spørsmålet  |
svaret |
|
begynn å lære
|
|
dostarczanie energii, funkcja zapasowa (glikogen)
|
|
|
węglowodany przyswajalne funkcja i podział begynn å lære
|
|
źródło energii, wchłaniane w jelicie cienkim, monosacharydy (szybko dużo glukozy), disacharydy (dostarczją glukozy szybko ale na krótko) polisacharydy (glukoza uwalniana powoli, energia na długo)
|
|
|
węglowodany nieprzyswajalne begynn å lære
|
|
nie dają energii, wchodzą w skład błonnika
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wzmaga ruch jelit zapobiega zaparciom, uczucie sytości, spowalnia trawienie wielocukrów utzymanie poziomu glukozy, rozwój flory jelit, obniżenie cholesterolu, mniejsze ryzyko nowotworów, wiąże jony sodu zmniejsza ciśnienie
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
buduje komórki i tkanki, reguluje przebieg procesów (enzymy i hormony), transport (hemoglobina)
|
|
|
aminokwasy ilość i podział begynn å lære
|
|
20, egzogenne (z pokarmem), endogenne (synteza w organizmie)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
pełnowartościowe i niepełnowartościowe
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ochrona, magazyn, termoizolacja, nośnik witamin, synteza hormonów, budują błony komórkowe
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kwasy tłuszczowe + glicerol
|
|
|
podział kwasów tłuszczowych begynn å lære
|
|
nasycone (pojedyncze wiązania między atomami węgla) nienasycone (co najmniej jendo wiązanie podwójne)
|
|
|
nienasycone kwasy tłuszczowe funkcje begynn å lære
|
|
poziom cholesterolu, ciśnienie, praca serca
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
rozpuszczalne w tłuszczach (A D3 EK), w wodzie (grupa B i witamina C)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
brak witamin w organizmie
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nadmiar witamin, łatwiej przedawkować te rozpuszczalne w tłuszczach
|
|
|
witamina A funkcje źródła i niedobór begynn å lære
|
|
prawidłowe widzenie, wzrost i rozwój, naskórek > kurza ślepota, łuszczenie, zaburzenia wzrostu> nabiał, pomarańczowe o i w, wątroba tran
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wchłanianie wapnia i fosforu i odkładanie go w kościach> krzywica lub osteoporoza> tran jaja tłuste ryby, mleko, wytwarzana w organizmie
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
mniejsze ryzyko nowotworów, prawidłowa praca mieśni płodność> starzenie skóry, zaburzenia płodności niedokrwistość osłabienie mięśni> oleje roślinne migdały awokado jaja orzechy nasiona
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
krzepnięcie krwi> krwawienia> wątroba zielone warzywa wytwarzana przez bakterie jelitowe
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
produkty zbożowe, nasiona orzechy drożdże jaja mięso wątroba, wytwarzane przez bakterie jelitowe
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
oddychanie tlenowe i synteza hemoglobiny, poprawia stan skóry i gojenie ran> zajady łysienie łojotoki
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
prawidłowa praca u. pokarmowego i nerwowego> pękanie i łuszczenie skóry biegunka otępienie
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
oddychanie tlenowe, korzystnie na stan skóry i tkankę nerwową, produkcja hemoglobiny i krwinek czerwonych> drgawki apatia obniżenie nastroju anemia
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
synteza kwasów tłuszczowych, poprawia stan skóry> wypadanie włosów, łuszczenie, bóle mięśni
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
proces powstawania krwinek, biosynteza kwasów nukleinowych> anemia złośliwa uszkodzenia u. nerwowego
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
biosynteza k. nukleinowych i produkcja krwinek, rozwój u. nerwowego płodu> niedokrwistość prawdopodobieństwo wady u. nerwowego u dziecka
|
|
|
witamina C (kwas askorbinowy) begynn å lære
|
|
wzmacnia zęby, aktywuje enzymy, wpływa na stan tkanki łącznej (synteza kolagenu) wchłanianie żelaza odpornośc> szkorbut> natka pietruszki owoce kapusta kiszona
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
składniki mineralne funkcje begynn å lære
|
|
utrzymanie pH, regulowanie procesów, ciśnienie płynów ustrojowych
|
|
|
podział składników mineralnych begynn å lære
|
|
makroelementy więcej niż 0,01% (węgiel, tlen, fosfor, wapń, magnez) mikroelementy mniej niż 0,01% (miedź jod kobalt fluor)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kości zęby, skurcze mięśni i krzepnięcie> próchnica krzywica osteoporoza zaburzenia krzepnięcia pracy serca mięśni> nabiał ryby fasola zielenina
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
komórki nerwowe i mięśniowe, aktywator enzymów> zaburzenia pracy serca mięśni i u. nerwowego> zbożowe strączkowe orzechy kakao
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
impulsy nerwowe, ilość wody ciśnienie praca serca> zaparcia zmęczenie brak apetytu skurcze> pomidory banany orzechy suszone owoce
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ciśnienie i ilość wody, impulsy nerwowe, chlor sok żołądkowy> niedobór nie występuje> sól kuchenna
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
hemoglobina i enzymy> anemia osłabienie zawroty głowy> mięso wątroba zielone warzywa
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
hormony tarczycy> zaburzenia tarczycy> ryby morskie owoce morza sól jodowana
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kości i żeby chroni przed próchnicą> próchnica> ryby herbata woda mineralna zbożowe
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
dobry rozpuszczalnik (transport i rekacje) napięcie powierzchniowe (krążenie krwi i limfy) duże ciepło właściwe (wyrównywanie temperatury) wysokie ciepło parowania (chłodzenie)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
różnica pomiędzy ilością pobranej wody a ilością utraconej wody, powinna wynosić zero
|
|
|
co umożliwia przesuwanie pokarmu begynn å lære
|
|
ruchy perystaltyczne i śluz
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
pobieranie rozdrabnianie pokarmu, język miesza go ze śliną, rozpoczyna się trawienie monosacharydów (amylaza ślinowa)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
siekacze kły przedtrzonowe trzonowe
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
zamyka wejście do u. oddechowego w trakcie przełykania
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kieruje pokarm do żołądka
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
magazynowanie i trawienie, produkcja soku żołądkowego (woda, HCl, chlorki sodu potasu, pepsyna- trawi białka) odczyn kwasowy,
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
intensywne trawienie, do dwunastnicy uchodzą przewody trzustki i wątroby dostarczające wydzieliny, wchłanianie prostychg związków organicznych kosmyki jelitowe
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
lipaza jelitowa (tłuszcze) peptydazy jelitowe (dipeptydy i tripeptydy) amylaza jelitowa (wielocukry) maltaza (disacharydy), sok trzustkowy i żółć
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wchłanianie wody i formowanie kału
|
|
|
funkcje mikrobiomu jelita grubego begynn å lære
|
|
zapobiega rozwojowi drobnoustrojów, fermentacja i rozkład błonnika, wytwarza witaminy B i K, rozwój u. odpornościowego i nerwowego
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
produkują ślinę pH obojętne zawiera amylaze ślinową trawienie skrobi
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
produkuje sok trzustkowy zasada (amylaza trzustkowa- skrobia, lipaza trzustkowa- tłuszcze, trypsyna i chymotrypsyna- białka) oraz hormony regulujące poziom cukrów
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
żółć trawi tłuszcze, magazyn glikogenu i witamin A D3 E K, amoniak w mocznik, hemoglobina w barwnik żółciowy, odtruwa organizm
|
|
|
cukry miejsce trawienia enzymy produkty unkcje i nadmiar begynn å lære
|
|
jama ustna i jelito, amylaza ślinowa trzustkowa i jelitowa, maltaza, cukry proste (glukoza), do krwi wątroby w komórce oddychanie, nadmiar glikogen w wątrobie tłuszcz
|
|
|
białka miejsce trawienia enzymy produkty unkcje i nadmiar begynn å lære
|
|
żołądek i jelito, pepsyna trypsyna chymotrypsyna peptydazy jelitowe, aminokwasy do krwi wątroby, komórka budowa, nadmiar energia
|
|
|
tłuszcze miejsce trawienia enzymy produkty unkcje i nadmiar begynn å lære
|
|
jelito, żółć lipaza trzustkowa i jelitowa, glicerol i kwasy tłuszcowe, chylomikrony do limfy do krwi, komórka błony i energia, nadmiar tłuszcz
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ośrodek głodu i sytości receptory stężenia glukozy
|
|
|
