→ Łacińska Terminologia Prawnicza → Start læring

spørsmålet		svaret
Prawo begynn å lære		Ius
Sprawiedliwośc begynn å lære		iustitia
Prawo Natury begynn å lære		Ius Naturale
Prawo Stanowione begynn å lære		Ius Positivum
Prawo Cywilne begynn å lære		jus civile
Prawo Narodów begynn å lære		Iure gentium
Prawo Powszechne begynn å lære		Ius Commune
Prawo Wyjątkowe begynn å lære		Ius Singulare
Prawo Ziemii begynn å lære		Ius Soli
Prawo Krwi begynn å lære		Ius Sanguinis
Prawo Publiczne begynn å lære		Ius Publicum
Prawo Prywatne begynn å lære		Ius Privatum
Prawo względem osoby begynn å lære		Ius in Personam
Prawo względem rzeczy begynn å lære		Ius ad Rem
Prawo bezwzględnie obowiązujące begynn å lære		Ius Cogens
Prawo względnie obowiazujące. begynn å lære		Ius Dispositivum
Prawo Ogólne begynn å lære		Ius Generale
Prawo Szczegółowe begynn å lære		Ius Speciale
Prawo do dysponowania begynn å lære		Ius Disponendi
Prawo do posiadania begynn å lære		Ius Possiniendi
Prawo do używania begynn å lære		Ius Freundi
Prawo do nabywania begynn å lære		Ius Acquisitum
Prawo do odwołania do sądu begynn å lære		Ius Apellationis
Prawo do wniesienia zaskarżenia w procesie cywilnym begynn å lære		Ius Avocandi
Prawo do wniesienia zaskarżenia w procesie karnym begynn å lære		Ius Provocationis
Prawo do podjęcia działań prewencyjnych begynn å lære		Ius Cavendi
Prawo do karania begynn å lære		Ius Coercendi
Prawo do wykonywania kary śmierci begynn å lære		Ius Gladii
W prawie cywilnym każda definicja jest niebezpieczna, ponieważ rzadko się zdarza, aby nie można było jej podważyć begynn å lære		Omnis definito in iure civili periculosa est, parum est enim, ut non subverti posset
Prawo jest sztuką stanowienia tego co dobre i słuszne begynn å lære		Ius est ars boni et aequi
Prawo i podstęp nie mogą współżyć begynn å lære		Ius et fraus numquom cohabitant
Najwyższe prawo najwyższą niesprawiedliwością begynn å lære		Summum ius, summa iniuria
Regułą jest to, co opowiada o czymś w sposób skrócony. Prawo nie wynika z reguły, ale reguła wynika z prawa, które istnieje. Przy pomocy reguły krótko prezentujemy jakieś rozwiązanie begynn å lære		Regula est quae rem, quae est breviter enarrat. Non ex regula ius sumatur, sed ex iure, quod est, regula fiat. Per regulam igitur brevis rerum narratio traditur.
Sprawiedliwość jest stałą i trwałą wolą oddania każdemu, co mu się należy begynn å lære		Iustitia ens constans et perpetua voluntas ius sum cuique tribuendi
Nakazy prawa to: żyć uczciwie, nie wyrządzać szkody innemu, oddać każdemu co jego begynn å lære		Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere
Nie powinniśmy źle używać naszego prawa begynn å lære		Male iure nostro uti non debemus
Nie wszystko co dozwolone jest uczciwe begynn å lære		Non omne quod licet, honestum est
Nieznajomość prawa szkodzi begynn å lære		Ignorantia iuris nocet
Prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych, nie przyszło przychodzić z pomocą głupim begynn å lære		Ius civile vigilantibus scriptum est, nec stulis solere succuri
Prawem publicznym jest to, które ma na względzie dobro państwa rzymskiego, prywatnym - które ma na względzie dobro jednostek begynn å lære		Publicum ius est quod ad statum rei romanae spectat, privatorum quod ad singulorum utilitatem
Prawo publiczne nie może zostać zmienione przez prywatną umowę begynn å lære		Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
Porozumienie prywatne nie uchyla prawa publicznego begynn å lære		Privatorum conventio Iuri publico non derogat
Prawo niedoskonałe begynn å lære		lex imperfecta
prawo mniej niz doskonałe begynn å lære		LEX MINUS QUAM PERFECTA
prawo doskonałe begynn å lære		LEX PERFECTA
prawo wiecej niz doskonałe begynn å lære		LEX PLUS QUAM PERFECTA
porządek prawny ze względu na zamieszkanie begynn å lære		LEX DOMICILII
porzadek prawny ze wzgledu na obywatelstwo begynn å lære		LEX PATRIAE
porządek prawny ze względu na siedzibe sądu begynn å lære		LEX FORI
porządek prawny ze względu na miejsce dokonania aktu prawnego begynn å lære		LEX LOCI ACTUS
porządek prawny ze względu na dokonanie uroczystego aktu prawnego begynn å lære		LEX LOCI CELEBRATIONIS
porządek prawny ze względu na miejsce zawarcia umowy begynn å lære		LEX LOCI CONTRACTUS
porządek prawny ze względu na miejsce położenia rzeczy begynn å lære		LEX REI SITAE
twarde prawo, ale prawo begynn å lære		DURA LEX, SED LEX
prawo niesprawiedliwe nie jest prawem begynn å lære		LEX INIUSTA NON EST LEX
Jeśli znika uzasadnienie ustawy znika tez ustawa begynn å lære		CESSANTE RATIONE LEGIS, CESSAT IPSA LEX
Ustawa późniejsza uchyla wcześniejsza begynn å lære		LEX POSTERIOR DEROGAT PRIORI
Późniejsze prawo ogólne nie uchyla wcześniejszego szczegółowego begynn å lære		LEX POSTERIOR GENERALIS NON DEROGAT LEGI PRIORI SPECIALI
Prawo szczegółowe uchyla prawo ogólne begynn å lære		LEX SPECIALIS DEROGAT LEGI GENERALI
Prawo wyższego rzędu uchyla prawo niższego begynn å lære		LEX SUPERIOR DEROGAT LEGI INFERIORI
Prawo nie działa wstecz begynn å lære		LEX RETRO NON AGIT
Milczą ustawy wobec oręża begynn å lære		SILENT LEGES INTER ARMA
Nie ma kary bez ustawy begynn å lære		NULLA POENA SINE LEGE
Nie ma przestępstwa bez ustawy begynn å lære		NULLUM CRIMEN SINE LEGE
Nie ma przestępstwa bez kary begynn å lære		NULLUM CRIMEN SINE POENA
Ustawy wtedy są właściwiej interpretowane, gdy zachowuje się ich ducha begynn å lære		BEIGNIUS LEGES INTERPRETENDAE SUNT, QUO VOLUNTAS EARUM CONSERVETEUR -
Znawstwo ustawy nie polega na przyswojeniu sobie jej słów ale treści i mocy prawnej begynn å lære		SCIRE LEGES NON HOC EST VERBA EARUM TENERE, SED VIM AC POTESTATEM
W ustawach bardziej podoba się prostota jak trudność begynn å lære		IN LEGIBUS MAGIS SIMPLICITAS QUAM DIFFICULTAS PLACET
Zwyczaj jest najlepszym sposobem interpretowania ustawy begynn å lære		CONSUETUDO EST OPTIMA LEGUM INTERPRES
Tam, gdzie prawo nie rozróżnia, nie powinniśmy rozróżnienia wprowadzać begynn å lære		UBI LEX NON DISTINGUIT, NEC NOS DISTINGUERE DEBEMUS
Jest godziwe begynn å lære		FAS EST
Przeciw prawu boskiemu begynn å lære		CONTRA IUS FASQUE
wszelkimi dozwolonymi i niedozwolonymi środkami begynn å lære		PER FAS ET NEFAS
argument z większego na mniejsze begynn å lære		ARGUMENTUM A MAIORI AD MINUS
argument z mniejszego na większe begynn å lære		ARGUMENTUM A MINORI AD MAIUS
argument z przeciwieństwa begynn å lære		ARGUMENTUM A CONTRARIO
argument z podobieństwa begynn å lære		ARGUMENTUM A SIMILI
argument z analogii begynn å lære		ARGUMENTUM PER ANALOGIA
argument z milczenia begynn å lære		ARGUMENTUM EX SILENTIO
Prawo dotyczące osób begynn å lære		IUS QUOD AD PERSONAS PERTINET
Małżeństwo begynn å lære		MATRIMONIUM
żona begynn å lære		CONIUX / MARITA / UXOR
mąż begynn å lære		CONIUX / MARITUS / VIR
małżeństwo zgodne z prawem, skuteczne begynn å lære		MATRIMONIUM LEGITIMUM
małżeństwo domniemane, nieważne begynn å lære		MATRIMONIUM PUTATIVUM
rodzice begynn å lære		PARENTES / GENITORES
wstępni begynn å lære		ASCENDENTES
zstępni begynn å lære		DESCENDENTES
krewny ze wspólnym przodkiem (krewny poprzez krew) begynn å lære		COGNATUS
powinowaty begynn å lære		AFFINIS
męski zwierzchnik rodziny begynn å lære		PATER FAMILIAS
wszelkie prawo jest ustanowione z uwagi na człowieka begynn å lære		HOMINUM CAUSA OMNE IUS CONSTITUTUM SIT
prawem natury jest to czego matka natura nauczyła wszelkie stworzenia begynn å lære		IUS NATURALE ES QUOD NATURA OMNIA ANIMALIA DOCUIT
matka zawsze jest pewna begynn å lære		MATER SEMPER CERTA EST
ojcem jest ten na kogo wskazuje małżeństwo begynn å lære		PATER EST QUAM NUPITAE DEMONSTRAT
dobro begynn å lære		BONA/BONUM
rzeczy materialne i niematerialne begynn å lære		RES CORPORALES ET INCORORALES
władztwo begynn å lære		DOMINUM/PROPRIETAS
prawo na rzeczy cudzej begynn å lære		IURA IN RE ALIENA
powództwo o charakterze rzeczowym begynn å lære		ACTIO IN REM
skarga wydobywcza (wystąpienie o zwrot rzeczy) – z każdego powodu, z każdej przy begynn å lære		REI VINDICATIO
skarga negatoryjna begynn å lære		ACTIO NEGATORIA
nikt nie może przenieść an drugiego więcej praw niż sam posiada begynn å lære		NEMO PLUS IURIS AD ALIUM TRANSFERRE POTEST, QUAM IPSE HABET
to co na powierzchni, przypada gruntowi begynn å lære		SUPERFICIES SOLO CEDIT
służebność nie może polegać na działaniu begynn å lære		SERVITUS IN FACIENDO CONSISTERE NEQUIT
służebności używa się w sposób oględny begynn å lære		SERVITUTIBUS CIVILITER UTENDUM EST
nie może być służebności na służebności begynn å lære		SERVITUS SERVITUTIS ESSE NON POTEST
nie może być służebności na rzeczy własnej begynn å lære		NEMINI RES SUA SERVIT
zobowiązanie begynn å lære		OBLIGATIO
zobowiązanie powstałe na podstawie ustawy begynn å lære		OBLIGATIO EX LEGE
zobowiązanie powstałe na podstawie umowy begynn å lære		OBLIGATIO EX CONTRACTU
zobowiązanie powstałe na podstawie czynu niedozwolonego begynn å lære		OBLIGATIO EX DELICTO
zobowiązanie jak gdyby z kontraktu begynn å lære		OBLIGATIO QUASI EX CONTRACTU
zobowiązanie jak gdyby z deliktu begynn å lære		OBLIGATIO QUASI ES DELICTO
zobowiązanie naturalne (bez przymusu) begynn å lære		OBLIGATIO NATURALIS
zobowiązanie cywilne (obowiązkowe) begynn å lære		OBLIGATIO CIVILIS
zobowiązanie solidarne begynn å lære		OBLIGATIO IN SOLIDUM
zobowiązanie podzielne begynn å lære		OBLIGATIO PRO RATA
przyczyna begynn å lære		CAUSA
przyczyna skierowana na nabycie begynn å lære		CAUSA OBLIGANDI VEL ACQUIRENDI
podstawa spełnienia zobowiązania begynn å lære		CAUSA SOLVENDI
podstawa darowizny begynn å lære		CAUSA DONANDI
wierzyciel/dłużnik begynn å lære		CREDITOR / DEBITOR
zobowiązanie jest węzłem prawnym begynn å lære		OBLIGATIO EST VINCULUM IURIS
spełnienie zobowiązania begynn å lære		SOLUTIO
swiadczenie w miejscu wykonania begynn å lære		DATIO IN SOLUTUM
zobowiązanie przemienne begynn å lære		OBLIGATIO ALTERNATIVA
upoważnienie przemienne begynn å lære		FACULTAS ALTERNATIVA
zwłoka begynn å lære		MORA
zwłoka dłużnika begynn å lære		MORA DEBITORIS
zwłoka wierzyciela begynn å lære		MORA CREDITORIS
zwłoka w zakresie świadczenia begynn å lære		MORA SOLVENDI
zwłoka w odbiorze świadczenia begynn å lære		MORA ACCIPIENTI
wezwanie do świadczenia begynn å lære		INTERPELLATIO
wezwanie do świadczenia begynn å lære		MORA EX REI FIT
złodziej zawsze jest postrzegany jako będący w zwłoce begynn å lære		FUR SEMPER MORAM FACERE VIDETUR
ryzyko begynn å lære		PERICULUM
ryzyko w czasie zwłoki begynn å lære		PERICULUM IN MORA
ryzyko zdarzeń losowych ponosi dłużnik begynn å lære		PERICULUM DEBITORIS
ryzyko ponosi najemca, dzierżawca begynn å lære		PERICULUM LOCATORIS
wina begynn å lære		CULPA
siła wyższa begynn å lære		VIS MAIOR
przypadek, sytuacja begynn å lære		CASUS
przypadek nieprzewidziany/zdarzenie przypadkowe begynn å lære		CASUS FORTUNIS
przypadek mieszany (połączenie dwóch sytuacji: niestaranności dłużnika oraz zdar begynn å lære		CASUS MIXTUS
zamiar begynn å lære		DOLUS
zamiar bezpośredni begynn å lære		DOLUS DIRECTUS
zamiar o szczególnym zabarwieniu. Wyst. przy przestępstwach kierunkowych. Wymaga begynn å lære		DOLUS DIRECTUS COLORATUS
zamiar ewentualny begynn å lære		DOLUS EVENTUALIS
zamiar zaplanowany begynn å lære		DOLUS PREMEDITATUR
zamiar bezpośredni nagły, bez zastanowienia begynn å lære		DOLUS DIRECTUS REPENTINUS
zamiar nastepczy begynn å lære		DOLUS SUBSEQUENS
niestarannośc/niedbalstwo begynn å lære		CULPA NEGLEGENTIA
grube niedbalstwo begynn å lære		CULPA LATA
lżejsze niedbalstwo begynn å lære		CULPA LEVIS
zaniedbanie staranności, takiej jaką się przykłada we włanych sprawach begynn å lære		CULPA LEVIS IN CONCRETO
zaniedbanie wzorcowej staranności begynn å lære		CULPA LEVIS IN ABSTRACTO
niedbalstwo przy zawieraniu umowy begynn å lære		CULPA IN CONTRAHENDO
niedbalstwo w nadzorze begynn å lære		CULPA IN CUSTODIENDO
niedbalstwo w wyborze begynn å lære		CULPA IN ELIGENDO
chcącemu nie dzieje się krzywda begynn å lære		VOLENTI NON FIT INIURIA
właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia przypadkowego, powodującego uszkodzeni begynn å lære		CASUS SENTIT DOMINUS
nikt nie jest zobowiązany do świadczeń z powodu losowego zdarzenia begynn å lære		CASUS A NULLO PRESTANTUS
umowa begynn å lære		CONTRACTUS
elementy konieczne umowy begynn å lære		SUBSTANTIALIA CONTRACTUS
elementy dodatkowe umowy begynn å lære		ACCIDENTIALIA CONTACTUS
elementy obowiązujące z mocy prawa(niezawarte) begynn å lære		NATURALIA CONTRACTUS
dobra wiara/zła wiara begynn å lære		BONA FIDES / MALA FIDES
użyteczne nie doznaje uszczerbku przez to co wadliwe begynn å lære		UTILE PER INUTILE NON VITIATUR
umów należy dotrzymywać begynn å lære		PACTA SUNT SERVANDA
każde przyrzeczenie jest pojmowane jako obowiązujące w określonych warunkach begynn å lære		REBUS SIC STANTIBUS OMNIS PROMISIO INTELLEGITUR
to, co niemożliwe nie jest zobowiązaniem begynn å lære		IMPOSSIBILIUM NULLA OBLIGATIO EST
zatwierdzenie równa się zleceniu begynn å lære		RATIHABITIO MANDATO COMOPARATUR
to co od początku jest wadliwe nie może być uzdrowione z upływem czasu begynn å lære		QUOD AB INITIO VITIOSUM EST, NON POTEST TRACTU TEMPORIS CONVALESCERE
nie wolno wystepowac przeciwko temu, co wynika z wlasnych czynów begynn å lære		VENIRE CONTRA FACTUM PROPRIUM NEMINI LICET
nikt kto powołuje się na własną niegodziwośc nie bedzie wysłuchany begynn å lære		TURPITUDINEM SUAM ALLEGANS NEMO AUDITUR
podstępnie czyni ten, kto żąda czego co bedzie musiał zwrócić begynn å lære		DOLO FACIT QUI PETIT QUOD REDDITURUS EST
to co oczywiste nie podlega wykładni begynn å lære		CLARA NON SUNT INTERPRETANDA
w przypadku wątpliwości przeciw temu, kto wywołał wątpliwośc begynn å lære		IN DUBIO CONTRA PROFERENTEM
w przypadku wątpliwości przeciwko wierzycielowi stypulacyjnemu (kt. proponował t begynn å lære		IN AMBIGUITAS CONTRA STIPULATOREM
postanowienia umowne powodują podejrzliwośc begynn å lære		CLAUSULAE INSOLITAE INDUCUNT SUSPICIONEM
w umowach bardziej podoba się wola stron, jak uwzględnianie słów umowy begynn å lære		IN CONVENTIONIBUS CONTRAHENTIUM VOLUNTATEM POTIUS QUAM VERBA SPECTARI PLACUIT
w umowach w sposób milczący są zawarte elementy, wynikające z obyczajów i zwyczajów begynn å lære		IN CONTRACTIBUS TACITE INSUNT, QUAE SUNT MORIS ET CONSUETUDUNIS
spadek begynn å lære		HEREDITAS
dziedziczenie begynn å lære		SUCCESSIO
zmarły begynn å lære		DEFUNCTUS
dziedzic begynn å lære		HERES
czynności na wypadek smierci begynn å lære		MORTIS CAUSA
czynności za życia begynn å lære		INTER VIVOS
dziedziczenie na podstawie testamentu begynn å lære		EX TESTAMENTO
dziedziczenie beztestamentowe begynn å lære		AB INTESTADO
dziedziczenie przeciwtestamentowe begynn å lære		CONTRA TABULAS
wola spadkodawcy może być zmieniona aż do śmierci begynn å lære		AMBULATORIA ENIM EST VOLUNTAS DEFUNCTI USQUE AD VITAE SUPREMUM EXITUM
błędna przyczyna nie szkodzi begynn å lære		FALSA CAUSA NON NOCET
błędne oznaczenie nie szkodzi begynn å lære		FALSA DEMONSTRATIO NON NOCET
dziecko poczęte, uważane jest za już narodzone ilekroć chodzi o jego korzyść begynn å lære		NASCITURUS PRO IAM NATO HABETUR QUOTIENS DE COMMODIS EIUS AGITUR
więcej powiedziano, mniej napisano begynn å lære		PLUS NUNCUPATUM, MINUS SCRIPTUM
najnowsza wola jest wiążąca begynn å lære		NOVISSIMA VOLUNTAS SERVATUR
przychylna interpretacja testamentu begynn å lære		FAVOR TESTAMENTI
korpus prawa cywilnego begynn å lære		Corpus Iuris Civilis
To, co tobie nie szkodzi a drugiemu może przynieść korzyść nie jest zakazane begynn å lære		Quod tibit non novet et alli probest non prohibetur
najstarsze znaczenie prawa begynn å lære		fas
nadużycie nie niweczy używania = nadużycie nie jest argumentem za utratą begynn å lære		Abusus non tollit usum= ex abusu non est argumentum ad desuetudinem
wezwanie do sądu begynn å lære		In ius vocatio
orzeczenie begynn å lære		Ius superius
ustawa begynn å lære		Lex aquilia
element czynności begynn å lære		Lex contractus
prawo boskie begynn å lære		Lex Divina
prawo ludzkie begynn å lære		Lex positiva seu humana
prawo patrzy w przyszłośc a nie w przeszłosc begynn å lære		Lex prospicit, non respicit
prawo działa wstecz, gdy służy łagodzeniu begynn å lære		Lex retro agit in mitius
sędziowie strażnikami wyborów begynn å lære		Iudices electionis custodes
skarb państwa nie rumieni się begynn å lære		Fiscus non erubescit
komputer jest skuteczniejszy niż liczydło begynn å lære		Machina computatoria efficentior est quam abacus
kto ustrzeże samych strzegących begynn å lære		Quis custodiet custodes ipsos
nie domniemywa się małżeństwa begynn å lære		Matrimonium non praesumitur
konsensus, zamiar pozostnania w małżeństwie begynn å lære		Consens/affectic maritalis
prawo macierzyste nie może być uchylone begynn å lære		Materna iura non possunt aboleri
płód podąża za kobietą, która urodziła dziecko begynn å lære		Partus sequitur ventrem
Władza ojcowska powinna polegać na trosce, nie na srogości begynn å lære		Patria potestas in pietate debet non atrocitate consistere
domniemywa się, że świadczący działa w swoim imieniu begynn å lære		Solvens praesumitur solvere suo nomine
uwiecznienie zobowiązania begynn å lære		Perpetuatio obligationis
cena z upodobania begynn å lære		Pretium affectionis
przekazany begynn å lære		Delegatus
odbiorca begynn å lære		Accipiens
Przekazany działa w ramach przekazującego begynn å lære		Assignatus utitur iure autoris
szkoda może stnieć bez bezprawia begynn å lære		Damnum sine iniuria esse potest
szkoda, której ktoś doznaje z uwagi na swoją winę, jego obciąża i nie może być przypisana komuś innemu begynn å lære		Damnum quod quis sua culpa sentit sibi debet, non aliis imputare
porozumienie begynn å lære		pactum
warunek begynn å lære		conditio
warunek wywołuje skutek od momentu dokonania czynności begynn å lære		Conditio existens ad initium negotii retrotrahitur
termin od kiedy / do kiedy begynn å lære		Dies – a quo/ ad quem
polecenie begynn å lære		modus
od momentu dokonania/ od momentu zaistnienia warunku begynn å lære		Ex tunc/ Ex nunc
posiadacz w dobrej wierze nie musi płacić wartości pożytków, które zużył begynn å lære		Bona fidei possessor fructus consumptos suos facit
dobra wiara jest domniemana begynn å lære		Bona fides praesumitur
w testamentach uwzględniamy pełną wolę testatora begynn å lære		In testamentis plenius voluntates testantium interpretamur
strona aktywna w procesie /powód/oskarżyciel begynn å lære		actor
strona, przeciwko której proces się toczy/pozwany begynn å lære		reus
nie ma sędziego bez powoda (nie prowadzi się postępowania jeśli nie została złoż begynn å lære		Nemo iudex sine actore
skarga, która raz zostanie skonsumowana, nie może być ożywiona begynn å lære		Actio semel extincta non reviviscit
stan rzeczy osądzonej / nie po raz drugi to samo begynn å lære		Res iudicata / ne bis in idem
rozstrzygnięcie uznaje się za prawdziwe begynn å lære		Res iudicata pro veritate accipitur
powód podąża za sądem pozwanego/ właściwy jest sąd pozwanego begynn å lære		Actor sequitur forum rei
nikt nie jest zobowiązany do oskarżania samego siebie begynn å lære		Nemo tenetur seipsum accusare
ciężar dowodu obciąża powoda= ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi a nie na tym, kto przeczy begynn å lære		Actori incumbit onus probandi= Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
pozwany jest powodem (podniesienie przez pozwanego zarzutu czyni go powodem/pozwany w zakresie podniesionego zarzutu jest powodem) begynn å lære		Reus excipiendo fit actor = Reus in exceptione actor est
nie powinno być dozwolone powodowi to czego nie wolno pozwanemu begynn å lære		Non debet actori licere quod reo non permittur
niech będzie wysłuchana druga strona begynn å lære		Audiatur et altera pars
– sędzia podejrzany/ sędzia niezdolny do orzekania w konkretnej sprawie begynn å lære		Iudex suspectus/ Iudex inhabilis
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie= nie może być ktoś jednocześnie powodem i sędzią begynn å lære		Nemo est iudex in propria causa= nemo simul actor et iudex
sąd zna prawo begynn å lære		Iura novit curia
tam gdzie prawo, tak jest ochrona prawna i środek jego realizacji begynn å lære		Ubi ius ibi remedium
zadaniem sędziego jest stosować/wyrażać prawo a nie je tworzyć begynn å lære		Iudicis est ius dicere, non dare
w przypadku wątpliwości na korzyść oskarżonego/ jeśli jest wątpliwość, zasądza się mniej begynn å lære		In dubio pro reo / In dubio semper id quod minus est, debetur
sędzia nie da więcej jak sam powód wnosi/ nie ponad żądanie/oczekiwanie powoda begynn å lære		Iudex non dedit plus, quod petens ipse requirit/ ne ultra petita
zmiana na gorsze nie jest dozwolona sędziemu w apelacji (zmiana wyroku apelacyjnego na niekorzyść odwołującego się nie jest dozwolona) begynn å lære		Reformatio in peius iudici apellatio non licet
rozstrzygnięcie sądu begynn å lære		Ius superius
ustawa begynn å lære		Lex falcidia
element czynności begynn å lære		Lex contractus
stosujemy prawo właściwe danej sprawie begynn å lære		Lex causae
Zmienną jest wola spadkodawcy, aż do momentu, kiedy jego życie wygaśnie begynn å lære		Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
W testamentach zmierzamy do poznania pełnej woli spadkodawcy begynn å lære		Zmienną jest wola spadkodawcy, aż do momentu, kiedy jego życie wygaśnie
postępowanie, konflikt interesów begynn å lære		Proces
skarga o charakterze osobistym wygasa z chwilą śmierci (nie przechodzą na spadkobiorców) / czyny rodziców nie szkodzą dzieciom begynn å lære		Actio personalis moritur cum persona / delicta parentium liberis non nocet
Roszczenie raz wygasłe nie odżywa. begynn å lære		Actio semel extincta non reviviscit
Prawo mocne zakończenie sprawy wyklucza co do zasady możliwość ponownego postępowania / Rzecz osądzona traktowana jest jako prawdziwa begynn å lære		Res iudicata, ne bis in idem / res iudicata pro veritate accipitur
właściwy jest sąd miejsca zamieszkanie pozwanego begynn å lære		Actor sequitur forum rei (forum est ubi domicilim est)
Powód nie może być zasądzony. begynn å lære		Actor non condemnatur
Ciężar dowodu spoczywa na powodzie = C.D. spoczywa na tym kto mówi, a nie kto milczy begynn å lære		Actori incumbit onus probandi = Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
podniesienie przez pozwanego zarzutu czyni go powodem / pozwany w zakresie podniesionego zarzutu jest powodem begynn å lære		Reus exceptiendo fit actor = Reus in exceptione actor est
Nie powinno być zezwolone powodowi to, na co nie zgadzamy się względme pozwanego (obie strony traktowane jednakowo) begynn å lære		Non debet actori licere, quor reo non permittur

Łacińska terminologia prawnicza

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.

mer