→ Biologia Do Matury - Ekologia I Ochrona Środowiska → Start læring / Last ned MP3 Flashcards

spørsmålet		svaret
ekologia begynn å lære		nauka o wzajemnych zależnościach między organizmami oraz między organizmami a otaczającym je środowiskiem
populacja begynn å lære		grupa osobników jednego gatunku, zamieszkujących dany teren w określonym czasie
biocenoza begynn å lære		zespół organizmów różnych gatunków, ogół populacji zamieszkujących dany teren, układ złożony z producentów i konsumentów; w jego skład wchodzi część roślinna (fitocenoza) i zwierzęca (zoocenoza)
ekosystem begynn å lære		kompletna jednostka ekologiczna, składająca się z wszystkich organizmów zamieszkujących dany teren (biocenoza) i ich środowiska nieożywionego (biotop)
biom begynn å lære		duża jednostka ekologiczna złożona z ekosystemów, zajmująca określony obszar geograficzny; dominuje w niej określona formacja roślinna i charakterystyczna fauna; przykłady: tajga, tundra, sawanna
biosfera begynn å lære		strefa wystepowania organizmów (część litosfery 2-3 km w głąb, część atmosfery do wysokości 10 km, hydrosfera oraz wszystkie organizmy zamieszkujące wymienione strefy), wszystkie biomy Ziemi
antroposfera begynn å lære		strefa, w której zaznacza się działalność człowieka lub część biosfery przekształcona przez człowieka
pula genowa populacji begynn å lære		suma genów wszystkich osobników dane populacji; podlega zmianom w wyniku doboru naturalnego i mutacji
liczebność populacji begynn å lære		łączna liczba osobników tworzących daną populację
gradacja begynn å lære		gwałtowny wzrost liczebności populacji
zagęszczenie begynn å lære		stosunek liczebności populacji do zajmowanej przez nią przestrzeni
rozrodczość begynn å lære		liczba młodych pojawiająca się w określonym czasie w przeliczeniu np. na 1000 osobników populacji lub 1000 samic w wieku rozrodczym
śmiertelność begynn å lære		liczba osobników populacji ginących w określonej jednostce czasu; im większy jest opór środowiska, tym większa śmiertelność
przyrost naturalny begynn å lære		różnica między liczbą urodzeń, a liczbą zgonów osobników na danym obszarze i w określonym czasie
areał begynn å lære		obszar, na którym wystepują osobniki należące do danej populacji
rozmieszczenie begynn å lære		przestrzenny rozkład osobników na terenie zajmowanym przez populację (sposób w jaki osobniki zasiedlają swój areał); wyróżnia się rozmieszczenie równomierne, losowe, skupiskowe
struktura wiekowa begynn å lære		proporcje liczebności osobników będących w różnym przedziale wiekowym; pozwala ustalić charakter populacji: rozwijająca, stabilna czy wymierająca
struktura płciowa begynn å lære		procentowy udział samców i samic w populacji
strategia rozrodcza K begynn å lære		przejawia się małą, rozłożoną w czasie rozrodczością; prowadzi do sukcesu w środowisku stabilnym, gdzie wystarcza mała liczba potomstwa, ale dobrze wyposażonego
strategia rozrodcza r begynn å lære		przejawia się bardzo wysoką rozrodczością (w krótkim czasie) i śmiertelnością; sprawdza się w warunkach niestabilnych; występuje np. u ostryg
czynniki wpływające na liczebność populacji begynn å lære		imigracja, śmiertelność, rozrodczość, emigracja
poziomy troficzne begynn å lære		producenci, konsumenci, reducenci
producenci begynn å lære		autotrofy (fotoautotrofy, chemoautotrofy) - głównie rośliny zielone i niektóre organizmy; same produkują sobie pokarm z substancji nieorganicznych przy udziale energii słonecznej lub chemicznej
konsumenci begynn å lære		heterotrofy, odżywiające się żywą biomasą oraz saprofagi, odżywiające się martwą materią organiczną
reducenci begynn å lære		destruenci - głównie bakterie i grzyby; rozkładają martwą materię na proste związki nieorganiczne pobierane przez rośliny do procesu fotosyntezy
łańcuch pokarmowy begynn å lære		szereg grup organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda grupa poprzednia stanowi podstawę pożywienia następnej
rodzaj łańcucha pokarmowego begynn å lære		spasania (łańcuch biofagów) detrytusowe (łańcuch saprofagów), pasożytów
komensalizm begynn å lære		jedna z populacji odnosi korzyści, druga pozostaje obojętna; np. szakale odżywiające się resztkami pozostawionymi przez lwy
protokooperacja begynn å lære		symbioza fakultatywna lub przygodna, obie populacje odnoszą korzyści, ale ich współpraca nie jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania w biocenozie
mutualizm begynn å lære		symbioza obligatoryjna lub konieczna; współżyjące populacje odnoszą korzyści, a ich współpraca jest tak daleko posunięta, że nie mogą żyć bez siebie
drapieżnictwo begynn å lære		osobniki jednej populacji są zabijane i stanowią pożywienie dla innej populacji; obie populacje wpływają na swoje liczebności
pasożytnictwo begynn å lære		populacja pasożyta zyskuje, populacja żywiciela traci. oddziaływanie bardzo podobne do drapieżnictwa, ale pasożyt nie zabija swojego żywiciela, gdyż wiązałoby się to z jego własną śmiercią
allelopatia begynn å lære		populacja A wytwarza substancję szkodliwą dla populacji B, którą najczęściej wydziela do otoczenia, hamując wzrost populacji B; np. antybiotyki wytwarzane przez grzyby hamują wzrost bakterii
konkurencja begynn å lære		przynosi straty obu populacjom; konkurujące populacje są do siebie podobne, ich nisze ekologiczne pokrywają się częściowo; populacja konkurują o dostęp do wody, światła, pożywienia, terytorium do rozrodu itp.
amensalizm begynn å lære		osobniki jednej populacji szkodzą osobnikom drugiej populacji, same nie odnosząc z tego powodu korzyści
neutralizm begynn å lære		obie populacje nie maja na siebie żadnego wpływu
produktywność begynn å lære		ilość biomasy wyprodukowanej w jednostce czasu w przeliczeniu na jednostkę powierzchni (lub objętości) ekosytemu
produkcja begynn å lære		ilość biomasy w przeliczeniu na jednostkę powierzchni (lub objętości) ekosystemu
produktywność pierwotna brutto begynn å lære		ogólna; całość wypodukowanej przez przez producentów materii organicznej
produktywność pierwotna netto begynn å lære		mniej więcej połowa produkcji pierwotnej brutto, która zostaje zmagazynowana jako biomasa w tkankach roślinnych
produktywność wtórna begynn å lære		wtórna brutto, całkowita ilość materii organicznej wyprodukowana przez konsumentów
produktywność wtórna netto begynn å lære		biomasa, jaką łącznie zmagazynowali konsumenci (po odliczeniu strat na oddychanie, utrzymanie stałej temperatury ciała itp.)
sukcesja ekologiczna begynn å lære		ewolucja ekosystemów; proces kierunkowych zmian prowadzących do stopniowego przekształcania się ekosytemów; polega na następujących po sobie wielu ukierunkowanych przemianach ewolucyjnych, którym ulega roślinność łącznie z mikroorganizmami, grzybami oraz populacją zwierzęcą i warunkami siedliskowymi
sukcesja pierwotna begynn å lære		zachodzi na terenie wcześniej niezajętym żadną biocenozą (odsłonięte zbocze klifowe, wyspy wulkaniczne, nagie skały, piaszczyste plaże)
sukcesja wtórna begynn å lære		zachodzi na terenie wcześniej zajętym przez biocenozę, która została zniszczona (ugory, obszary okresowo zalewane, wyręby, pożarzyska)
etapy sukcesji begynn å lære		stadium pionierskie (inicjalne - pierwszy zespół serii), kolejne stadia seralne, klimaks (ostateczna postać ekosystemu)
adaptacja begynn å lære		przystosowanie do życia organizmów w określonym środowisku
ekotyp begynn å lære		populacja danego gatunku przystosowana do życia w specyficznych warunkach środowiskowych
prawo minimum Liebiga begynn å lære		czynnik, którego w środowisku jest najmniej w stosunku do potrzeb danego organizmu, działa organiczająco na wzrost i rozwój tego organizmu
tolerancja ekologiczna begynn å lære		zakres wartości danego czynnika środowiskowego (np. temperatury), w którym organizm jest w stanie rozwijać się i funkcjonować; dolna granica to minimum, górna - maksimum, średnia (najlepsza) to optimum
zakres tolerancji begynn å lære		przedział między minimalną a maksymalną wartością danego czynnika środowiskowego, w którym organizm może funkcjonować
prawo tolerancji Shelforda begynn å lære		dany organizm może żyć i rozwijać się w określonym środowisku pod warunkiem, że występują wszystkie niezbędne mu do życia czynniki, a ich zakres tolerancji nie przekracza minimalnej i maksymalnej wartości tych czynników
eurybionty begynn å lære		organizmy o szerokim zakresie tolerancji ekologicznej w odniesieniu do czynników środowiskowych
stenobionty begynn å lære		organizmy o wąskim zakresie tolerancji ekologicznej w odniesieniu do czynników środowiskowych
synergizm begynn å lære		współdziałanie w czasie czynników środowiskowych, takie, że ich efekty mogą się wzajemnie potęgować lub znosić
czynniki wpływające na rozmieszczenie organizmów na świecie begynn å lære		biogenetyczne, ekologiczne, przeszłość ekologiczna, antropogeniczne
skiofity begynn å lære		rośliny cieniolubne
heliofity begynn å lære		rośliny światłolubne
eryfotyczne begynn å lære		rośliny obojętne na intensywność oświetlenia
kriofity begynn å lære		rośliny, dla których najdogodniejsza temperatura do rozwoju to 20 stopni, rośliny alpejskie i arktyczne
mezofity begynn å lære		rośliny, dla których najdogodniejsza temperatura do rozwoju to 20-30 stopni, rośliny różnych stref klimatycznych
termofity begynn å lære		rośliny, dla których najdogodniejsza temperatura do rozwoju wynosi od powyżej 25 do powyżej 40 stopni
organizmy oligotroficzne begynn å lære		zasiedlają gleby ubogie w związki mineralne, takie jak magnez, potas, siarka, wapń, fosfor, żelaza, sód, azot.
eutroficzne begynn å lære		zasiedlają gleby bogate w związki mineralne, wykazują zwiększone rozmiary organów nadziemnych
acydofilne begynn å lære		rośliny, które zamieszkują gleby kwaśne (pH 6,7-4,0)
neutrofilne begynn å lære		rośliny, zamieszkujące gleby kwaśne, zasadowe i obojętne (pH 7,2-6,8)
bazyfilne begynn å lære		rośliny zasadolubne, zamieszkujące gleby zasadowe (pH 8,5-7,0)
hydrofity begynn å lære		rośliny wodne
heliofity begynn å lære		rośliny ziemnowodne, szuwarowe
higrofity begynn å lære		rośliny siedlisk stale wilgotnych
mezofity begynn å lære		rośliny siedlisk średnio zaopatrzonych w wodę
kserofity begynn å lære		rośliny terenów o stałym lub długotrwałym niedoborze wody
epifity begynn å lære		porośla
psammofity begynn å lære		rośliny przystosowane do życia na glebach piaszczystych
pirofity begynn å lære		rośliny żyjące na terenach narażonych na częste występowanie pożarów
metalofity begynn å lære		rośliny przystosowane do życia na glebach o podwyższonej zawartości metali, również metali ciężkich
gatunki biowskaźnikowe begynn å lære		bioindykatory; organizmy szczególnie wrażliwe na określone atrybuty środowiskowe (nie tylko zanieczyszczenia), będące dzięki temu wyznacznikami stanu środowiska w miejscu swego występowania

Biologia do matury - ekologia i ochrona środowiska

Nauka biologii na maturę

Naucz się biologii z fiszkami!

Wszystko, co chcesz wiedzieć o ekologii

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.

mer