→ Biologia Definicje 13 → Start læring / Last ned MP3 Flashcards

spørsmålet		svaret
mioglobina begynn å lære		białko podobne do hemoglobiny, przenoszace tlen w mięśniach.
miozyna begynn å lære		białko, które wraz z aktyna jest odpowiedzialne za skurcze mięśni.
miozynowe filamenty begynn å lære		grube filamenty zbudowane głównie z miozyny; filamenty aktynowe i miozynowe tworza mikrofibryle we włóknach mięśniowych.
mitochondria begynn å lære		organelle komórkowe eukariontów bedace miejscem fosforylacji oksydancyjnej, w wyniku której powstaje ATP, główny nośnik energii w komórce.
mitoza I begynn å lære		podział jadra komórkowego, w wyniku którego powstaja dwa jadra potomne o identycznej liczbie chromosomów jak jadro rodzicielskie;
mitoza II begynn å lære		m. składa się z profazy, prometafazy, metafazy, anafazy i telofazy. Cytokineza (podział cytoplazmy) rozpoczyna się zwykle w telofazie.
mlekowy kwas begynn å lære		trójwęglowy kwas organiczny powstajacy w wyniku glikozy i fermentacji mleczanowej.
mocznik begynn å lære		główny zwiazek azotowy wydalany przez ssaki; jedenz rozpuszczalnych w wodzie końcowych produktów metabolizmu białek.
moczowód begynn å lære		jeden z dwóch przewodów odprowadzajacych mocz z nerki do pęcherza moczowego
modelowy organizm I begynn å lære		gatunek szczególnie przydatny w badaniach ze względu na obecność cech umożliwiajacych wydajna analize procesów biologicznych.
modelowy organizm II begynn å lære		Większość gatunków modelowych to małe organizmy o krótkim cyklu reprodukcyjnym, które łatwo się hoduje i bada w warunkach kontrolowanych.
mol begynn å lære		masa pierwiastka lub zwiazku chemicznego wyrażona liczba gramów odpowiadajaca liczbie atomowej lub czasteczkowej; jeden mol substancji zawiera 6,02x10'23 jednostek, tj. atomów lub czasteczek (liczba Avogadro).
molekularne wzorce zwiazane z patogenami begynn å lære		typ czasteczek bakteryjnych lub wytwarzanych przez inne patogeny, wiazacych się z receptorami Toll- podobnymi makrofagów i stymulujacymi je do wytwarzania cytokin.
monoacyloglicerol begynn å lære		lipid złożony z glicerolu zwiazanego chemicznie z jedna czasteczka kwasu tłuszczowego.
monocyt begynn å lære		duży, zdolny do fagocytozy bezziarnisty leukocyt, który wnika do tkanek i przekształca się w makrofag.
monofiletyczna grupa begynn å lære		grupa organizmów pochodzacych od wspólnego przodka
monogamia begynn å lære		współżycie płciowe samca z jedna samica w ciagu sezonu rozrodczego lub przez cale życie.
monokariotyczny begynn å lære		określenie komórki majacej jedno haploidalne (n) jadro; odnosi się do niektórych strzępek grzybów.
monoklonalne przeciwciała begynn å lære		identyczne przeciwciała wytwarzane przez komórki klonu powstałego z jednej komórki.
monomer I begynn å lære		czasteczka, która może łaczyć się z innymi podobnymi czasteczkami, dwa monomery tworza dimer, a połaczenie licznych monomerów stanowi polimer.
monomer II begynn å lære		Monomery moga być czasteczkami małymi (np. cukry proste lub aminokwasy) lub dużymi (np. tubulina lub aktyna).
monosacharyd begynn å lære		cukier, którego nie można rozłożyć przez hydrolizę na cukry prostsze (np. glukoza lub fruktoza).
monosomia begynn å lære		obecność tylko jednego z chromosomów tworzacych parę chromosomów homologicznych.
morfogen begynn å lære		substancja regulujaca rożnicowanie komórek i wyznaczanie planu budowy organizmu (np. segmentację) podczas morfogenezy.
morfogeneza begynn å lære		morphogenesis
morfogeneza begynn å lære		rozwój kształtu i budowy organizmu oraz jego części; przebiega w wieloetapowym procesie wyznaczania planu budowy organizmu.
morula begynn å lære		wczesny zarodek stanowiacy lità masę komórek.
most begynn å lære		wypukła część pnia mózgu między rdzeniem przedłużonym a śródmózgowiem; łaczy różne części mózgu.
moszna begynn å lære		worek skórny w rejonie krocza większości samców ssaków, mieszczacy jadra i zwiazane z nimi narzady dodatkowe.
motoryczny program begynn å lære		skoordynowana sekwencja ruchów (skurczów mięśni) odpowiedzialna za wiele sachowań uważanych za automatyczne.
mozaikowy rozwój, r. zdeterminowany begynn å lære		rozwój zarodkowy, w którym losy komórek zostały wcześniej ustalone (przed zapłodnieniem).
mózg begynn å lære		silne skupisko tkanki nerwowej kontrolujace funkcje nerwowe, u kręgowców m. znajduje się w przedniej części ciała (głowie) i stanowi główna część ośrodkowego układu nerwowego.
mózgowie begynn å lære		główna część mózgu kręgowców; m. człowieka jest odpowiedzialne za inteligencję, mowę, pamięć, świadomość, czucie i czynności ruchowe.
móżdżek begynn å lære		część mózgu kręgowców odpowiedzialna za koordynację ruchów, utrzymanie równowagi i napięcie mięśni.
mszaki begynn å lære		grupa roślin niemajaca naczyń, obejmujaca trzy typy: mchy, watrobowce i glewiki.
mszaki begynn å lære		typ zarodnikowych roślin beznaczyniowych; w cyklu życiowym przechodza przemiane pokoleń: dominujacy haploidalny (n) gametofit występuje na przemian z diploidanym (2n) sporofitem, wyrastajacym z gametofitu i zależnym od niego.
mszywioły begynn å lære		jeden z trzech typów bezkręgowców zaliczanych do czułkowców, w wyniku paczkowania m. tworza osiadłe kolonie.
mukowiscytoza begynn å lære		choroba genetyczna dziedziczaca się jak cecha autosomalna recesywna; jest wynikiem zaburzeń transportu jonowego w komórkach.
mutacja begynn å lære		jakakolwiek zmiana w DNA, np. zmiana pary zasad w genie lub przestawienie genów wewnatrz chromosomu; m. jest też zaburzenie struktury chromosomu.
mutacja nonsensowa begynn å lære		mutacja polegajaca na zmianie kodonu kodujacego aminokwas na nonsensowy (terminacyjny), tj. kodon stop. W wyniku translacji mRNA z taka mutacja powstaje polipeptyd skrócony i niefuncjonalny.
mutacja zmiany sensu begynn å lære		mutacja spowodowana zmiana zasady w kodonie na inna, w wyniku czego powstaje inny aminokwas.
mutacja zmieniajaca ramke odczytu I begynn å lære		mutacja polegajaca na dodaniu (insercji) lub usunięciu (delecji) jednej lub dwóch par nukleotydów z sekwencji DNA danego genu, co powoduje przesunięcie ramki odczytu.
mutacja zmieniajaca ramke odczytu I begynn å lære		W wyniku tego kodony poniżej insercji lub delecji determinuja całkowicie nowa sekwencje aminokwasów.
mutagen begynn å lære		czynnik wywołujacy mutacje
mutualizm w ekologii begynn å lære		symbiotyczny zwiazek korzystny dla obydwu partnerów.
mutualizm w zachowaniu zwierzat begynn å lære		współdziałanie osobników pozwalajace każdemu z nich odnieść korzyść (u zwierzat społecznych).
n begynn å lære		oznaczenie liczby chromosomów w gamecie. Liczba chromosomów w zygocie wynosi 2n. Jeżeli organizm nie jest poliploidem, to gamety o liczbie n chromosomów sa haploidalne, a zygoty, majace 2n chromosomów, sa diploidalne.
nabłonek węchowy begynn å lære		tkanka zawierajaca neurony wrażliwe na bodźce zapachowe.
nabyta odporność systemiczna begynn å lære		reakcja obronna roślin ułatwiajaca zwalczanie infekcji i gojenie się ran.
naczelne begynn å lære		rzad ssaków majacych chwytne pięciopalczaste ręce i stopy; oczy ustawione w płaszczyźnie czołowej, silnie rozwinięta organizacje społeczna. Do n. należa małpiatki, wyraki, małpy zwierzokształtne i człekokształtne oraz człowiek.
naczynia mleczowe begynn å lære		naczynia limfatyczne w kosmkach jelitowych absorbujace tłuszcze.
naczyniówka begynn å lære		warstwa komórek barwinkowych położona między siatkówka i twardówka oka; n. pochłania światło, zapobiegajac dostawaniu się światła odbitego do receptorów siatkówki, co mogłoby powodować powstawanie nieostrych obrazów.
NAD+/NADH begynn å lære		utleniona i zredukowana postać dinukleotydu nikotynamidoadeniowego, który jest koenzymem przenoszacym elektrony (wodór) głównie w szlakach katabolitycznych, np. oddychaniu komórkowym.
nadnercza begynn å lære		parzyste gruczoły dokrewne przylegajace do górnej powierzchni nerek; wydzielaja hormony biorace udzial w regulacji metabolizmu oraz zwalczaniu stresów.
NADP+/NADPH begynn å lære		utleniona i zredukowana postac fosforanu dinukleotydu nikotynamidoadeninowego, koenzymu przenoszacego elektrony (wodór), głównie w szklankach anabolitycznych np. fotosyntezie.
nagłośnia begynn å lære		cienka chrzastka zakrywajaca wejście do krtani; zapobiega dostaniu się pokarmu do dróg oddechowych podczas przełykania.
nagozalażkowe, nagonasienne begynn å lære		grupa roślin nasiennych, których zalażki, a później nasiona, sa nieodsłonięte; nasiona n. znajduja się w kwiatostanach zwanych szyszkami. N. obejmuja cztery typy: szpilkowe (iglaste), sagowce, miłorzębowe i gniotowe.
najadrze begynn å lære		silnie skręcony przewód transportujacy plemniki z jadra do nasieniowodu.
najmniejsza populacja żywotna begynn å lære		najmniejsza populacja zdolna do utrzymania swojej liczebności i przetrwania w długim okresie.
najprostszy wzór, w. empiryczny begynn å lære		wzór chemiczny informujacy o najmniejszym liczbowym stosunku atomów tworzacych czasteczkę.
namorzynowy las, l. mangrowy, namorzyny begynn å lære		wiecznie zielony las tropikalny pokrywajacy tereny podmokłe w strefie pływów.
nanoplankton begynn å lære		mikroskopijne (< 20 um) glony, które ze względu na ogromna liczebność sa głównymi producentami w oceanach; wchodza w skład fitoplanktonu.
napięcie powierzchniowe begynn å lære		siła wzajemnego przyciagania czasteczek cieczy na jej powierzchni.
napieciowo-kohezyjny model begynn å lære		mechanizm, dzięki któremu woda z rozpuszczonymi solami mineralnymi jest podciagana w górę rośliny wskutek napięcia wywołanego przez tanspirację, poczas gdy kohezja (spójność) czasteczek wody utrzymuje ciaglość jej słupa.
naprawa niedopasowanych zasad begynn å lære		mechanizm naprawy DNA, w którym specjalne enzymy rozpoznaja i usuwaja nieprawidłowo sparowane nukleotydy; następnie polimerazy DNA wstawiaja w ich miejsce właściwe nukleotydy.
naprawa przez wycinanie nukleotydów begynn å lære		mechanizm naprawy uszkodzeń DNA spowodowanych słonecznym promieniowaniem UV lub szkodliwymi zwiazkami chemicznymi.
narzad begynn å lære		wyspecjalizowana struktura zwierzecia, np. serce lub watroba, zbudowana z tkanek i przystosowana do wykonywania jednej lub więcej funkcji.
nasienie 1(seed) begynn å lære		struktura rozrodcza rośliny zawierajaca młoda wielokomórkowa roślinę (zarodek), tkankę odżywcza (materiały zapasowe) i otoczona łupina nasienna.
nasienie 2(semen) begynn å lære		sperma, wydzielina męskiego układu płciowego uwalniana przez pracie podczas orgazmu, zawiera plemniki i płynna wydzieline męskich gruczołów dodatkowych.
nasieniowód begynn å lære		jeden z dwóch przewodów wyprowadzajacych nasienie z najadrza do przewodu wytryskowego.
naskórek, epiderma begynn å lære		zewnętrzna warstwa skóry kręgowców.
nefron begynn å lære		jednostka funkcjonalna nerki kręgowca.
nefrydium begynn å lære		narzad wydalniczy wielu bezkręgowców; składa się z prostych lub rozgałęzionych kanalików, zwykle uchodzacych otworkami na zewnatrz ciała.
nerkoza, martwica begynn å lære		niekontrolowana śmierć komórki powodujaca stany zapalne i uszkodzenie innych komórek.
nektarnik, miodnik begynn å lære		gruczoł lub inny organ rośliny wydzielajacy nektar.
nekton begynn å lære		duże wolno żyjace organizmy wodne, np. ryby i żółwie.
nematocysta begynn å lære		organella komórki parzydełkowej (knidocytu) parzydełkowców, umożliwia przyczepianie się do podłoża oraz służy do obrony i chwytania ofiary.
nerki begynn å lære		parzyste narzady kręgowców służace do wydalania zbędnych metabolitów oraz osmoregulacji.
nerw begynn å lære		wiazka aksonów (lub dendrytów) otoczona tkanka łaczna i przewodzaca impulsy nerwowe między ośrodkowym układem nerwowym a innymi częściami ciała.
nerw liściowy begynn å lære		wiazka przewodzaca, będaca częścia tkanki przewodzacej liścia. N.l. jest także zwany żyłka liścia.
nerwowa sieć begynn å lære		układ połaczonych komórek nerwowych występujacy u parzydełkowców i szkarłupni.
nerwowa tkanka begynn å lære		tkanka zwierzęca wyspecjalizowana do przewodzenia sygnałów elektrycznych i chemicznych.
nerwy czaszkowe begynn å lære		10-12 par nerwów wychodzacych bezpośrednio z mózgu kręgowców.
nerytyczna strefa begynn å lære		strefa mórz i oceanów rozciagajaca się od linii brzegowej do głębokości 200 m.
neuroendokrynne komórki begynn å lære		neurony wydzielajace neurohormony.
neurohormony 1 begynn å lære		hormony wytwarzane przez komórki neuroendokrynne, transportowane przez aksony i uwalniane do przestrzeni pozakomórkowej, zwykle dyfunduja do naczyń włosowatych i sa rozpoznawane przez krew;
neurohormony 2 begynn å lære		powszechnie występuja u bezkręgowców; u kręgowców wytwarza je podwzgórze.
neuron, komórka nerwowa begynn å lære		podstawowa komórka układu nerwowego, przewodzaca impulsy nerwowe; zwykle składa się z ciała komórkowego, dendrytów i aksonu.
neuron pośredniczacy, interneuron, n. wstawkowy begynn å lære		Komórka nerwowa pośredniczaca w przekazywaniu impulsów między dwoma neuronami i nie kontaktujaca się bezpośrednio z efektorem ani receptorem zmysłowym.
neuropeptyd Y begynn å lære		czasteczka sygnałowa wytwarzana przez podwzgórze, zwiększajaca apetyt i spowalniajaca metabolizm; pomaga przywrócić równowagę energetyczna przy spadku poziomu leptyny i ilości pobieranego pokarmu.
neuropeptydy begynn å lære		grupa peptydów wytwarzanych w tkance nerwowej i pełniacych funkcję czasteczek sygnałowych; wiele z nich jest neuroprzekaźnikami.

biologia definicje 13

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.

mer