→ Rozdział II - 58 Zagadnień → Start læring / Last ned MP3 Flashcards

spørsmålet		svaret
okres archaiczny begynn å lære		następuje po wiekach ciemnych, trwa od 8 do 6 w pne, grecja otworzyła się na świat, odrodziła sie kultura po mykeńczykach, rozwinął się handel i mobilnośc greków
lakonia begynn å lære		południowo wschodnia część półwyspu peloponeskiego, uczono tu mówić krótko zwięźle i na temat stąd nazwa "lakonia" opd mowy lakonicznej
polis begynn å lære		państwo-miasto, cechowały się małymi rozmiarami i liczbą ludności
spartiaci begynn å lære		wyprzywilejowana elita państwowa, obywatele sparty
heloci begynn å lære		niewolni chłopi pracujący dla spartiatów
periojkowie begynn å lære		politycznie podporządkowani spartiatom, mają wolność osobistą
retoryka begynn å lære		sztuka wymowy, była obewdcna w atenach na zgromadzeniach ludowych, politycy
metropolia begynn å lære		rodzime miasta w grecji, mające zwieszchnictwo nad koloniami
metojkowie begynn å lære		cudzoziemcy zamieszkujący Ateny w epoce Starożytnej Grecji. Była to wolna ludność osiedlająca się tam na czas nieokreślony.
ustroje polis begynn å lære		demokracja, oligarchia (po czasie pojawiała się tyrania), monarchia
kiedy odbyła się wielka kolonizacja? begynn å lære		VIII w pne
przyczyny wielkiej kolonizacji begynn å lære		przeludnienie, mało ziem uprawnych, poszukiwanie źródeł surowców
zasięg kolonizacji greckiej begynn å lære		basen morza czarnego, wybrzeże azji mniejszej, basen morza śródziemnego
skutki wielkiej kolonizacji begynn å lære		upowszechnienie się kultury greckiej, rozwój ekonomiczny poleis, w VII w. pne wprowadzono monety (gospodarka towarowo-monetarna), gospodarka wymienna
hoplici begynn å lære		ciężkozbrojni piechurowie, pojawili się w IX-VII w pne
gospodarka wymienna begynn å lære		czyli produkowanie towarów na sprzedaż, "towar za towar", która weszła w życie po wielkiej kolonizacji
776 r pne begynn å lære		pierwsze igrzyska olimpijskie w grecji w sankturarium zeusa
igrzyska sportowe begynn å lære		na ich czas zawierano święty rozejm, odbywały się co 4 lata w sanktuarium zeusa, czas pomiędzy nimi nazywano "olimpiadami" i używano ich do liczenia czasu np. coś było w 2 roku 1 olimpiady
demagog begynn å lære		ich pozycja wynikała z popularności wśród ludu ateńskiegho, nie sprawowali urzędów ale mieli wpływ na sytację polityczną, ograniczał ich tylko ostracyzm
oligarchia begynn å lære		tylko część obywateli sprawuje władzę np. najbogatsi. Najczęściej była to arystokracja która samodzielnie podejmowała najważniejsze decyzje
demokracja begynn å lære		władza spoczywa w rękach obywateli, obywatele mają bezpośredni wpływ na władzę
334 r pne begynn å lære		bitwa pod rzeką granikos, zwycięstwo aleksandra wielkiego nad persami
333 r pne begynn å lære		bitwa pod issos, kolejne zwycięstwo aleksandra wielkiego nad królem persji Dariuszem III który uciekł z pola bitwy, aleksander zgarnął zajebiste łupy i obóz perski z żoną i córką dariusza
przyczyny wojny peloponeskiej begynn å lære		wzrost potęgi aten i strach lacedemończyków, spór między koryntem a związkiem peloponeskim, inne cele aten i sparty
skutki wojny peloponeskiej begynn å lære		wielkie straty w ludziach, ograniczenie Aten do 20 okręgów zlikwidowanie demokracji, wprowadzenie rządów 30 tyranów. Wojna powoduje upadek Aten i wzrost potęgi Sparty.
431-421 begynn å lære		wojna archidamijska, perykles bronił się w atenach, flota ateńska miała dewastować peloponez
430 begynn å lære		przeludnienie aten
429 begynn å lære		śmierć peryklesa
425 begynn å lære		demostenes zajął pylos, sparta przeniosła się do tracji i zajęła antypolis
421 begynn å lære		pokój nikiasza (rozstrzygnięcie tymczasowe)
415 begynn å lære		wyprawa sycylijska mająca na celu zajęcie zaplecza żywnościowego sparty, porażka aten(414-413) wojska otoczo0ne i rozbite przez spartę
413 begynn å lære		wznowienie działąń wojennych przez spartę, wojna dekelejska, celem była dekelea która była obwarowana murami, wojska greckie odbijały szturm sparty
405 begynn å lære		kapitulacja aten po kolejnej porażce
wyprawa 10 tysięcy begynn å lære		odwrót armii greckich najemników z Mezopotamii do Trapezuntu nad Morzem Czarnym w latach 401-400 p.n.e.
diadochowie begynn å lære		następcy aleksandra wielkiego
301 r pne begynn å lære		bitwa pod ipsos, porażka macedonii i podział na 3 państwa hellenistyczne: egipt (do 30 r pne ptolemeusze), syrię (selukidzi do 70 r pne), Grecja (antygonidzi do 133 r pne)
style architektoniczne i ich różnice begynn å lære		dorycki (brak bazy w przeciwnieństwie do reszty), koryncki (głowica z ornamentem w kształcie liści akantu), joński (głowica z dwoma zwiniętymi ku dołowi wolutami)
kultura hellenistyczna begynn å lære		bardzo zróżnicowana, przez odmienne wpływy na każdym obszarze ale tez jednolita przez jej zasięg od hiszpanii po afganistan
hellenizm begynn å lære		współczesną religią politeistyczną, której wyznawcy czczą Bogów, którzy wyrazili się w panteonie starożytnych Greków.
wieki ciemne begynn å lære		następują po upadku kultury mykeńskiej, spadek liczby ludności i zaczęły się migracje. surowcem do wytwarzania broni stało się żellazo.
dorowie begynn å lære		wygnani z miasta potomków heraklesa, mniej rozwinięty lud pochodzący z północy, podbili środkową grecję i zajęli półwysep peloponez, później opanowali południe egei (dorydę) czyli rodos i sąsiednie wyspy.
jonowie begynn å lære		zasiedlali centrum wybrzeża azjatyckiego nazywanego jonią
falanga begynn å lære		szyk bojowy holpitów, ustawiali się w przeważnie 8 rzędach która usiłowała zmusić wroga do cofnięcia się.
rewolucja hoplicka begynn å lære		Nowy sposób walki wymagał od stojących w zwartym szyku żołnierzy współpracy: każdy z wojowników musiał osłaniać połową swojej tarczy sąsiada, w związku z czym zerwanie szyku poprzez wypad do przodu albo ucieczkę narażało całą formację
alfabet grecki begynn å lære		składa się z 24 liter, w tym 7 samogłosek, Posłużył nam do zapisu klasycznej greki, współczesnego języka greckiego
371 begynn å lære		bitwa pod leuktrami między wojskami tebańskimi a spartą. zwycięstwo tebów, spadek znaczenia sparty na tle miedzynarodowym, umocnienie pozycji teb
krainy grecji begynn å lære		1. Grecja Północna (Macedonia i Tracja) Grecja Środkowa (Epir, Tesalia, Grecja Centralna i Attyka Grecja Południowa -peloponez
warunki naturalne grecji begynn å lære		Większość terenów Grecji stanowią góry, a niewielkie żyzne równiny wtłoczone są między masywy górskie. Wyspy nie są oddalone od siebie.
1450 r. p.n.e. begynn å lære		inwazja achajów z grecji kontynentalnej na kretę, wyszstko zostało zniszczone poza kompleksem w knossos
kreta minos begynn å lære		na krecie rozwinęła się najstarsza cywilizacja grecka - minojczycy którzy wznosili tam pałace
kiedy pojawili się minojczycy? begynn å lære		ok. 2000 r pne
skąd pochodzi nazwa minojczycy? begynn å lære		od ich centralnego boga minosa
na kiedy przypada szczyt rozwoju cyw. minojskiej? begynn å lære		na 1 poł 2 tys pne, kiedy to zaczęły się pojawiać pałace
kiedy wybuchł wulkan na therze begynn å lære		w XVII w. pne
kiedy odbudowano część zrujnowanych budowli? begynn å lære		między 1650 a 1450
dzięki czemu minojczycy byli tacy potężni i bogaci? begynn å lære		głównie dzięki handlowi morskiemu ponieważ produkowali oliwę, wino,. ceramikę oraz tkaniny luksusowe
478 r. p.n.e begynn å lære		założenie związku morskiego
ile poleis dołączyło do zw. morskiego? begynn å lære		ok. 400
jakie obowiązki mieli członkowie związku morskiego? begynn å lære		dostarczać okręty i wpłacac hajs na flotę
dlaczego dochodziło do napięć w związku morskim? begynn å lære		ponieważ aten zaczęły podporządkowywać resztę i wykorzystywać kasę ze związku na własne potrzeby po przeniesieniu skarbca do aten
440/439 begynn å lære		stłumienie buntu w samos
461 begynn å lære		wygnanie kimona poprzez ostracyzm
462 begynn å lære		wyruszenie kimona na pomoc sparcie z helotami, odrzucenie pomocy z powodu reform w atenach które ogranbiczały rolę aeropagu
reformy Klejstenesa begynn å lære		508/507, nowy podział administracyjny7 attyki na 10 fyl, która składała się z 3 gmin nie graniczących ze sobą, z każdejk fyli 50 do rady 500
reformy solona begynn å lære		594/593, anulował wszystkie długi, sniósł i zakazał niewoli za długi, podzielił społeczeństwo na 4 klasy ze względu na dochód, każda miała prawa polityczne ale nie zadowoliło to społeczeństwa
621 p.n.e begynn å lære		prawa drakona, nie wiemy jak wyglądały dokładnie ale były bardzo surowe ponieważ były "pisane krwia"
wychowanie spartańskie begynn å lære		Spartańskie wychowanie to wychowanie surowe i rygorystyczne. Określenie nawiązuje do systemu wychowania stosowanego w starożytnej Sparcie
rada aeropagu begynn å lære		do jej kompetencji należało prowadzenie polityki polis i nadzór nad prawami i sądownictwem
archonci begynn å lære		zajmowali się najważniejszymi sprawami w polis, po rocznej kadencji włączani do rady aeropagu, wyłaniani z urzędników
niewola za długi begynn å lære		arystokraci dzięki swojej zamożności uzależniali od siebie biedniejszych sąsiadów pożyczając im zbożepod zastaw mienia, rodziny lub samych siebie
pizystrat begynn å lære		w 561 został tyranem, rządził surowo ale dbał o interesy polis, zbudował wodociągii i wiele momunentalnych budowli, zatyrudniły biednych do pracyprzy rozbudowie aten, rozładował napięcia, jego panowanie nazywano "złotymi czasami", zmarł w 528/27
621 p.n.e begynn å lære		prawa drakona, nie wiemy jak wyglądały dokładnie ale były bardzo surowe ponieważ były "pisane krwia"
wychowanie spartańskie begynn å lære		Spartańskie wychowanie to wychowanie surowe i rygorystyczne. Określenie nawiązuje do systemu wychowania stosowanego w starożytnej Sparcie
rada aeropagu begynn å lære		do jej kompetencji należało prowadzenie polityki polis i nadzór nad prawami i sądownictwem
archonci begynn å lære		zajmowali się najważniejszymi sprawami w polis, po rocznej kadencji włączani do rady aeropagu, wyłaniani z urzędników
niewola za długi begynn å lære		arystokraci dzięki swojej zamożności uzależniali od siebie biedniejszych sąsiadów pożyczając im zbożepod zastaw mienia, rodziny lub samych siebie
pizystrat begynn å lære		w 561 został tyranem, rządził surowo ale dbał o interesy polis, zbudował wodociągii i wiele momunentalnych budowli, zatyrudniły biednych do pracyprzy rozbudowie aten, rozładował napięcia, jego panowanie nazywano "złotymi czasami", zmarł w 528/27
fila begynn å lære		okręg administracyjny do którego należały 3 gminy które nie sąsiadowały ze sobą
rada 500 begynn å lære		realizowała postanowienia zgromadzenia ludowego, przygotowywała wnioski pod zgromadzenie ludowe, składała się z 50 losowych osób z 10 fyl (10x50)
zgromadzenie ludowe begynn å lære		Eklezja jako reprezentacja ogółu była najwyższą władzą w państwie, decydującą o polityce zagranicznej, sprawach wojskowych i niektórych sądowych
euthyna begynn å lære		w pierwszej części procedury urzędnik musiał złożyć sprawozdanie z działąlności, a w 2 części obywatele mogli wnieść skartgi na działalność urzędnika
stratedzy begynn å lære		w greckich polis dowódcy wojsk, w atenach najwyźsi rangą urzędnicy, wybierano ich raz w roku, mogli sprawować urząd wielokrotnie
ostracyzm begynn å lære		raz w roku na zgromadzeniu ludowym na glinianych tabliczakch pisnao imię osoby która mogła zagrażać demokracji, kto uzsyakł ich najwięcej wylatywał z aten an 10 lat ale nie tracił obywatelstwa
eforowie begynn å lære		wyźsi rangą urzędnicy starożytnej sparty, tworzyli 5 os. gremium, czuwali nad przestrzeganiem praw, robili dochodzenia i nakazywali aresztowania, nadzorowali finanse, przygotowywali kampanie wojenna i prowaadzili politke zagraniczna
diarchia begynn å lære		rządy które sprawują 2 osoby
geruzja begynn å lære		rada starszych w sparcie, składała się z 28 obywateli którzy ukończyli 60 r.ż czyli gerontów wybieranych na zgromadzeniu ludowym, sprawowali sądy przy najpoważniejszych wykroczeniach i doradzali ws. polis
apella begynn å lære		zgromadzenie ludowe w sparcie składające się ze wszystkich obywateli którzy ukończyli 20 r.ż
mykeńczycy begynn å lære		ludy indoeuropejskie, przybyli napd. bałkany ok. 2000 r. pne, stworzyli kult. mykeńską (nazwa od najw. ośr. myken)
gdzie mykeńczycy składali ciała zmarłych z luksusowym wyposażeniem? (opisz) begynn å lære		w grobach szybowcowych, twarze chowanych były zakryte maskami z cieńskiej złotej blachy oddajcącymi rysy, wyposażenie świadczy o bogactwiei znaczeniu władców
grób agamemnona, jaki typ budowli? (opisz) begynn å lære		groby kopułowe, sama forma budolwi świadczy p bogactwie elit
achajowie begynn å lære		jedno z plemiona które przybyło ok. 2000 r pne na pd. Bałkany, stworzyli kulturę mykeńską
powstawało po przejęciu przez mykeńczyków krety begynn å lære		pałace mykeńskie, stanowiły siedziby władców, były podobne do tych kreteńskich, ale miały fortyfikacje, nie miały dziedzińców i toalet
jaki był zasięg panowania mykeńczyków? begynn å lære		nie jest nam to znane,
gdzie znajdował się najsłynniejszy pałac mykeński? begynn å lære		na wysokim wzgórzu warownia w mykenach
pismo linearne A begynn å lære		stworzyli je kreteńczycy, składało się z 85 znaków, do dziś poznano znaczenie tylko części z nich, używane przez minojczyków w II tys., nazwa pochodzi od linii zaznacxzanych przed napisaniem
Pismo linearne B begynn å lære		stworzone przez mykeńczyków po zajęciu krety, utrwalali teksty dla władzy (wykazy towarów/ludzi), odczytane w 1953 r. przez michaela ventrisa
elementy tworzące wspólnotę grecką begynn å lære		pochodzenie (wierdzyli że wszscy mają wspól. przodka hellena), język (porozumiewali się bez problemu), miejsca kultu (świątynie, wyrocznie), zwyczaje i tradycje (poezja, teart, sportowe zawody)
symmachia begynn å lære		inaczej związek peloponeski, poszczególne poleis potwierdzały dominację sparty nad symmachią. Do związku należały praawie wsyztskie państwa z peloponezu poza argos. w innych państwach były oligarchie co gwarantowało stabilność sojuszu
likurg begynn å lære		twórca systemu społecznego i ekonomicznego sparty. przypisano mu koncepcje wyodrębnienia działekzmieni używanych przez obywateli. panowały surowe obyczaje. prymat dobra wspólnego nad jednostki. zył ok. 9-7 w
wielka rhetra begynn å lære		fundament ustroju politycznego sparty stworzona przez likurga, wprowadzała regularne narady zgromadzenia obywateli i potwierdzała dominacje królów oraz geruzji
straż praw begynn å lære		eforowie i geruzja, nadzorowali wszystkie sprawy państwa i przygotowywali zagadnienia pod zgromadzenie ludowe
heliaja begynn å lære		sąd ludowy w atenach, od czasów peryklesa składał się z 6 tys. sędziów z 10 fyl, rozpartywał wszystkie sprawy prywatne i publiczne z wyjątkiem zabójstw
bule begynn å lære		rada 500
demos begynn å lære		lud ateński, mogli żyć wg. własnego upodobania, mogli brac udział w zgromadzeniu ludowym, byli równi wobec prawa
cyrus II wielki begynn å lære		w Vi w. pne stworzył imperium perskie, w którego granicach była większa część ziem bliskiego wschodu, podporządkował sobie również azję mniejszą w tym położone na zachodnim wybrzeżu miasta greckie
mardonios begynn å lære		zięc dariusza, dowodził oddziałami perskimi w 492 r. pne, na początku wygrywał, lecz siły lądowe dostały mocny wpierdol z tracjkimi wojskami, a flota rozjabana została przez burzę, nie mógł dalej walczyc i wycofał się do azji
dariusz begynn å lære		król persji, stłumił powstanie jońskie (499-94), w 492 r pne musiał wycofać wojska bo dostawal wpiernicz, rok później wysłał heroldów do miast greckich z żądaniem symbolicznej ziemii i wody, wszyscy się zgodzili poza atenami i spartą
miltiades begynn å lære		polityk i wódz ateński. Zwycięzca spod Maratonu, ojciec Kimona., wygłosił mowę do kallimacha do poparcia planmu roztyrzygającej bitwy z persami
polemarch begynn å lære		archont dowodzący wojskiem, był nim kallimarch który miał oddać 11 głos ws. stoczenia bitwy pod maratonem
490 r pne begynn å lære		bitwa pod maratonem, zwycięstwo aten, persją dowodzili datys z medii i artafernes a atenami miltiades, wojska perskie liczyły 15-20k i 0,8k konnicy, persowie chcieli zaatakować ateny z zaskoczenia ale hoplici przybyli na czas
triera begynn å lære		starogrecki okręt wojenny z trzema rzędami wioseł wzdłuż burt
480 r pne (300 spartan) begynn å lære		bitwa pod termopilami, porażka leonidasa i wojsk greckich, zwycięstwo ksewrksesa i persów, 7 tys. wojsk greckich i 300 spartan zostało pokonanych przez armię z całego imperium perskiego
bitwa pod salaminą begynn å lære		28 września 480 r pne, całkowita klęska persów, zwycięstwo temistoklesa, w cieśnminie wojska perskie zablokowały się, bo były za duze, przegrali mimo znacznej przewagi ilości wojsk, kserkses się wycofał ale wojska na lądzie zostały pd. mardoniusza
479 r pne begynn å lære		bitwa pod platejami, śmierć mardoniusza i porażka uciekających persów, zwycięstwo wojsk dowodzonych przez Pauzaniasza, spartanie przyjeli na siebie głownie uderzenie dzięki czemu grecy odnieśli sukces
temistokles z aten begynn å lære		wysłał do kserskesaniewolnika z informacją że grecy maja zamiar odpłynąć i dzięki temu persowie zaatakowali i w cieśninie ponieśli tragiczną porażkę
pauzaniasz begynn å lære		dowodził spartanami w bitwie pod platejami którzy przyjęli na siebie głowne uderzenie i dzięki temu grecy odnieśli sukces
bitwa pod mykale begynn å lære		479 r pne, greckie okręty pokonałyu flote perską w azji mniejszej, dzięki temu ocalili swpją wolność i przejeli incjatywę w wzmaganiach z persami, pozwoliło im to wyzwalic również swoje tereny.

Rozdział II - 58 zagadnień

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.

mer