spørsmålet  |
svaret |
Pojęcie utworu według prawa autorskiego. begynn å lære
|
|
Utwór to każdy oryginalny przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, np. tekst, muzyka, film.
|
|
|
Pojęcie twórcy i współtwórcy. begynn å lære
|
|
Twórca to osoba, która stworzyła utwór. Współtwórcy to osoby, które razem tworzą dzieło; ich prawa zależą od wkładu twórczego.
|
|
|
Zakres własnego użytku osobistego utworu. begynn å lære
|
|
Można korzystać z cudzego utworu prywatnie, w gronie rodziny lub znajomych, bez zgody autora, ale nie w celach komercyjnych.
|
|
|
Różnice między autorskimi prawami majątkowymi a osobistymi. begynn å lære
|
|
Majątkowe dotyczą korzyści finansowych i można je przenieść; osobiste chronią więź autora z dziełem i są niezbywalne.
|
|
|
Pojęcie stosunku zobowiązaniowego. begynn å lære
|
|
To relacja między wierzycielem a dłużnikiem, w której dłużnik jest zobowiązany do określonego świadczenia, np. zapłaty lub wykonania usługi.
|
|
|
Powstanie stosunku zobowiązaniowego. begynn å lære
|
|
Powstaje na podstawie umowy, czynu niedozwolonego, bezpodstawnego wzbogacenia lub jednostronnej czynności prawnej.
|
|
|
Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej. begynn å lære
|
|
Musi istnieć szkoda, działanie lub zaniechanie, związek przyczynowy i wina sprawcy.
|
|
|
Pojęcie stosunku cywilnoprawnego. begynn å lære
|
|
To równorzędny stosunek między osobami fizycznymi lub prawnymi, oparty na zasadzie autonomii woli stron.
|
|
|
Pojęcie czynności prawnej. begynn å lære
|
|
Świadome działanie zmierzające do powstania, zmiany lub ustania praw i obowiązków, np. zawarcie umowy.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Przez złożenie zgodnych oświadczeń woli (pisemnie, ustnie, elektronicznie), także przez przyjęcie oferty lub przetarg.
|
|
|
Zasada wolności gospodarczej. begynn å lære
|
|
Każdy ma prawo prowadzić działalność gospodarczą na równych prawach, w granicach określonych przez prawo.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Wszystkie osoby są równe wobec prawa i mają równe prawa do ochrony i świadczeń państwa.
|
|
|
Zasada proporcjonalności. begynn å lære
|
|
Działania władzy publicznej muszą być adekwatne i nie mogą przekraczać tego, co konieczne do osiągnięcia celu.
|
|
|
Pojęcie prawa prywatnego międzynarodowego. begynn å lære
|
|
Zespół norm określających, jakie prawo stosować, gdy stosunek prawny dotyczy więcej niż jednego państwa.
|
|
|
Łącznik miejsca położenia rzeczy (lex rei sitae). begynn å lære
|
|
W sprawach dotyczących własności rzeczy stosuje się prawo państwa, w którym ta rzecz się znajduje.
|
|
|
Łącznik prawa wybranego (lex voluntatis). begynn å lære
|
|
Strony mogą same wybrać, jakie prawo krajowe będzie obowiązywało w ich umowie.
|
|
|
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. begynn å lære
|
|
Dokument ONZ z 1948 r., ustanawiający podstawowe prawa i wolności każdej osoby, np. prawo do życia i wolności.
|
|
|
Trzy generacje praw człowieka. begynn å lære
|
|
I: prawa osobiste i polityczne; II: społeczne i ekonomiczne; III: solidarnościowe (np. prawo do pokoju i środowiska).
|
|
|
Instytucja azylu i jego rodzaje. begynn å lære
|
|
Azyl to ochrona udzielana cudzoziemcowi; może być polityczny (dla prześladowanych) lub terytorialny (udzielany w danym kraju).
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Składa się z czynu zabronionego, winy, bezprawności i społecznej szkodliwości. Wszystkie muszą wystąpić łącznie.
|
|
|
Znamiona ustawowe przestępstwa. begynn å lære
|
|
To cechy czynu określone w ustawie karnej; dzielą się na przedmiotowe (działanie, skutek) i podmiotowe (wina, zamiar).
|
|
|
Różnice między obroną konieczną a stanem wyższej konieczności. poświęca jedno dobro, by ocalić ważniejsze. begynn å lære
|
|
Obrona konieczna odpiera bezprawny atak; stan wyższej konieczności
|
|
|
Procedura skargowa przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. begynn å lære
|
|
Skargę może wnieść osoba po wyczerpaniu krajowych środków odwoławczych; Trybunał bada naruszenia Konwencji.
|
|
|
Przykłady praw człowieka z Europejskiej Konwencji. begynn å lære
|
|
Prawo do życia, wolności, prywatności, rzetelnego procesu i zakaz tortur.
|
|
|
Katalog źródeł prawa międzynarodowego. begynn å lære
|
|
Umowy międzynarodowe, zwyczaj międzynarodowy, ogólne zasady prawa, orzecznictwo i doktryna.
|
|
|
Przesłanki opieki dyplomatycznej. begynn å lære
|
|
Obywatel musi doznać szkody za granicą, wyczerpać środki prawne w danym państwie, a państwo może wystąpić w jego imieniu.
|
|
|
Pojęcie organizacji międzynarodowej. begynn å lære
|
|
Związek państw utworzony na podstawie umowy międzynarodowej, posiadający stałe organy i zdolność prawną (np. ONZ).
|
|
|
Pojęcie funkcjonariusza międzynarodowego. begynn å lære
|
|
Osoba pracująca dla organizacji międzynarodowej, działająca niezależnie od władz krajowych.
|
|
|
Pojęcie umowy międzynarodowej. begynn å lære
|
|
Pisemne porozumienie między państwami, regulujące ich prawa i obowiązki w prawie międzynarodowym.
|
|
|
Zwyczaj międzynarodowy a kurtuazja międzynarodowa. begynn å lære
|
|
Zwyczaj jest źródłem prawa; kurtuazja to praktyka grzecznościowa bez mocy wiążącej.
|
|
|
Charakterystyka Traktatu Lizbońskiego. begynn å lære
|
|
Traktat z 2007 r. reformujący UE; wzmocnił Parlament Europejski, urząd przewodniczącego Rady i ujednolicił strukturę Unii.
|
|
|
Zasada pierwszeństwa prawa UE. begynn å lære
|
|
Prawo unijne ma wyższość nad prawem krajowym w przypadku sprzeczności.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Akt prawny zobowiązujący państwa członkowskie do osiągnięcia określonego celu, ale dający im swobodę co do form i środków.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Uzupełnia obywatelstwo krajowe; daje prawo do swobodnego przemieszczania się, pracy, głosowania w wyborach lokalnych i ochrony konsularnej.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Akty prawa UE o bezpośrednim zastosowaniu we wszystkich państwach członkowskich, bez potrzeby wprowadzania do prawa krajowego.
|
|
|
