spørsmålet  |
svaret |
|
begynn å lære
|
|
pogląd filozoficzny i religijny, według którego człowiek stanowi centrum i cel wszechświata
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
pisanie o sztuce pisarskiej w ogóle lub opisywanie powstawania danego utworu literackiego
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
zespół tendencji literackich i ideowych w twórczości pisarzy romantyzmu ukształtowany przez oddziaływanie biografii i twórczości G. Byrona; wyrażał się w: -kształtowaniu bohatera literackiego jako indywidualisty i outsidera, -podejmowaniu zainicjowanych przez Byrona gatunków literackich (powieść poetycka, poemat dygresyjny), -praktykowaniu ironii romantycznej
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kierunek w amerykańskiej psychologii zakładający, że jej jedynym zadaniem jest opis ludzkich zachowań; w międzywojniu oddziałał na literaturę
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
tendencja obyczajowa ukształtowana w Anglii na początku XIX w.; była wyrazem buntu przeciwko mieszczańskiemu światu; wyrażała się w wyszukanej elegancji i ekstrawagancji; znalazła wyraz m.in. w twórczości O. Wilde’a
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kierunek w literaturze francuskiej końca XIX w.; zapowiadał symbolizm i wpłynął na literaturę końca wieku; kreował wzorzec osobowy artysty negującego wartości mieszczańskie, zwykle nieprzystosowanego do świata estety
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kierunek w filozofii ukształtowany pod koniec XIX w. (S. Kierkegaard); w literaturze egzystencjalizm interesował się absurdem jako elementem sytuacji człowieka i dokonywanymi przez niego wyborami moralnymi i ideowymi
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
przejmowanie elementów różnych stylów nieskładających się na dzieło jednolite i stylistycznie harmonijne
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kierunek stosowany we wszystkich dziedzinach sztuki; kładł nacisk na ekspresję, czyli wyraz; chętnie posługiwał się symbolem, hiperbolą i groteską; kwestionował dotychczasowe postacie gatunków literackich; łączył sprzeczności
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
tendencja w literaturze nawiązująca do Kwiatków św. Franciszka z Asyżu; bohaterem literackim jest człowiek prosty, żyjący w zgodzie z naturą, cieszący się życiem
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ruch umysłowy zapoczątkowany we Włoszech na początku XIV w.; przejawiał się w zainteresowaniu klasyczną starożytnością; w sensie szerokim humanizm to wszelkie poglądy uznające człowieka wraz z jego potrzebami duchowymi i materialnymi za najwyższą wartość
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nurt w sztuce, który kładł nacisk przede wszystkim na wrażenie podmiotu; w powieści oznaczał rozluźnienie rygorów kompozycyjnych, subiektywizację narracji i opisu oraz koncentrację na momencie, a nie trwaniu; w liryce faworyzował formy pieśniowe i teksty o luźnej kompozycji
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
zespół tendencji w kulturze XX w, wyrażający się w przekonaniu o jej kryzysowym charakterze, załamaniu dotychczasowych systemów wartości oraz braku perspektyw rozwoju; łączy wizje apokaliptyczne z obrazami współczesnego świata
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
prąd literacki rozwijający się we Francji od XVII w.; nawiązywał programowo do estetyki i sztuki czasów starożytnych, postulował zatem ład i harmonię we wszystkich dziedzinach sztuki
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ruch umysłowy powstały we Francji w XVII w., rozwijający się głównie w oświeceniu; przeciwstawiał się autorytetowi religii i utrwalonym wzorcom społeczno-obyczajowym; głosił swobodę w wyborze norm etycznych, niezależność myśli oraz ideał życia zgodnego z naturą
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
jeden z nurtów dworskiej poezji baroku; dążył do doskonałości formalnej, posługiwał się grą słowną i konceptem; nazwa pochodzi on nazwiska włoskiego poety Giambattisty Marino
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
koncepcja przypisująca określonym jednostkom lub grupom misję zbawienia ludzkości; idea mesjanizmu pojawia się w Starym Testamencie
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kierunek w powieści i dramacie nawiązujący do realizmu; postulował zbliżenie literatury do nauk eksperymentalnych; podejmował tematy codzienne i nie unikał scen drastycznych; przyczynił się do zniesienia ograniczeń dotyczących budowy powieści
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
konwencja, w której ukazuje się rzeczywistość na kształt snu lub odwołuje się do snu jako motywu literackiego
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nurt w literaturze europejskiej powstały pod wpływem twórczości XIV-wiecznego poety włoskiego Francesco Petrarki; zapoczątkował nowy typ poezji miłosnej, w której wybranka jest przedmiotem idealizacji
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ruch intelektualny i artystyczny zapoczątkowany w Stanach Zjednoczonych; rozwija się w opozycji do wcześniejszych ideałów i stylów kultury nowoczesnej; dąży do zniesienia ograniczeń w sztuce
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
postawa samotnego buntu przeciw bogom, siłom natury i ograniczeniom ludzkiej wolności; Prometeusz był w mitologii greckiej synem jednego z tytanów; skradł Zeusowi ogień, aby dać go ludziom, za co został ukarany wiecznym cierpieniem
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kierunek ukształtowany we Francji w połowie XIX w.; wpłynął na zmianę wzorców powieści – rozwinął kompozycję zamkniętą, rozszerzył kompetencje narratora i kładł nacisk na wyjaśnienie motywacji bohaterów
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
prąd umysłowy i literacki związany z oświeceniem; odrzucał koncepcje racjonalistyczne i koncentrował się na analizie doznań i doświadczeń zmysłowych jednostki
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kierunek awangardowy w sztuce ukształtowany we Francji po I wojnie światowej; miał być wyrazem buntu przeciwko wcześniejszym konwencjom i prądom literackim; postulował wyzwolenie podświadomej energii psychicznej i uwolnienie się od wszelkich ograniczeń
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
kierunek literacki ukształtowany we Francji i Belgii pod koniec XIX w.; miał posługiwać się symbolem w celu wyrażenia niewyrażalnego; istotne są tu: metaforyzacja języka, kształtowanie warstwy brzmieniowej tekstu oraz stosowanie sugestii
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
główne założenie filozofii średniowiecza, które w centrum wszechświata i wszelkiego istnienia umieszcza Boga
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
nurt poetycki, którego głównym założeniem było eksponowanie brzydoty w celu wywołania szoku poznawczego u odbiorcy; szczególnie często posługiwał się motywami śmierci, choroby, kalectwa i tandety
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
postawa reprezentowana przez tytułowego bohatera powieści poetyckiej A. Mickiewicza Konrad Wallenrod (1828); bohater ten poświęcił życie w walce z wrogiem ojczyzny, przy czym metody tej walki były naganne moralnie (zdrada)
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
wzór zachowań ukształtowany na początku XIX w. za sprawą powieści J. W. Goethego Cierpienia młodego Wertera (1774); postawę tę charakteryzowały: szczególna wrażliwość emocjonalna; odrzucenie norm moralnych i ból istnienia, który często prowadził do samobójstwa
|
|
|
