spørsmålet  |
svaret |
wymień śreniowieczne wzory panteryczne begynn å lære
|
|
wzorzec władcy, wzorzec damy, wzorzec świętego/ascety, wzorzec rycerza
|
|
|
na czym polegal uniwersalizm sredniowieczny begynn å lære
|
|
jedna religia chrześcijańska, jedna wspolna kultura lacinska, jedna wspolna wizja swiata, system feudalny,
|
|
|
przedstaw informacje na temat szkol i uniwersytetow w sredniowieczu begynn å lære
|
|
edukacja podzielona na 3 etapy: elementarny, wyższy, uniwersytecki, szkoly byly w klasztorach i katedrach, ograniczony dostep do edukacji, nauczali o 7 sztukach wyzwolonych, nauczali po łacińsku, uczyć mogli się tylko chłopcy, nauczali duchowni
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
teocentryzm- bog w centrum, przejawial sie w literaturze, sztuce, filozofii oraz zyciu codziennym, wszyrsko bylo robione dla boga i jego chwaly
|
|
|
dualistyczny obraz swiata w sredniowieczu begynn å lære
|
|
dusza dazy do zbawienia lecz cialo ma swoje ujemnosci i pragnie grzeszyc
|
|
|
sredniowieczna hierarchia spoleczna begynn å lære
|
|
pospólstwo, mieszczanie, rycerstwo, duchowieństwo, król
|
|
|
fundamenty kultury średniowiecznej begynn å lære
|
|
chrześcijaństwo, filozofia antyczna, feudalizm i tradycja rycerska, łacina
|
|
|
różnica między filozofia średniowieczna a starozytna begynn å lære
|
|
filozofia starozytna-natura, poznanie swiata za pomoca rozumu, srednioiweczna- bog, zbawienie duszy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
(pamietaj o smierci) przypomnienie o nieuchronnosci smierci i przemijania zycia (rozmowa mistrza polikarpa ze śmiercią)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
sztuka dobrego umierania (w pokorze, w skrusze, w zaufaniu do boga) rozmowa mistrza polikarpa ze śmiercią
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
matka boska, jezus, jan chrzciciel (chrystus jako sędzia świata, jan chrzciciel i maryja stawiaja sie za grzesznikami)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
(marnosc nad marnościami) wszytsko przemija tylko dusza jest wieczna w lamencie świętokrzyskim
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
(stała matka bolejąca) matka boska cierpiaca pod krzyzem oplakujaca syna, pełna bólu ale pokorna
|
|
|
sredniowieczne gatunki literackie begynn å lære
|
|
legendy hagiograficzne-zycie swietych, hymn, kazanie, epos rycerski
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
tekst ktory nawiazuje do wydarzen biblijnych
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
przedstawienie meki chrystusa
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
matka boska z cialem jezusa oplakujaca syna
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
przedstawienie, w 1 dziele kilka roznych scen
|
|
|
cechy sztuki sredniowiecznej begynn å lære
|
|
przeznaczona do boga, anonimowa, funkcja dydaktyczna i symboliczna, brak perspektywy i proporcji, brak emocji na twarzy, hierarchia wielkości im większe postacie tym ważniejsze, symultanizm, styl romanski i gotycki
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
slowa ktore wyszly z uzytku
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
(taniec smierci) wszyscy sa sobie rowni, rozmowa mistrza polikarpa ze smiercia
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wyrzeczenie sie dobr materialnycha aby zostac swietym, legenda o św aleksym
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
metoda nauczania i myślenia próbujaca pogodzic wiare z rozumem celem bylo racjonalne wyjasnienie prawdy wiary, zrodla wiedzy: biblia i arystoteles
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
zdobnictwo ksiazkowe robili to głównie mnisi w klasztorach
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
mądrość sprawiedliwość, pobożność, troska o poddanych, obrona kraju i wiary
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
pobożność, pokora, wyrzeczenie sie dobr materialnych,życie w ascezie i modlitwie, wzorcem jest św. Aleksy i Franciszek z asyrzu
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Cechy: odwaga, honor, wierność władcy, obrona wiary i słabszych, gotowość do poświęcenia życia. Przykład: Roland z "Pieśni o Rolandzie" Rycerze z legend arturiańskich (np. Lancelot)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kobieta piękna, szlachetna, dostojeństwo i elegancja, cnota i skromność – wierna, nieosiągalna, budząca szacunek, wierność i lojalność – wobec męża lub rycerza, inspiracja dla rycerza – rycerz podejmował czyny bohaterskie dla niej (tzw. miłość dworna).
|
|
|
znane uniwersytety w średniowieczu begynn å lære
|
|
uniwersytet boloński, uniwersytet paryski, oxford, cambridge. w polsce akademia krakowska 1364r
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
(pogarda dla świata) odrzucenie świata i jego pokus na rzecz życia duchownego (legenda o św. Aleksym)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
(naśladowanie chrystusa) idea życia wzorowanego na jezusie (żywoty świętych)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
(zmienna fortuna) zmienny los ludzki, nie przewidywalny, zalezny od zmiennej fortuny (Carminaburana)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
(sztuka życia) motyw dobrego chrześcijańskiego życia zgodnego z wiarą cnotą i pokorą, (kazania i pisma morlane)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
np. żywoty świętych przedstawiające cnotliwe życie świętych, cuda, męczeństwo, legenda o św Aleksym
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
tekst wygłaszany w kościele pouczający wiernych, np. kazania świętokrzyskie i kazania gnieźnieńskie
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
dramat religijny ukazujący wydarzenia biblijne np. przedstawienia bożo narodzeniowe
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
dramat o walce dobra ze złem z postaciami symbolizujacymi cnoty i grzechy, rozmowy mistrza polikarpa ze śmiercią,
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
plankt, utwór żałobny wyraża ból i cierpienie, np. lament świętokrzyski
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
opowieści o przygodach rycerza, miłości i walce o honor, np. dzieje tristana i izoldy
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
opowieść o bohaterskich czynach rycerzy walczących za wiare i ojczyzne, np. pieśń o rolandzie
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
długi utwór narracyjny, o wydarzeniach historycznych lub legendarnych, np. Boska Komedia
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
utwór modlitewny lub pochwalny o mari lub chrystusie, np. Bogurodzica
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
zapis dziejów tworzony przez kronikarzy na chwałe władcy np. Gal Anonim Kronika polska
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
utwór piętnujący wady społeczne, np. rozmowa mistrza polikarpa ze śmiercią
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
utwór o tematyce miłosnej, np. Ballady willona
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
o miłości, przyrodzie, codzienności, czesto humorystyczne, np. pieśni wędrowynych grajków
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
