spørsmålet |
svaret |
a contrario begynn å lære
|
|
wychodząc z przeciwnego założenia
|
|
|
a posteriori begynn å lære
|
|
na podstawie zaistniałych już faktów, z następstwa, w drodze indukcji
|
|
|
a priori begynn å lære
|
|
bez podstaw, bezzasadnie, bez względu na fakty czy argumenty (wnioskować z góry)
|
|
|
ab absurdo begynn å lære
|
|
wychodząc z fałszywego założenia, absurdu
|
|
|
ab initio begynn å lære
|
|
|
|
|
accidentalia negotii begynn å lære
|
|
dodatkowe części składowe czynności prawnej, podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
ad absurdum begynn å lære
|
|
rozumowanie prowadzące do niedorzeczności
|
|
|
ad acta (deponere) begynn å lære
|
|
odłożyć do akt, do archiwum (przenośnie: sprawa zakończona)
|
|
|
ad exemplum begynn å lære
|
|
|
|
|
ad hoc begynn å lære
|
|
doraźnie, tylko w tym przypadku
|
|
|
ad libitum begynn å lære
|
|
|
|
|
ad litteram begynn å lære
|
|
|
|
|
ad personam begynn å lære
|
|
w odniesieniu do konkretnej osoby
|
|
|
ad probationem begynn å lære
|
|
|
|
|
ad rem begynn å lære
|
|
do rzeczy, bez dygresji, do sedna sprawy
|
|
|
ad vocem begynn å lære
|
|
nawiązując do poprzedniej wypowiedzi, do głosu (poprzednika)
|
|
|
advocatus diaboli begynn å lære
|
|
|
|
|
alieno nomine begynn å lære
|
|
|
|
|
altera pars begynn å lære
|
|
druga strona, przeciwnik w sporze
|
|
|
analogia iuris begynn å lære
|
|
|
|
|
analogia legis begynn å lære
|
|
|
|
|
animus possidendi pro alieno begynn å lære
|
|
wola posiadania dla drugiego
|
|
|
animus rem sibi habendi, animus possidendi begynn å lære
|
|
wola posiadania dla siebie
|
|
|
argumentum a contrario begynn å lære
|
|
uzasadnienie z przeciwieństwa
|
|
|
argumentum a maiori ad minus begynn å lære
|
|
argument od większego do mniejszego
|
|
|
argumentum a minori ad maius begynn å lære
|
|
wnioskowanie z mniejszego o większym
|
|
|
beneficium inventarii begynn å lære
|
|
dobrodziejstwo inwentarza
|
|
|
bona caduca begynn å lære
|
|
majątek bez właściciela, dobra przypadające państwu
|
|
|
bona fides, bona fide begynn å lære
|
|
dobra wiara, w dobrej wierze
|
|
|
casus fortuitus begynn å lære
|
|
|
|
|
causa cognita begynn å lære
|
|
|
|
|
causa donandi begynn å lære
|
|
podstawa prawna przysporzeń o charakterze darmym
|
|
|
causa finita begynn å lære
|
|
|
|
|
causa iusta begynn å lære
|
|
|
|
|
causa obligandi begynn å lære
|
|
podstawa zaciągnięcia zobowiązania
|
|
|
clausula rebus sic stantibus begynn å lære
|
|
zastrzeżenie, że umowa obowiązuje w istniejących okolicznościach, które nie ulegną zmianie
|
|
|
communi consensu begynn å lære
|
|
za zgodą ogółu, przy powszechnej zgodzie
|
|
|
communis opinio begynn å lære
|
|
|
|
|
condicio sine qua non begynn å lære
|
|
warunek nieodzowny, warunek bez którego nie może zaistnieć dana czynność
|
|
|
contra legem begynn å lære
|
|
wbrew ustawie, sprzecznie z prawem
|
|
|
contra/adversus bonos mores begynn å lære
|
|
|
|
|
contrariis reiectis begynn å lære
|
|
po odrzuceniu tezy przeciwnej
|
|
|
corpus delicti begynn å lære
|
|
przedmiot będący dowodem popełnienienia przestępstwa
|
|
|
cui bono? begynn å lære
|
|
|
|
|
cui prodest begynn å lære
|
|
|
|
|
culpa in contrahendo begynn å lære
|
|
niedbałość przy zawieraniu umowy, wina w kontraktowaniu
|
|
|
culpa in eligendo begynn å lære
|
|
|
|
|
culpa in custodiendo begynn å lære
|
|
|
|
|
culpa lata begynn å lære
|
|
|
|
|
de facto begynn å lære
|
|
|
|
|
de iure begynn å lære
|
|
zgodnie z obowiązującym prawem
|
|
|
de lege ferenda begynn å lære
|
|
co do przyszłego unormowania, co do prawa postulowanego (o ustawie, która ma być ustalona)
|
|
|
de lege lata begynn å lære
|
|
z punktu widzenia obowiązującego prawa
|
|
|
desuetudo begynn å lære
|
|
utrata mocy obowiązującej aktu prawnego wskutek jego długotrwałego niestosowania lub nieprzestrzegania
|
|
|
diligentia quam suis rebus begynn å lære
|
|
staranność właściwa przy prowadzeniu własnych spraw
|
|
|
dolus malus, dolo male begynn å lære
|
|
szczególnie zły zamiar, w złym zamiarze
|
|
|
erga omnes begynn å lære
|
|
|
|
|
error facti begynn å lære
|
|
błąd co do faktu (stanu faktycznego)
|
|
|
error in persona begynn å lære
|
|
|
|
|
error iuris begynn å lære
|
|
|
|
|
essentialia negotii begynn å lære
|
|
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
et cetera begynn å lære
|
|
|
|
|
ex iure (lege) begynn å lære
|
|
|
|
|
ex nunc begynn å lære
|
|
|
|
|
ex officio begynn å lære
|
|
|
|
|
ex tunc begynn å lære
|
|
|
|
|
expressis verbis begynn å lære
|
|
wyraźnie, dobitnymi słowami
|
|
|
extra ordinem begynn å lære
|
|
|
|
|
facta concludentia begynn å lære
|
|
zdarzenia faktyczne, które wyrażają domniemaną wolę danej osoby; wyrażenie określające dorozumiane oświadczenie woli
|
|
|
favor debitoris begynn å lære
|
|
ochrona dłużnika, przychylność dla dłużnika
|
|
|
favor testamenti begynn å lære
|
|
przychylna interpretacja testamentu
|
|
|
forum contractus begynn å lære
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zawarcia umowy
|
|
|
forum delicti commissi begynn å lære
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa
|
|
|
forum domicilli begynn å lære
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania
|
|
|
forum rei sitae begynn å lære
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce położenia rzeczy
|
|
|
in absentia begynn å lære
|
|
pod nieobecność, podczas nieobecności
|
|
|
in abstracto begynn å lære
|
|
w oderwaniu (od konkretnej sytuacji)
|
|
|
incompatibilitas begynn å lære
|
|
zakaz równoczesnego piastowania określonych stanowisk publicznych
|
|
|
in extenso begynn å lære
|
|
w całości, dokładnie, w pełnym brzmieniu, w całej rozciągłości
|
|
|
in flagranti begynn å lære
|
|
|
|
|
in fraudem legis begynn å lære
|
|
|
|
|
in futuro begynn å lære
|
|
|
|
|
in nomine begynn å lære
|
|
|
|
|
in spe begynn å lære
|
|
|
|
|
inter partes begynn å lære
|
|
|
|
|
inter praesentes (absentes) begynn å lære
|
|
między obecnymi (nieobecnymi)
|
|
|
inter vivos begynn å lære
|
|
|
|
|
ipso facto begynn å lære
|
|
tym samym, z samego faktu, na mocy samego faktu
|
|
|
ipso iure begynn å lære
|
|
mocy prawa, z mocy samego prawa
|
|
|
ius cogens begynn å lære
|
|
przepisy bezwzględnie obowiązujące
|
|
|
ius sanguinis begynn å lære
|
|
|
|
|
lege artis begynn å lære
|
|
prawidłowo, wg reguł sztuki
|
|
|
lex generalis begynn å lære
|
|
|
|
|
lex imperfecta begynn å lære
|
|
norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji
|
|
|
lex minus quam perfecta begynn å lære
|
|
norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną)
|
|
|
lex perfecta begynn å lære
|
|
norma prawna opatrzona sankcją nieważności
|
|
|
lex plus quam perfecta begynn å lære
|
|
norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją nieważności
|
|
|
lex specialis begynn å lære
|
|
ustawa specjalna, przepis szczególny
|
|
|
lucrum cessans begynn å lære
|
|
|
|
|
modus operandi begynn å lære
|
|
|
|
|
mortis causa begynn å lære
|
|
|
|
|
mutatis mutandis begynn å lære
|
|
po zmianie tego, co powinno być zmienione
|
|
|
naturalia negotii begynn å lære
|
|
przedmiotowo nieistotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
negotium claudicans begynn å lære
|
|
|
|
|
non liquet begynn å lære
|
|
|
|
|
nuumerus clausus begynn å lære
|
|
określona liczba, liczba zamknięta, ograniczona, wyliczenie enumeratywne
|
|
|
onus probandi begynn å lære
|
|
|
|
|
ope exceptionis begynn å lære
|
|
|
|
|
pars legitima begynn å lære
|
|
|
|
|
per analogiam begynn å lære
|
|
przez analogię, podobieństwo
|
|
|
per procura begynn å lære
|
|
w zastępstwie, na podstawie pełnomocnictwa
|
|
|
persona non grata begynn å lære
|
|
|
|
|
post factum begynn å lære
|
|
|
|
|
post mortem begynn å lære
|
|
|
|
|
pro publico bono begynn å lære
|
|
|
|
|
quorum begynn å lære
|
|
liczba członków podmiotu zbiorowego, których obecność podczas głosowania jest konieczna, aby decyzje w nim podjęte były ważne
|
|
|
ratio legis begynn å lære
|
|
cel ustawy, racja prawna, uzasadnienie ustawy
|
|
|
reductio ad absurdum begynn å lære
|
|
sprowadzenie rozumowania do niedorzeczności
|
|
|
reformatio in peius begynn å lære
|
|
zmiana na gorsze, zmiana orzeczenia na niekorzystne
|
|
|
sensu largo begynn å lære
|
|
|
|
|
sensu stricto begynn å lære
|
|
|
|
|
solo consensu begynn å lære
|
|
samym porozumieniem, z samego porozumienia
|
|
|
status quo begynn å lære
|
|
|
|
|
sub condicione begynn å lære
|
|
|
|
|
successio singularis begynn å lære
|
|
|
|
|
successio universalis begynn å lære
|
|
Sukcesja ogólna (uniwersalna)
|
|
|
terminus a quo begynn å lære
|
|
termin początkowy (od którego rozpoczynają się skutki czynności prawnej)
|
|
|
terminus ad quem begynn å lære
|
|
termin końcowy (do którego trwają skutki czynności prawnej)
|
|
|
terminus ante quem begynn å lære
|
|
termin, przed którym coś nastąpiło lub ma nastąpić
|
|
|
terminus post quem begynn å lære
|
|
termin, po którym coś ma nastąpić
|
|
|
terminus praeclusivus begynn å lære
|
|
termin ostateczny (prekluzyjny)
|
|
|
tertium non datur begynn å lære
|
|
nie ma trzeciej możliwości
|
|
|
ut infra begynn å lære
|
|
|
|
|
ut supra begynn å lære
|
|
|
|
|
vacatio legis begynn å lære
|
|
okres pomiędzy ogłoszeniem aktu prawnego a jego wejściem w życie
|
|
|
vis absoluta begynn å lære
|
|
|
|
|
vis compulsiva begynn å lære
|
|
|
|
|
vis maior begynn å lære
|
|
|
|
|
votum separatum begynn å lære
|
|
|
|
|
ius dispositivum begynn å lære
|
|
przepisy względnie obowiązujące
|
|
|
argumentum ex (a) silentio begynn å lære
|
|
|
|
|
clausula generalis begynn å lære
|
|
|
|
|
fictio iuris begynn å lære
|
|
|
|
|
fontes iuris cognoscendi begynn å lære
|
|
|
|
|
fontes iuris oriundi begynn å lære
|
|
źródła powstania (tworzenia) prawa
|
|
|
lege non distinguente begynn å lære
|
|
ustawa nie czyni różnicowania
|
|
|
praesumptio iuris ac de iure begynn å lære
|
|
domniemanie niedopuszczające przeciwdowodu
|
|
|
praesumptio iuris tantum begynn å lære
|
|
domniemanie możliwe do obalenia
|
|
|
in fine begynn å lære
|
|
|
|
|
ius soli begynn å lære
|
|
|
|
|
utilitas publica begynn å lære
|
|
|
|
|
verba legis begynn å lære
|
|
|
|
|
nasciturus begynn å lære
|
|
dziecko poczęte, lecz jeszcze nienarodzone
|
|
|
negotium non existens begynn å lære
|
|
czynność prawna nieistniejąca
|
|
|
per facta concludentia begynn å lære
|
|
przez zaistnienie pewnych faktów; w sposób dorozumiany
|
|
|
suo nomine begynn å lære
|
|
|
|
|
ex post begynn å lære
|
|
|
|
|
falsa demonstratio begynn å lære
|
|
mylne oznaczenie rzeczy albo osoby
|
|
|
forma ad eventum begynn å lære
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków
|
|
|
forma ad probationem begynn å lære
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych
|
|
|
forma ad solemnitatem begynn å lære
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności
|
|
|
actio in rem begynn å lære
|
|
powództwa o ochronę praw na rzeczy
|
|
|
hereditas iacens begynn å lære
|
|
|
|
|
in articulo mortis begynn å lære
|
|
w obliczu (bliskiej) śmierci
|
|
|
mala fide begynn å lære
|
|
|
|
|
ex aequo et bono begynn å lære
|
|
|
|
|
facta notoria begynn å lære
|
|
fakty notoryjne, powszechnie znane
|
|
|
falsus procurator begynn å lære
|
|
pełnomocnik działający bez umocowania
|
|
|
iudex inhabilis begynn å lære
|
|
sędzia wyłączony ze sprawy
|
|
|
iudex suspectus begynn å lære
|
|
sędzia podejrzany (o stronniczość)
|
|
|
res iudicata begynn å lære
|
|
sprawa osądzona (zakończona prawomocnym wyrokiem)
|
|
|
restitutio in integrum begynn å lære
|
|
przywrócenie do stanu pierwotnego (poprzedniego)
|
|
|
sententia non existens begynn å lære
|
|
|
|
|
casus mixtus begynn å lære
|
|
|
|
|
causa begynn å lære
|
|
|
|
|
consensus begynn å lære
|
|
|
|
|
culpa begynn å lære
|
|
|
|
|
culpa dolo exorta begynn å lære
|
|
|
|
|
damnum emergens begynn å lære
|
|
|
|
|
dolus directus begynn å lære
|
|
|
|
|
dolus eventualis begynn å lære
|
|
|
|
|
donatio cum modo begynn å lære
|
|
darowizna z poleceniem/ darowizna obciążliwa
|
|
|
exceptio veritatis begynn å lære
|
|
|
|
|
forum deprehensionis begynn å lære
|
|
sąd miejsca zatrzymania podejrzanego
|
|
|
lucida intervalla begynn å lære
|
|
przerwy w chorobie psychicznej
|
|
|
neglegentia begynn å lære
|
|
|
|
|