spørsmålet  |
svaret |
kto, kogo, kiedy i dlaczego skierował na odakra begynn å lære
|
|
cesarz Zenon, Teodoryka króla Ostrogotów, ponieważ Odoaker prowadził niezależną politykę w latach 489-493
|
|
|
zmiany społeczne i gospodarcze po upadku cesarstwa rzymskiego begynn å lære
|
|
upadek miast, powrót do gospodarki naturalnej(rolnictwo i hodowla), upadek rzymskiej arystokracji, spadek liczby ludności
|
|
|
jakie państwa powstawały na byłych terenach cesarstwa? begynn å lære
|
|
Brytania-podbite przez plemiona Sasów, Jutów i Anglów/ Galia - zajęta przez franków/Iberia-wizygoci/italia-ostrogoci, potem bizancjum potem longobardowie/Północna Afryka-wandalowie
|
|
|
elementy systemu politycznego bizancjum begynn å lære
|
|
dominującą pozycją cesarza-monarchia absolutna/elekcja wladzy/rządy dynastii/rozbudowana administracyjna/duża rola arystokracji/znaczenie ludu stolicy
|
|
|
panowanie Justyniana Wielkiego i jego charakterystyka begynn å lære
|
|
527/565-odbicie italii, Afryki płn, części iberii/utworzenie kodeksu Justyniana/reforma administracyjna
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wojny z persją i arabami-utrata Afryki i bliskiego Wschodu
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
walki ze Słowianami na Bałkanach
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
odbudowa potęgi pod dynastią macedońską
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
porażki z Turkami seldżuckimi (pod manzikertem)
|
|
|
zlupienie Konstantynopola begynn å lære
|
|
1204r. Przez IV wyprawę krzyżową, upadek bizancjum, powstanie cesarstwa łacińskiego
|
|
|
odnowienie cesarstwa bizantyjskiego begynn å lære
|
|
1261r. Przez cesarza Nicaei Michała VIII
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
utrata terytoriów w Azji i Europie na rzecz Osmanów
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1453 Konstantynopol zdobyty przez Mehmeda II zdobywcę
|
|
|
rozłam chrześcijaństwa na wschodnie i zachodnie(schizma wschodnia) begynn å lære
|
|
1054r. nałożenie ekskomuniki między papajem a patryjarchą Konstantynopola
|
|
|
ucieczką mahomeda z mekki begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
cechy charakterystyczne islamu begynn å lære
|
|
religia objawiona-zasady wiary przekazane przez Gabriela/religia księgi - oparta na Koranie/religia powszechna-bez barier/brak hierarchizacji/obecność szariatu/dżihad - obowiązek szerzenia wiary
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wyznanie wiary, modlitwa 5x dziennie, post w dziewiątym miesiącu (ramadan), jałmużna, pielgrzymka do mekki
|
|
|
specjalny podatek dla monoteistów begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
koniec imperium arabskiego begynn å lære
|
|
xiw. Przez najazd seldżuków
|
|
|
władca który zjednoczył franków begynn å lære
|
|
Chlodwig I z dynastii Merowingów
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
496r. obrządek katolicki, uważany za początek państwa franków
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
spisane prawo zwyczajowe franków
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
monarchia patrymonialna - państwo to prywatna własność władcy
|
|
|
cechy charakterystyczne monarchii franków begynn å lære
|
|
silna pozycja monarchy, tendencje decentralizacyjne-ambicje członków rodziny, ważna rola majordomów, odbywanie się wieców-ogłaszanie decyzji, ważne urzędy dla możnowładców, obecność hrabiów i hrabstw
|
|
|
określenie na króli z dynastii merowingów begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
732r. Karol młot rozkurwia Arabów
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
syn Karola młota, usunął z tronu ostatniego merowinga-Childeryka III w 751r. początek dynastii Karolingów
|
|
|
gdzie i kiedy osiedlili się Węgrzy begynn å lære
|
|
w ixw. na nizinie panońskiej
|
|
|
najważniejsze wydarzenia z podbojów Normanów begynn å lære
|
|
ixw. opanowanie części Brytanii (danelaw) i islandii/ok 1000r. dotarcie do vinlandii,/ 1066 bitwa pod Hastings(tkanina z Bayeux) - opanowanie Anglii przez normandczyków
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
955r. rozbicie Węgrów przez Ottona I
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
976r. Przez księcia Gejzę
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
panowanie pepina krótkiego begynn å lære
|
|
|
|
|
powstanie państwa kościelnego i przez kogo begynn å lære
|
|
dzięki pepinowi krótkiemu w 756r. pepin rozbija longobardów
|
|
|
panowanie Karola Wielkiego begynn å lære
|
|
768/814 przejęcie władzy wraz z bratem(Karolmanem) który kopnął w kalendarz
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
administracyjna(utworzenie marchii i hrabstw) /wojskowa-większą ilość kawalerii/monetarna - jedna moneta/szkolnictwa ///za jego panowania doszło do renesanu karolińskiego
|
|
|
koronacja Karola na cesarza begynn å lære
|
|
800r. Przez papaja Leon iii (uznany w bizancjum dopiero w 812)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
cesarstwo jako twór polityczny panujący nad wszystkimi chrześcijanami obrządku zachodniego
|
|
|
następca Karola Wielkiego begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
843r. traktat pomiędzy wnukami Karola Wielkiego-zachód do Karola łysego, wschód do ludwika niemieckiego, a środek i koronę cesarską do Lotara
|
|
|
początek państwa niemieckiego begynn å lære
|
|
919r. rządy Henryka I Ptasznika ludolfinga
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
936-973. w roku 962 zajął Rzym i został koronowany na cesarza
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
973/983 zginął w italii jak nakurwiał się z ciapatymi
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
983-1002 utworzył koncepcję państwa uniwersalnego, czyli jedno państwo rządzące italią, Galią, germanią i zachodnią slowianszczyzną. Po jego śmierci Henryk II
|
|
|
pierwsze państwo słowiańskie begynn å lære
|
|
państwo samona, pierwsza połowa vii w. na nizinie panońskiej, rozpadło się po 30 latach(śmierci samona)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
pierwszy władca Mojmir, szczyt za Świętopełka w ixw. upadek przez najazdy Węgrów 905-907
|
|
|
nadanie dóbr przy zachowaniu ceremoniału begynn å lære
|
|
|
|
|
przejęcie Nowogrodu wielkiego przez Normanów begynn å lære
|
|
|
|
|
Przyjęcie chrześcijaństwa przez ruś begynn å lære
|
|
988, Włodzimierz I Wielki
|
|
|
podbój Rusi przez Mongołów begynn å lære
|
|
|
|
|
osady należące do kilku rodów u Słowian i ich ustrój begynn å lære
|
|
Opole-na czele rodu książę, wybierany na wiecu
|
|
|
problemy kościoła po upadku państwa franków begynn å lære
|
|
zeświecczenie duchowieństwa, symonia(sprzedaż godności kościelnych), nepotyzm i nikolaizm (łamanie celibatu)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
xw. od miejscowości Cluny(klasztor benedyktynów)-zmiana reguły i zasad benedyktyńskiej-ograniczenie pracy fizycznej, więcej modlitwy i rozważania nad świetnymi tekstami
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
mnich benedyktyńskiej wybrany na papaja w xiw. dążył to reform kościoła
|
|
|
program wzocnienia władzy papieskiej begynn å lære
|
|
Dictatus papae (1075r.)-notatka z 27 tezami o wzmocnieniu władzy papieża i jego wyższej pozycji od cesarza-najwyższa władza sądownicza i prawodawcza oraz możliwość detronizacji władców świeckich
|
|
|
wyproszenie zdjęcia ekskomuniki przez Henryka IV begynn å lære
|
|
Na zamku w canossie 1077-pozniejsze zajęcie Rzymu przez tego pana w 1084 i obsadzenie antypapieża który go koronawal na Cezara
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1122r. Henryk V i papież Kalikdtem II zawierają porozumienie. Papież powołuje biskupów, ale cesarz daje im ziemię. Cesarz nie wręcza już pastorału i piersienia ale dalej daje berło-koniec sporu o inwestyturę
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
agresywna polityka Turków, ukształtowanie się ideału rycerza Chrystusa, niedopuszczenie wojen między chrześcijanami, niedostatek ziemi uprawnej w Europie-brak ziemi dla młodszych dzieci rycerstwa, dążenie papieża do wzmocnienia swojej pozycji
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1095r. wezwanie chrześcijan do walki z innowiercami i wsparcia bizancjum
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1096r. rozbita przez Turków po wkroczeniu do Azji mniejszej
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1096-99 poszła lądem, zdobycie Jerozolimy w 1099r. Utworzenie królestwa Jerozolimy, Hrabstwa Trypolisu, księstwa Antiochii i Hrabstwa Edessy.
|
|
|
pierwszy władca i król Jerozolimy begynn å lære
|
|
Gotfryd z Bouillon władca(obrońca grobu świętego), Baldwin (brat) i król
|
|
|
powstanie zakonów rycerskich begynn å lære
|
|
templariusze 1118, joannici 1099r, krzyżacy 1191r.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1147-1149 próba odbicia Hrabstwa Edessy, nieudana
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1189/1192 dowódcy to Filip II August (Francja), Ryszard lwie Serce i cesarz Fryderyk Barbarossa, nieudana próba odbicia Jerozolimy spod panowania Saladyna
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1202/1204 podjęta dzięki Innocentemu III, krzyżowcy wdali się w wewnętrzny konflikt bizancjum, zdobyli Konstantynopol w 1204 i utworzyli nowe cesarstwo Łacińskie
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1212r. dwie krucjaty w których udział wzięły francuskie dzieci, tragiczny koniec
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1291r. ostatnia twierdzą krzyżowców w ziemi świętej, koniec krucjat
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
powołanie zakonów rycerskich, wzrost znaczenia papieża, wrogość między chrześcijanami a muzułmanami oraz prawoslawymi, rozwój handlu, wzrost znaczenia miast włoskich, zapożyczenia od Arabów
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
1492r.-ostatni przyczułek muzumanów na Iberii
|
|
|
innowacje w rolnictwie x i xi w. begynn å lære
|
|
zastąpienie narzędzi drewnianych metalowymi, wdrążenie ciężkiego pługa i chomąta(tej takiej uprzęży dla konia), wiatraki i koła wodne, wprowadzenie trójpolówki.
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
jedna część zboże ozime, drugie zboże jare, a trzecią ugór(pole wyłączone z uprawy)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
zwolnienie z podatków i posług(wolnizna), stała wysokość czynszu, samorząd miejski lub wiejski
|
|
|
najpopularniejsze wzorce prawa lokacyjnego begynn å lære
|
|
magdeburskie(rynek w centrum z ratuszem) i lubeckie (jako rynek działa szeroka ulica)
|
|
|
grupy ludności w miastach begynn å lære
|
|
Patrycjat(bogaci), pospólstwo(średni), plebs(biedaki)
|
|
|
organizacje rzemieślnicze i kupieckie begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
powstające od xiiw. związki miast np Związek hanzeatycki na morzu północnym i bałtyckim
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
duchowieństwo, rycerstwo, mieszczaństwo, chłopstwo
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
przywilej dla danego stanu
|
|
|
parlamenty w Anglii, Francji, Hiszpanii, Rzeszy i Polski begynn å lære
|
|
Anglia-izba lordów i gmin 1215r., Francja-Stany generalne, Hiszpania-kortezy, Rzesza-hoftag, Polska-sejm walny
|
|
|
wódz który zjednoczył Mongołów i jego tytuł begynn å lære
|
|
Temudżyn-w 1206 okrzyknięty Czyngis chanem (wielkim wodzem)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
Mongołówie napierdalają ruskim i kumanom w 1223r. mimo to się wycofują - wyprawa zwiadowcza
|
|
|
