spørsmålet  |
svaret |
|
begynn å lære
|
|
coś szerszego niż uprawnienie, element treści stosunku cywilnoprawnego
|
|
|
podstawowe normatywne postacie uprawnień begynn å lære
|
|
uprawnienie bezpośrednie, roszczenie, uprawnienie kształtujące, zarzut
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
polega na możliwości podejmowania przez uprawnionego wszystkich albo jedynie oznaczonych działań wobec określonego dobra; cecha charakterystyczna (możność ich realizowania bez udziału innych osób)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
możliwość domagania się od oznaczonej osoby określonego zachowania (stosunki obligacyjne)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
możliwość modyfikacji już istniejącej relacji prawnej przez jednostronną czynność prawną, a więc bez udziału innego podmiotu
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
gdy w istniejącym stosunku prawnym obowiązany (np. dłużnik) przeciwstawia prawu uprawnionego (np. wierzyciela) swoje własne prawo, czyniąc prawo (roszczenie) uprawnionego trwale (zarzut peremptoryjny) lub przejściowo (dylatoryjny) bezskutecznym.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
zarzut materialnoprawnym i peremptoryjny
|
|
|
przedstawienie do potrącenia swojej wierzytelności begynn å lære
|
|
|
|
|
zarzut niezaofiarowania świadczenia wzajemnego przez drugą stronę umowy wzajemnej begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Aleksander Wolter; przyznana i zabezpieczona przez normę prawną oraz wynikająca ze stosunku prawnego sfera możności postępowania w określony sposób.
|
|
|
zabezpieczenie możności postępowania w określony sposób begynn å lære
|
|
także wynika z normy prawnej
|
|
|
generalnie każde prawo podmiotowe begynn å lære
|
|
korzysta z ochrony prawnej, chyba że ochrona ta zostanie wyraźnie wyłączona
|
|
|
normatywne postacie prawa podmiotowego begynn å lære
|
|
1. prawo podmiotowe bezwzględnego 2. prawo podmiotowe względne 3. prawo podmiotowe kształtujące
|
|
|
prawo podmiotowe bezwzględne begynn å lære
|
|
jest skuteczne wobec wszystkich (erga omnes), możność jego realizacji bez udziału innych osób, np. prawo własności
|
|
|
prawo podmiotowe względne begynn å lære
|
|
możliwość domagania się od z góry oznaczonej osoby określono zachowania się, jego realizacja nie jest możliwa bez udziału innych osób, np. prawo żądania spełnienia świadczenia, skuteczne inter partes (między stronami danego stosunku prawnego)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
zobowiązanie realne, zobowiązanie naturalne
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
adresatem roszczenia nie jest zindywidualizowany podmiot lecz podmiot znajdujący się w określonej sytuacji prawnorzeczowej (np. posiadacz rzeczy)
|
|
|
tzw. zobowiązanie naturalne begynn å lære
|
|
roszczenie uprawnionego pozbawione jest cechy zabezpieczenia przez normę prawną
|
|
|
rozszerzona skuteczność wierzytelności begynn å lære
|
|
może polegać na wyposażeniu prawa względnego w ochronę skuteczną erga omnes.
|
|
|
prawo podmiotowe kształtujące begynn å lære
|
|
możliwość ukształtowania, tzn. doprowadzenia do powstania, ustania albo zmiany istniejącego stosunku prawnego w drodze jednostronnego (własnego) działania podmiotu uprawnionego.
|
|
|
inne podziały praw podmiotowych: begynn å lære
|
|
1. niemajątkowe, majątkowe 2. przenoszalne, nieprzenoszalne 3. samoistne, niesamoistne 4. związane, niezwiązane 5. podzielne, niepodzielne 6. tymczasowe (ekspektatywy)
|
|
|
prawo podmiotowe niemajątkowe begynn å lære
|
|
nie pozostaje w związku z ekonomiczną sferą życia uprawnionego (dobro osobiste w postaci wolności)
|
|
|
prawo podmiotowe majątkowe begynn å lære
|
|
pozostaje w związku z ze sferą ekonomiczną uprawnionego (prawo własności)
|
|
|
prawo podmiotowe przenoszalne begynn å lære
|
|
gdy możliwe jest jego przeniesienie zarówno w drodze czynności prawnych między żyjącymi (inter vivos), czynności na wypadek śmierci (mortis causa) jak i przejście w drodze dziedziczenia <zbywalne, dziedziczne>
|
|
|
prawo podmiotowe nieprzenoszalne begynn å lære
|
|
gdy ustawa wyłącza możliwość zmiany jego podmiotu, prawa niemajątkowe, w szczególności dobra osobiste
|
|
|
prawo podmiotowe samoistne begynn å lære
|
|
prawa, których treść nie jest zależna od treści innego prawa podmiotowego
|
|
|
prawo podmiotowe niesamoistne (akcesoryjne) begynn å lære
|
|
prawa, których treść zależna jest od treści innego prawa podmiotowego (prawa głównego) i które nie mogą powstać bez tego innego prawa (np. w stosunku do wierzytelności zastaw, poręczenie)
|
|
|
prawo podmiotowe związane begynn å lære
|
|
powiązanie prawa związanego z innym prawem ma charakter podmiotowy. Podmiotem prawa związanego może być jedynie podmiot innego prawa, a samo prawo może zostać przeniesione tylko z tym prawem, z którym jest powiązane.
|
|
|
prawo podmiotowe podzielne begynn å lære
|
|
takie które mogą być zbywane, wykonywane i nabywane przez każdą z uprawnionych osób odrębnie np. prawo własności
|
|
|
prawa podmiotowe tymczasowe (ekspektatywy) begynn å lære
|
|
sytuacje gdzie zostały już spełnione pewne przesłanki niezbędne do powstania prawa podmiotowego w przyszłości jednak jeszcze nie wszystkie.np. oczekiwanie na nabycie spadku, stan oczekiwania na spełnienie warunku zawieszającego
|
|
|
Nabycie prawa podmiotowego begynn å lære
|
|
pochodne: sukcesja uniwersalna, sukcesja singularia
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nabywca uzyskuje prawo podmiotów od innej osoby, która na niego to prawo przenosi
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nabycie pod tytułem ogólnym, w skutek jednego zdarzenia prawnego następuje przejście określonej masy majątkowej z jednego podmiotu na inny
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nabycie pod tytułem szczególnym, nabycie w drodze jednego zdarzenia określonego prawa, ewentualnie kilku sprecyzowanych n. umowa sprzedaży rzeczy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nabywca nie uzyskuje prawa podmiotowego od określonej osoby np. stworzenie utworu literackiego, nabycie własności przez zasiedzenie
|
|
|
kolizja praw podmiotowych, zbieg roszczeń zasady begynn å lære
|
|
pierwszeństwa i zasada redukcji praw
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
gdy mamy do czynienia z prawami o równym pierwszeństwie, zaspokojenie proporcjonalne
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw niż sam posiada
|
|
|
wyjątki od nemo plus iuris begynn å lære
|
|
nabycie prawa w dobrej wierze od nieuprawnionego, nabycie rzeczy ruchomej od nieuprawnionego
|
|
|
wykonywanie prawa podmiotowego begynn å lære
|
|
korzystanie z przysługujących uprawień
|
|
|
teoria wewnętrzna nadużycia praw begynn å lære
|
|
kto działa wbrew „normom moralnym” nie nadużywa prawa podmiotowego bo w ogóle go nie wykonuje, a co za tym idzie jest pozbawiony ochrony
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nadużycie prawa podmiotowego
|
|
|
Ochrona praw podmiotowych begynn å lære
|
|
samopomoc, samoobrona (obrona konieczna) ochrona sądowa
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
gdy osoba której prawo zostało naruszone, własnym działaniem przywraca stan sprzed naruszenia, co do zasady niedozwolone lepiej sądowo
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
podporządkowanie stanu faktycznego określonej normie prawnej
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne
|
|
|
