poniatowski

 0    100 fiche    parasollkaolka
laste ned mp3 Skriv ut spille sjekk deg selv
 
spørsmålet język polski svaret język polski
sejm konwokacyjny
begynn å lære
zajmuje się sprawami państwa w okresie bezkrólewia
famila
begynn å lære
rodzina Czartoryskich
Stanisław August Poniatowski
begynn å lære
ostatni król Polski, zdobycie tronu zawdzięczał protekcji carycy Kataryny II, za jego panowania ustanowiono konstytucje
dysydenci
begynn å lære
różnowiercy, pozbawieni możliwości zasiadania w sejmie i dostępu do urzędów
Mikołaj Repin
begynn å lære
rosyjski ambasador, który zażądał równouprawnienia dysydentów
prawa kardynalne
begynn å lære
uznawane za niezmienne, stawiące podstawę ustroju RP np. wolna elekcja, liberum veto, władza szlachcica nad chłopem
Katarzyna II
begynn å lære
caryca Rosji, sprawowała protektorat rosyjski nad RP
Bar
begynn å lære
miasto w którym została zawiązana konfederacja barska
konfederacja barska
begynn å lære
konfederacja zawiązana w 1768r przez szlachtę przeciwko królowi, obronna tradycyjnej złotej wolności
koliszczyzna
begynn å lære
wystąpienie chłopów ukraińskich, przeciwko szlachcie, mordowanie ich i żydowskich dzierżawców karczm
arendarze
begynn å lære
żydowscy dzierżawcy karczm
Kazimierz Pułaski
begynn å lære
dowódca ruchu konfederackiego, planował zamach na króla Poniatowskiego, po porażce emigrował do USA
Częstochowa
begynn å lære
porażka konfederatów po czterech latach, upadek Częstochowy
I rozbiór Polski
begynn å lære
1772, podpisanie w Petersburgu konwencji rozbiorowej Prusy-warmie, pomorskie, malborskie, chełmiński, tereny nad Notecią Austria-południe woj. krakowskiego i sandomierskiego, woj. ruskie Rosja-ziemie na wschód od dźwiny i dniepru
Rada nieustająca
begynn å lære
stały organ władzy wykonawczej powołany przez sejm po I rozbiorze, 36 członków, decyzje podejmowane większością głosów, przewodniczył król
Rada nieustająca (podział)
begynn å lære
interesów cudzoziemskich, policji, wojskowy, sprawiedliwości, skarbowy
konsyliarze
begynn å lære
członkowie rady nieustającej
szkoła rycerska
begynn å lære
dla młodzieży szlacheckiej, miała charakter wojskowy, kształcąca w duchu patriotyzmu i ideałów oświecenia
Komisja edukacji narodowej
begynn å lære
powołana w 1773r, sprawowała państwowy zarząd nad oświatą
Andrzej Zamoyski
begynn å lære
opracował projekt kodeksu, który ujednolicał prawo, chciał rozszerzyć prawa mieszczan i chłopów, odrzucono
Stanisław Staszic
begynn å lære
publicysta, autor "przestrogi dla Polski", domagał się wzmocnienia władzy króla, dziedziczności tronu i dopuszczenia do parlamentu mieszczan
Sejm Wielki (Czteroletni)
begynn å lære
miał zatwierdzić przymierze z Rosją i wyrazić zgodę na powiększenie armii, uchwalił konstytucje
Kazimierz Nestor Sapieha
begynn å lære
marszałek sejmu wielkiego
stronnictwo hetmańskie
begynn å lære
grupował konserwatywną szlachtę, przeciwnicy reform, chcieli obalić króla przy pomocy rosji. Przywódcy: Franciszek Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski, Szczęsny Potocki
obóz królewski
begynn å lære
król i jego zwolennicy, chcieli przeprowadzić reformy w sojuszu z rosją
obóz patriotyczny
begynn å lære
chcieli przeprowadzić reformy i uniezależnić się od rosji. Przywódcy: Stanisław i Ignacy Potoccy, Adam Kazimierz Czartoryski, Stanisław Małachowski
Hugo Kołłątaj
begynn å lære
ideowy przywódca stronnictwa patriotycznego, zwolennik reform, autor " do stanisława małachowskiwgo anonima listów kilka ", zreformował akademie krakowską
Kuźnica Kołłątajowska
begynn å lære
grono zwolenników reform ustrojowych, przywódcą był Hugo Kołłątaj
Jan Dekert
begynn å lære
prezydent Warszawy, za jego kadencji czarna procesja
czarna procesja
begynn å lære
marsz 141 przedstawiciel miast królewskich przez Warszawę w czarnych strojach, chcieli dla mieszczan dostępu do urzędów, zasiadania w sejmie, nabywania dóbr ziemskich zaprzestania więzienia bez wysoku
Leopold II
begynn å lære
cesarz Austrii, przyjął żądania pruskie
Reichenbach
begynn å lære
miasto w którym na zjeździe Leopold II zrzekł się nabytków terytorialnych uzyskanych kosztem Turcji (żądania P)
prawo o sejmikach
begynn å lære
wyłączało z udziału w sejmikach szlachtę nieposiadającą ziemi
prawo o miastach
begynn å lære
mieszczanie uzyskali prawo nietykalności os, nabywania dóbr ziem, dostępu do urzędów, ułatwiono nobilitacje
nobilitacja
begynn å lære
uzyskiwanie szlachectwa
plenipotenci
begynn å lære
24 przedstawiciel mieszczaństwa którzy byli głosem doradczym w sprawach miasta w sejmie
Stanisław Małachowskie
begynn å lære
przywódca obozu patriotycznego, marszałek sejmu, zwolennik reform, brał udział w opracowywaniu konstytucji
Konstytucja 3 maja
begynn å lære
uchwalona 3 maja 1791r, dominacja stanu szlacheckiego w życiu kraju, zniesiono liberum veto i konfederacje, likwidacja wolnej elekcji
Straż Praw
begynn å lære
organ władzy wykonawczej ustanowiony w konstytucji, król-przewodniczący, prymas, 5 ministrów (policji itp), marszałek, następca tronu
monarchia konstytucyjna
begynn å lære
forma rządów, w której konstytucja określa zakres władzy monarchy i organów przedstawicielskich
Targowica
begynn å lære
miasto gdzie zawiązano konfederacje targowicką
konfederacja targowicka
begynn å lære
zawiązana pomiędzy przywódcami obozu hetmańskiego i carycą, miała znieść konstytucje i przywrócić dawny ustrój, symbol zdrady narodwej
Józef Poniatowski
begynn å lære
książę litewski, bratanek króla, dowódca armii konnej opóźniającej marsz wojsk rosyjski na RP
zieleńce
begynn å lære
książę józef poniatowski odniósł tam zwycięstwo nad Rosjanami
order virtuti militari
begynn å lære
ustanowiony przez króla, upamiętniający dzielną walkę wojsk litewskich
dubienka
begynn å lære
rosyjskie odziały sforsowały Bug, Kościuszko zadał Rosjanom poważne strarty
II rozbiór Polski
begynn å lære
prusy: wielkopolska, duża część mazowsza, gdańsk, toruń rosja: białoruś, ukraina naddnieprzańska, podole
grodno
begynn å lære
miejscowość gdzie sejm został zmuszony do podpisania traktatów rozbiorowych (II), poniatowski ogłosił tam abdykacje po klęsce powstania
Tadeusz Kościuszko
begynn å lære
dowódca, patriota, stanął na czele powstania przeciwko rosji, brał udział w wojnie o niepodległość USA
Antoni Madaliński
begynn å lære
brygadier, odmówił wykonania rozkazu (przyłączenia wojsk do armii zaborców), wyruszył na czele oddziału kawalerii do Krk
Ostrołeka
begynn å lære
tam stacjonowały odziała Madalińskiego
Naczelnik
begynn å lære
tytuł nadany kościuszcze po złożeniu przysięgi na wierność narodowi w krwkowie w 1794
Wojciech Bartos
begynn å lære
chłop, który za odwage w walce (racławice) i zachecanie innych chłopów do udziału u powstaniu został mianowany chorążym, zwolniony z pańszczyzny
kosynierzy
begynn å lære
odziały chłopskie, które walczyły z zaborcami w czasie powstania za pomocą kos
Racławice
begynn å lære
zwycięstwo powstańców w 1794, rozgromienie dużego oddziału rosyjskiego, dzięki kosynierom
sukmana
begynn å lære
chłopski płaszcz, noszony przez kościuszke na dowód uznanania
połańce
begynn å lære
tam wydano uniwersał
uniwersał
begynn å lære
list władz lun akt prawny odczytywany publicznie, dotyczący ważnych wydarzeń, spraw
uniwersał połaniecki
begynn å lære
wydany przez kościuszke, znosił poddaństwo osobiste chłopów i gwarantował im nieusuwalność z ziemi
Rada najwyższa narodowa
begynn å lære
rada powołana przez naczelnika, pełniła funkcje powstańczego rządu, wprowadził podatek nadzwyczajny i przeprowadził rekwizycje sreber kościelnych
szczękociny
begynn å lære
klęska powstańców, którzy chcieli nie dopuścić do połączenia wrogich armii
Jan Henryk Dąbrowski
begynn å lære
dowodził oddziałami w wiekopolsce i na kujawach w czasie powstania antypruskiego
aleksander suworow
begynn å lære
dowódca wojsk rosyjskich, wysłanych przeciwsko powstańcą, które zdobył warszawską pragę
Maciejowice
begynn å lære
tam kościuszko dostał się do niewoli rosyjskiej
tomasz wawrzecki
begynn å lære
nowy naczelnik po niewoli kościuszki, nie potrafił zorganizować obrony stolicy
rzeź pragi
begynn å lære
okrutna masakra obrońców i mieszkańców warszawskiej pragi dokonana przez rosjan
twierdza pietropawłowska
begynn å lære
tam więziono kościuszke, petersburg
III rozbiór Polski
begynn å lære
1795 prusy: większość mazowsza, część podlasie, ziemie litewskie po rzekę niemen, księstwo siewierskiego austria: część małopolski pomiędzy pilicą a bugiem, część mazowsza i podlasia rosja: większość ziem litewskich, część ziemi chełmińskiej, woj wołyńskie
fiodor denisow
begynn å lære
generał, dowodził rosjanami, zmusił wojska powstańcze do rezygnacji z marszu na warszawe
obiady czwartkowe
begynn å lære
organizowane przez króla, zapraszał zaufane grono współpracowników, omawiano życie literacki, naukowe, polityczne
Adam Naruszewicz
begynn å lære
redagował tygodnik "zabawy przyjemne i pożyteczne" czasopismo literackie
Monitor
begynn å lære
czasopismo kierowane do szlachty, było wykładnią królewskich reform
Ignacy Krasicki
begynn å lære
biskup, redaktor monitora, autor "pan podstoli"
Stanisław Konarski
begynn å lære
autor "o skutecznym rad sposobie"
Julian Ursyn Niemcewicz
begynn å lære
autor pierwszej polskiej komedii politycznej "powrót posła"
Wojciech Bogusławski
begynn å lære
najbardziej znany dyrektor teatru narodowego
Towarzystwo do ksiąg elementarnych
begynn å lære
opracowywało podręczniki
Collegium Nobilium
begynn å lære
szkoła średnia przeznaczona dla młodzieży szlacheckiej, uczyła matematyki, ekonomi, prawa, języków
Józef i Andrzej Załuscy
begynn å lære
ufundowali jedną z pierwszych bibliotek, później mianowaną biblioteką publiczną RP
Jan Śniadecki
begynn å lære
opracował polską terminologię matematyczną
Jędrzej Śniadecki
begynn å lære
opracował pierwszy polski podręcznik chemii
Marcin Poczbut-Odlanicki
begynn å lære
założył w Wilnie obserwatorium astronomiczne
Krzysztof Kluk
begynn å lære
dokonał klasyfikacji polskiej flory w "dykcjonarzu roślinnym"
weduta
begynn å lære
obraz lub rysunek przedstawiający pejzaż z elementami architektonicznymi
Bernard Bellotto
begynn å lære
włoski malarz, stworzył 30 wedut przedstawiających Warszawe
ciemnia optyczna (kamera obscura)
begynn å lære
światłoszczelna skrzynka z małym otworem w jednej ściance pozwalająca uzyskać na przeciwległej ściance odwrócony obraz przedmiotu
Marcello Bacciarelli
begynn å lære
włoski malarz, nadworny portrecista
Andre Le Brun
begynn å lære
francuski rzeźbiarz
Franciszek Smuglewicz
begynn å lære
malarz, stypendysta króla
Jan Chrystian Kamsetzer
begynn å lære
architekt, stypendysta króla
Jakub Fontan
begynn å lære
rozpoczął prace przebudowy pałacu łazienkowskiego i komnat zamku kr.
Dominik Merlini
begynn å lære
nadworny architekt, kontynuował przebudowe zamku i łazienek
klasycyzm mieszczański
begynn å lære
z polecenia bogatych mieszczan powstawały domy bankierski i handlowe, hotele, ratusze, teatry
Giovanni Lampi
begynn å lære
włoski malarz, portrecista
Elisabeth Vigee-Lebrun
begynn å lære
francuska malarka
Jan Norblin
begynn å lære
nadworny malarz Czartoryskich, uwiecznił życie szlachty i chłopów na wielu obrazach
Aleksander Orłowski
begynn å lære
malarz, autor wielu obrazów przedstawiających wydarzenia powstania koś
Antonio Corazzi
begynn å lære
florencki architekt, stworzył gmach banku polskiego
Chrystian Piotr Aigner
begynn å lære
architekt, autor pałacu namiestnikowskiego
Bartela Thorvaldsena
begynn å lære
rzeźbiarz, autor pomników józefa poniatowskiego i kopernika

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.