja chemiczna, w której katalizatorem jest jeden z produktów reakcji»
antenat begynn å lære		«przodek zarówno w linii ojca, jak i matki»
hedonizm begynn å lære		1. «doktryna etyczna uznająca rozkosz bądź unikanie przykrości za najwyższe lub jedyne dobro i cel życia»
tandem begynn å lære		1. «rower na dwie osoby» 2. «dwuosobowy zespół zawodników» 3. «dwie osoby współpracujące ze sobą w jakiejś dziedzinie wiedzy, sztuki itp.» 4. «układ w maszynach, pojazdach itp. złożony z dwóch elementów tego samego rodzaju, ustawionych jeden za drugim»
przywar begynn å lære		«ujemna cecha charakteru»
antropologia begynn å lære		«nauka o człowieku, jego pochodzeniu, rozwoju i zróżnicowaniu rasowym»
relatywny begynn å lære		«uzależniony od czegoś, wynikający z porównania»
animusz begynn å lære		«odwaga i zapał»
szaniec begynn å lære		1. «ziemne umocnienie polowe, składające się z wału i rowu, stosowane do końca XIX w. w celu osłony stanowisk ogniowych artylerii» 2. «coś, co stanowi osłonę lub oparcie dla kogoś lub czegoś»
hufiec begynn å lære		1. «jednostka niektórych organizacji młodzieżowych, opartych częściowo na wzorach wojskowych» 2. «w średniowieczu: zwarty oddział składający się z kilku chorągwi, stanowiący zarazem część szyku bojowego»
hufce begynn å lære		podn. «o wojsku»
katechizm begynn å lære		1. «wykład podstawowych zasad religii chrześcijańskiej mający formę pytań i odpowiedzi; też: książka zawierająca ten wykład» 2. «podstawowe zasady czegoś»
zakusy begynn å lære		«próby zdobycia czegoś»
strząsać begynn å lære		1. «poruszywszy czymś energicznie, zrzucić coś z tego» 2. «pozbyć się czegoś, uwolnić się od czegoś»
pożoga begynn å lære		1. «wielki pożar» 2. «dramatyczne wydarzenia przynoszące wiele zniszczeń i cierpień»
liberia begynn å lære		«pierwotnie oficjalny ubiór służby królewskiej lub magnackiej, obecnie używany głównie przez służbę hotelową»
warchoł begynn å lære		pejor. «osoba wywołująca kłótnie i zamęt swoją samowolą»
doń begynn å lære		«do niego»
konspekt begynn å lære		«zarys utworu, wykładu itp. ujęty w punktach»
pedagogium begynn å lære		«w Polsce międzywojennej: dwuletnie seminarium kształcące nauczycieli»
oranżeria begynn å lære		«budynek ogrodowy z dużymi oknami, w którym hoduje się rośliny tropikalne»
kondotier begynn å lære		1. «w XIV–XVI w. we Włoszech: dowódca oddziałów najemnych w służbie miast lub dworów książęcych» 2. daw. «żołnierz najemny» 3. przen. «człowiek podejmujący działania w cudzej sprawie dla własnego zysku»
wzuć, wzuwać begynn å lære		pot. «włożyć buty»
prokrastynacja begynn å lære		nałogowe odwlekanie w czasie
gratyfikacja begynn å lære		1. «dodatkowe wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za specjalne zasługi lub z okazji jakiegoś święta» 2. «prezent lub łapówka, którą ktoś otrzymuje w zamian za coś»
prestidigitator begynn å lære		«artysta cyrkowy pokazujący sztuki polegające na zręczności i robiące wrażenie magicznych»
cnota begynn å lære		1. «zespół dodatnich cech moralnych» 2. «przestrzeganie zasad etyki» 3. «czyjeś dodatnie cechy charakteru» 4. «dziewictwo»
prym begynn å lære		daw. «pierwszeństwo w czymś»
pryma begynn å lære		1. muz. «odległość między dwoma jednobrzmiącymi dźwiękami» 2. muz. «podstawowy dźwięk trójdźwięku» 3. «część modlitwy brewiarzowej odmawiana rano»
mielec begynn å lære		1. «tylna część żołądka ptaków»
mozga begynn å lære		«trawa pastewna o płożących się pędach i dużych liściach»
klawikord begynn å lære		«klawiszowy instrument muzyczny, będący prototypem fortepianu»
piegża begynn å lære		«ptak o szarobrązowym upierzeniu, gnieżdżący się w ciernistych krzakach»
łuna begynn å lære		«odblask pożaru lub silnego światła widoczny na horyzoncie»
kurant begynn å lære		1. «mechanizm umieszczony w zegarze, pozytywce itp., wygrywający jakąś melodię» 2. «melodia wygrywana przez taki mechanizm»
ongiś begynn å lære		daw. «kiedyś»
adiutant begynn å lære		«oficer przydzielony do dyspozycji wyższego dowódcy»
karteluszka begynn å lære		«kawałek papieru»
zagon begynn å lære		1. «wąski, długi pas ziemi uprawnej, ograniczony bruzdami» 2. daw. «oddział wojska zapuszczający się w głąb obcego terytorium» 3. daw. «wypad oddziału wojska w głąb jakiegoś terytorium»
weksel begynn å lære		«dokument stanowiący pisemne zobowiązanie wystawcy lub wskazanej przez niego osoby do zapłacenia określonej sumy pieniędzy osobie wymienionej w dokumencie lub jego okazicielowi w oznaczonym terminie»
szoferka begynn å lære		1. «kabina samochodu ciężarowego, w której siedzi kierowca» 2. pot. «kobieta szofer» 3. pot. «zawód szofera»
bajać begynn å lære		1. «opowiadać baśnie» 2. «opowiadać niestworzone rzeczy»
sczeznąć begynn å lære		«stać się mniejszym, słabszym lub przestać istnieć»
opasły begynn å lære		1. «o zwierzęciu: dobrze wykarmiony, wypasiony» 2. «zwykle z niechęcią o człowieku lub o jego części ciała: gruby, otyły» 3. «o egzemplarzu książki: bardzo gruby»
oficynka begynn å lære		budynek stojący obok głównej posiadłości
grajdoł begynn å lære		lekcew. «zapadła wieś lub prowincjonalne miasteczko»
sekundować begynn å lære		1. «wspierać kogoś w jakiejś działalności» 2. «być czyimś sekundantem w pojedynku»
sekundant begynn å lære		1. «świadek osoby pojedynkującej się» 2. «w boksie: doradca i opiekun zawodnika w czasie walki»
płowy begynn å lære		«żółtawy z szarym odcieniem»
zwierzyna płowa begynn å lære		łow. «łosie, jelenie, daniele i sarny»
zecer begynn å lære		«pracownik drukarni składający tekst»
protekcjonalny begynn å lære		«traktujący innych z wyższością i pobłażliwą przychylnością; też: świadczący o takim traktowaniu»
zaperzyć się begynn å lære		«unieść się gniewem, gwałtownie broniąc swoich racji» «pokryć się perzem»
perz begynn å lære		«chwast o długich, podziemnych rozłogach»
rozłoga begynn å lære		1. rozległy, pusty teren; rozłóg; 2. pęd boczny roślin będący organem rozmnażania wegetatywnego; wić, rozłóg; 3. w łowiectwie: rozstaw łopat w porożu jakiegoś zwierzęcia
marsowy/marsowaty begynn å lære		«o twarzy, minie: groźny, surowy»
waleriana begynn å lære		1. «roślina o pierzastych liściach i białych lub różowych kwiatach w kształcie baldachów» 2. «preparat leczniczy z wyciągu z tej rośliny»
baldahim begynn å lære		1. «osłona z tkaniny umocowana nad tronem, łożem lub rozpięta na drążkach, noszona nad władcami, dostojnikami lub nad przedmiotami kultu» 2. «dekoracyjny element w kształcie daszka, umieszczony np. nad amboną»
powściągliwy begynn å lære		«umiejący nad sobą panować; też: świadczący o takiej cesze»
ciżba begynn å lære		«wielka liczba stłoczonych ludzi»
tobół begynn å lære		1. «duży, nieforemny pakunek z rzeczy zawiniętych w kawałek tkaniny» 2. pot. «nieporęczny, ciężki bagaż»
szrapnel begynn å lære		«pocisk artyleryjski wypełniony kulkami, które rozpryskują się, gdy zadziała zapalnik czasowy; też: odłamek takiego pocisku»
cokół begynn å lære		1. «podstawa rzeźby lub pomnika» 2. «najniższa, zwykle wysunięta do przodu część budowli, kolumny itp., stanowiąca ich podstawę lub element dekoracyjny» 3. «podmurówka ogrodzenia» 4. «zewnętrzna, metalowa część lampy elektronowej lub żarówki zawierająca końcówki elektrod»
powielacz begynn å lære		«urządzenie do wykonywania odbitek tekstów lub rysunków»
notabene begynn å lære		«wyraz wtrącony w tekst zdania, poprzedzający jakąś dodatkową, ale ważną informację»
wywiadywać się begynn å lære		pot. «wypytując, dowiedzieć się czegoś, często potajemnie»
grabieć begynn å lære		«o palcach, rękach: drętwieć z zimna»
przewlekły begynn å lære		1. «trwający długo, ciągnący się za długo» 2. «o chorobie: mający długotrwały przebieg»
tuman begynn å lære		1. «kłąb czegoś sypkiego lub lotnego, unoszący się w powietrzu» 2. obraźl. «o osobie nieinteligentnej lub mało zdolnej» 3. «obłok gęstej mgły lub oparów»
szczapa begynn å lære		1. «kawałek porąbanego lub odłupanego drewna» 2. pot. «o bardzo chudym człowieku lub zwierzęciu»
kościec begynn å lære		1. «twarda konstrukcja kostna, tworząca szkielet ludzi i zwierząt» 2. «zespół najważniejszych elementów czegoś»
pośledni begynn å lære		«gorszy od innych tego samego rodzaju»
perswazja begynn å lære		«namawianie do czegoś lub odradzanie czegoś z przytoczeniem odpowiednich argumentów»
minorowy begynn å lære		1. muz. «molowy» 2. «smutny, melancholijny, przygnębiający»
odwód begynn å lære		«oddziały wydzielone jako rezerwa z podstawowego składu wojsk»
jar begynn å lære		«dolina erozyjna o wąskim dnie i stromych zboczach»
jary begynn å lære		1. «siany na wiosnę» 2. daw. «krzepki»
magistrala begynn å lære		1. «główny szlak komunikacyjny lub transportowy» 2. «główny przewód jakiejś instalacji» 3. «wewnętrzna ścieżka, po której przesyłane są sygnały z jednej części komputera do innej»
dystynkcja begynn å lære		1. «wytworność i elegancja w sposobie bycia» 2. «cecha odróżniająca» 3. daw. «wyróżnienie kogoś» 4. daw. «godność, stanowisko»
kabotyn begynn å lære		pejor. «osoba zachowująca się w sposób obliczony na efekt»
przysadzisty begynn å lære		1. «nieproporcjonalnie gruby w stosunku do wysokości lub wzrostu» 2. «niski, przy znacznych rozmiarach swej postawy»
rusznica begynn å lære		«ręczna broń palna o długiej lufie, używana w w. XV–XVII»
sak begynn å lære		1. «sieć na ryby w kształcie worka rozpiętego na kabłąkach» 2. «sidło na ptaki» 3. daw. «worek podróżny»
kabłąk begynn å lære		1. «wygięcie w łuk» 2. «przedmiot wygięty w łuk; też: element konstrukcyjny w takim kształcie»
lejtnant begynn å lære		«stopień oficerski odpowiadający polskiemu porucznikowi lub podporucznikowi; też: oficer mający ten stopień»
birbant begynn å lære		daw. «człowiek prowadzący życie hulaszcze, próżniacze»
połowica begynn å lære		żart. «żona»
ława begynn å lære		1. «długa deska na podpórkach służąca do siedzenia dla kilku osób» 2. «niski, prostokątny stół» 3. «w dawnej Polsce: sposób prowadzenia walki w szyku konnym, polegający na okrążeniu przeciwnika przez zaskoczenie» 4. daw. «zwarty szereg»
piędź begynn å lære		«dawna miara długości»
laryngofon begynn å lære		«mikrofon działający pod wpływem drgań krtani, niereagujący na dźwięki przenoszone przez powietrze»
tyralier begynn å lære		daw. «żołnierz oddziału piechoty walczącego w szyku rozproszonym»
tyraliera begynn å lære		1. «luźny, rozproszony szyk bojowy piechoty» 2. «żołnierze ustawieni i walczący w takim szyku»
łan begynn å lære		1. «ziemia przeznaczona pod zasiew» 2. «zboże rosnące na zagonie» 3. zob. włóka w zn. 2. 4. «obszar ziemi uprawnej dany osadnikowi przez panującego księcia»
włóka begynn å lære		1. «konne lub ciągnikowe narzędzie rolnicze do wyrównywania i kruszenia górnej warstwy gleby» 2. «dawna jednostka powierzchni gruntu ornego; też: grunt o takiej powierzchni»
brezent begynn å lære		«gruba, mocna tkanina impregnowana»
tanecznica begynn å lære		daw. «tancerka»
buksować begynn å lære		«o kołach pojazdu: obracając się, ślizgać się w miejscu»
buksować begynn å lære		«o kołach pojazdu: obracając się, ślizgać się w miejscu»
przepierzenie begynn å lære		«prowizoryczna, cienka ścianka dzieląca jakieś pomieszczenie»
działon begynn å lære		«najmniejszy pododdział artyleryjski składający się z działa i jego obsługi»
działonowy begynn å lære		«dowódca działonu»
par begynn å lære		1. «członek brytyjskiej Izby Lordów» 2. «we Francji w latach 1814–1848: członek wyższej izby parlamentu» 3. «w średniowieczu: członek grupy feudalnej złożonej z równych sobie wasali, podlegających jednemu seniorowi»
urągać begynn å lære		1. «wymyślać komuś, okazywać głośno niezadowolenie» 2. «być powodem hańby, przynosić ujmę»
paroksyzm begynn å lære		1. «nagłe wystąpienie lub zaostrzenie się objawów chorobowych» 2. «krótkotrwały, lecz silny przejaw jakichś uczuć, zwykle negatywnych»
sęk begynn å lære		1. «część uschniętej lub uciętej gałęzi pozostała przy pniu» 2. «podstawa gałęzi wrośnięta w pień i mająca niezależny od niego układ słojów; też: ślad po takiej podstawie na powierzchni pnia lub deski» 3. łow. «palczaste zakończenie poroża byka daniela; też: odnoga tego poroża»
wespół begynn å lære		«wspólnie z kimś innym, w tym samym czasie lub miejscu»
narybek begynn å lære		1. «młode ryby w okresie od rozpoczęcia samodzielnego żerowania do ukończenia pierwszego roku życia» 2. pot. «młode pokolenie rozpoczynające działalność w jakiejś dziedzinie»
tur begynn å lære		«wymarły przodek bydła domowego»
Zżąć-zżynać begynn å lære		«ściąć zboże»
ił begynn å lære		«skała osadowa wykorzystywana jako surowiec m.in. w przemyśle budowlanym, ceramicznym»
mastondont begynn å lære		«zwierzę kopalne podobne do słonia»
zenitówka begynn å lære		pot. «działo przeciwlotnicze»
Mohikanie begynn å lære		plemię Indian Ameryki Północnej
dalmierz begynn å lære		«przyrząd do pomiaru odległości dzielącej przedmiot od miejsca obserwacji»
łoza begynn å lære		1. zob. wierzba szara. 2. pot. «zarośla wierzbowe» 3. pot. «gałąź, witka, zwłaszcza wierzbowa»
wierzba szara begynn å lære		«krzew rosnący na mokrych łąkach, bagnach i torfowiskach»
szpakowaty begynn å lære		1. «o włosach: siwawy; też o ludziach: mający takie włosy» 2. «o maści konia: ciemnosiwy»

Polskie Słowa

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.