spørsmålet |
svaret |
Negotium begynn å lære
|
|
|
|
|
Negotia begynn å lære
|
|
|
|
|
Essentialia negotii begynn å lære
|
|
elementy istotne dla danej czynności prawnej
|
|
|
Naturalia negotii begynn å lære
|
|
to, co z natury związane z daną czynnością prawną
|
|
|
Accidentalia negotii begynn å lære
|
|
klauzule dodatkowe związane z czynnością prawną (termin, warunek)
|
|
|
Negotium claudicans begynn å lære
|
|
– czynność „kulejąca”. Jedna strona jest zobowiązana, a druga uprawniona (niekoniecznie zobowiązana
|
|
|
Obligatio begynn å lære
|
|
węzeł między wierzycielem i dłużnikiem
|
|
|
Ad solemnitatem begynn å lære
|
|
dla ważności czynności prawnej musi być zachowana odpowiednia forma
|
|
|
Ad probationem begynn å lære
|
|
|
|
|
Ad eventum begynn å lære
|
|
na wywołanie określonych skutków prawnych
|
|
|
Per facta concludentia begynn å lære
|
|
– umowa zawarta przez podjęcie odpowiednich działań
|
|
|
Dies begynn å lære
|
|
|
|
|
Dies a quo begynn å lære
|
|
|
|
|
Dies ad quem begynn å lære
|
|
|
|
|
A begynn å lære
|
|
|
|
|
Ad begynn å lære
|
|
|
|
|
Computatio civilis begynn å lære
|
|
rachuba czasu cywilnego. sposób liczenia czasu od dnia zdarzenia, w której najmniejszą jednostką obliczania czasu jest doba, tzw. komputacja rzymska
|
|
|
A momento begynn å lære
|
|
|
|
|
Ad momentum begynn å lære
|
|
|
|
|
Ex tunc begynn å lære
|
|
|
|
|
Ex nunc begynn å lære
|
|
od tej chwili, ten moment
|
|
|
Ex contractu begynn å lære
|
|
|
|
|
Quasi ex contractu begynn å lære
|
|
|
|
|
Ex delicto begynn å lære
|
|
|
|
|
Quasi ex delicto begynn å lære
|
|
|
|
|
Ex variis causarum figuris begynn å lære
|
|
– z innych, różnych przyczyn
|
|
|
Solutio indebiti begynn å lære
|
|
– pełnienie świadczenia, które nie było należne
|
|
|
Lex posterior derogat legi priori begynn å lære
|
|
ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
|
|
|
Lex specialis derogat legi generali begynn å lære
|
|
ustawa szczegółowa uchyla ustawę ogólną
|
|
|
Lex posteriori generalis non derogat legi priori speciali begynn å lære
|
|
ustawa późniejsza ogólna, nie uchyla ustawy wcześniejszej szczegółowej
|
|
|
De lege lata begynn å lære
|
|
– ustawa, która została wydana
|
|
|
De lege ferenda begynn å lære
|
|
ustawa, która jest przygotowywana
|
|
|
Erga omnes begynn å lære
|
|
wobec wszystkich, prawo/norma skuteczne wobec osób trzecich, np. prawa rzeczowe
|
|
|
Inter partes begynn å lære
|
|
między stronami stosunku prawnego
|
|
|
Actio in personam begynn å lære
|
|
|
|
|
Actio in rem begynn å lære
|
|
|
|
|
Da mihi factum dabo tibi ius begynn å lære
|
|
przedstaw mi stan faktyczny, a podam Ci prawo
|
|
|
Inter vivos begynn å lære
|
|
|
|
|
Mortis causa begynn å lære
|
|
|
|
|
Causa solvendi begynn å lære
|
|
– celem jest zwolnienie się z obowiązku ciążącego na osobie dokonującej przysporzenia, czyli zmniejszenie się jej pasywów. Przykładem jest zaplata długu. Powód zwolnienia się
|
|
|
Causa donandi begynn å lære
|
|
dokonuje się czynności tylko po to, żeby nastąpiło przysporzenie na rzecz innej osoby, beż żadnego ekwiwalentu. Przykładem jest darowizna. Powodem jest darowizna.
|
|
|
Causa obligandi / acquirendi begynn å lære
|
|
celem jest nabycie prawa lub innej korzyści majątkowej przez dokonującego przysporzenia, czyli zwiększenie jego aktywów. Przykładem będą sprzedaż i najem.
|
|
|
Praeter legem begynn å lære
|
|
|
|
|
Contra legem begynn å lære
|
|
|
|
|
Iuxta legem begynn å lære
|
|
ustawa zawarta zgodnie z prawem
|
|
|
Ratio Legis begynn å lære
|
|
myśl ustawy, cel wydania ustawy
|
|
|
Ratio begynn å lære
|
|
uzasadnienie, powód, przyczyna
|
|
|
Ubi eadem legis ratio ibi eadem legis dispositio begynn å lære
|
|
tam gdzie jest ten sam powód wydania ustawy, tam powinno być takie same rozwiązanie
|
|
|
Ubi begynn å lære
|
|
|
|
|
Ibi begynn å lære
|
|
|
|
|
Per analogiam begynn å lære
|
|
|
|
|
Analogia legis begynn å lære
|
|
|
|
|
Analogia iuris begynn å lære
|
|
analogia całego systemu prawnego, nie tylko ustawy
|
|
|
A contario begynn å lære
|
|
|
|
|
Praesumptio iuris begynn å lære
|
|
|
|
|
Facti begynn å lære
|
|
|
|
|
Iuris ac de iure begynn å lære
|
|
domniemanie prawne, którego nie można obalić
|
|
|
Fictio legis begynn å lære
|
|
|
|
|
Lex retro non agit begynn å lære
|
|
|
|
|
Iura novit curia begynn å lære
|
|
|
|
|
Sensu stricto begynn å lære
|
|
|
|
|
Sensu largo begynn å lære
|
|
|
|
|
Stricte begynn å lære
|
|
|
|
|
Clara non sunt interpretanda begynn å lære
|
|
rzeczy nie do interpretowania
|
|
|
Ex definitione begynn å lære
|
|
|
|
|
Neminem laedit qui sue iure utitur begynn å lære
|
|
nikogo nie krzywdzi ten, kto korzysta ze swego prawa
|
|
|
Crimen laesae maiestatis begynn å lære
|
|
|
|
|
Prior tempore potior iure begynn å lære
|
|
kto pierwszy w czasie, ten lepszy w prawie
|
|
|
Expressis verbis begynn å lære
|
|
wymownymi słowami, dobitnie
|
|
|
Prima facie begynn å lære
|
|
|
|
|
Genus perire non censetur begynn å lære
|
|
uważa się, że gatunek nie ginie
|
|
|
Genus begynn å lære
|
|
rzeczy oznaczone co do gatunku, rzeczy zmienne
|
|
|
Species begynn å lære
|
|
rzeczy oznaczone indywidualnie, rzeczy zmienne
|
|
|
Res begynn å lære
|
|
|
|
|
Superficies solo cedit begynn å lære
|
|
to co jest na gruncie, jest trwale związane z gruntem
|
|
|
Iura in re aliena begynn å lære
|
|
prawa na rzeczy cudzej, ograniczone prawa rzeczowe
|
|
|
Inter partes begynn å lære
|
|
pomiędzy stronami stosunku prawnego
|
|
|
Ius possidendi begynn å lære
|
|
prawo do posiadania rzeczy
|
|
|
Ius utendi/abutendi begynn å lære
|
|
prawo posiadania i zniszczenia
|
|
|
Ius fruendi begynn å lære
|
|
|
|
|
Ius disponendi begynn å lære
|
|
prawo rozporządzenia (dysponowania rzeczą)
|
|
|
Nemo plus iuris ad (in) alium transferre potes quam ipse habet begynn å lære
|
|
nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam posiada
|
|
|
Consensus begynn å lære
|
|
zgoda, zgodne stanowisko w jakiejś sprawie
|
|
|
Solo consensu begynn å lære
|
|
samym porozumieniem, z mojego porozumienia
|
|
|
Traditio brevi manu begynn å lære
|
|
przekazanie posiedzenia bez wręczenia rzeczy
|
|
|
Constitutum possessorium begynn å lære
|
|
byliśmy właścicielami, sprzedajemy i bierzemy w najem wyzbycie się posiadania rzeczy, ale zatrzymanie rzeczy
|
|
|
Possessio civilis begynn å lære
|
|
faktyczne władztwo nad rzeczą, połączone z wolą władania rzeczą tylko dla siebie
|
|
|
Possessio naturalis begynn å lære
|
|
dzierżenie, władanie rzeczą nie w swoim imieniu
|
|
|
Accessio temporis begynn å lære
|
|
|
|
|
Accessio possessiones begynn å lære
|
|
|
|
|
In statu usucapiendi begynn å lære
|
|
w sytuacji prowadzącej do zasiedzenia
|
|
|
In statu nascendi begynn å lære
|
|
w trakcie powstawania, w trakcie rodzenia się
|
|
|
Dominus, Heres, Eres, Erus begynn å lære
|
|
|
|
|
Dominum directum begynn å lære
|
|
własność zwierzchnia (senior)
|
|
|
Dominum utile begynn å lære
|
|
własność użytkowa (wasal)
|
|
|
Condominium begynn å lære
|
|
|
|
|
Actio negatoria begynn å lære
|
|
skarga o naruszenie posiadania, zwrot rzeczy przy naruszeniu wykonania prawa własności
|
|
|
Pignus antichreticum begynn å lære
|
|
zastaw antychretyczny, polegający na możliwości zaspokojenia zastawnika jedynie do pożytków, które przynosi rzecz obciążona - pożytki idą na spłatę kapitału
|
|
|
Corpus begynn å lære
|
|
faktycznie posiadanie, fizyczne władztwo nad rzeczą przez posiadacza
|
|
|
Animus begynn å lære
|
|
|
|
|
Animus rem sibi habendi begynn å lære
|
|
wola posiadania rzeczy dla siebie
|
|
|
Animus prossedendi pro alieno begynn å lære
|
|
wola posiadania dla drugiego
|
|
|
Pupil begynn å lære
|
|
|
|
|
Tutor begynn å lære
|
|
|
|
|
Computatio a momento ad momentum begynn å lære
|
|
rachuba czasu od momentu do momentu
|
|
|
Res omnium communes begynn å lære
|
|
rzeczy wspólne wszystkim ludziom
|
|
|
Duplex dominium begynn å lære
|
|
|
|
|
Rei vindicatio begynn å lære
|
|
|
|
|
POSSESIO begynn å lære
|
|
|
|
|
ANIMUS begynn å lære
|
|
duch, wola, chęć, pragnienie, wola
|
|
|
ANIMA begynn å lære
|
|
|
|
|
ANIMUS REM SIBI HABENDI begynn å lære
|
|
wola posiadania dla siebie
|
|
|
DOMINUM begynn å lære
|
|
|
|
|
NEMO SIBI IPSE CAUSAM POSSESSIONIS MUTARE POTEST begynn å lære
|
|
– NIKT SAM NIE MOŻE ZMIENIĆ PRZYCZYNY POSIADANIA
|
|
|
POSSESSIO VITIOSA begynn å lære
|
|
|
|
|
POSSESSIO NON VITIOSA begynn å lære
|
|
|
|
|
POSSESSIO BONAE FIDEI begynn å lære
|
|
posiadanie w dobrej wierze
|
|
|
POSSESSIO MALE FIDEI begynn å lære
|
|
– posiadanie w złej wierze
|
|
|
BENEFICIUM POSSESSIONIS begynn å lære
|
|
dobrodziejstwo posiadania. Ten kto posiada nie musi udowodnić, że jest właścicielem. Udowodnić musi ten, kto żąda zwrotu
|
|
|
ONUS PROBANDI begynn å lære
|
|
|
|
|
TRADITIO CORPORALIS begynn å lære
|
|
– rzeczywiste wydanie (wręczenie) rzeczy
|
|
|
TRADITIO FICTA begynn å lære
|
|
|
|
|
TRADITIO SYMBOLICA begynn å lære
|
|
symboliczne wydanie rzeczy
|
|
|
LONGA MANU TRADITIO begynn å lære
|
|
nabycie posiadania przez wskazanie, bez fizycznego zetknięcia się z nią
|
|
|
TESTAMENTUM – begynn å lære
|
|
|
|
|
SUCCESSIO IN UNIVERSITATEM begynn å lære
|
|
wejście w ogół uprawnień zbywcy sukcesja - nabycie praw w całości, pod tytułem ogólym np. przyjęcie spadku
|
|
|
SUCCESSIO EX TESTAMENTO begynn å lære
|
|
wejście w uprawnienia z testamentu
|
|
|
SUCCESSIO EX LEGE – begynn å lære
|
|
wejście w uprawnienia z ustawy (np. XII Tablic, Prawa Pretorskiego itp.)
|
|
|
SUCCESSIO AB INTESTATO begynn å lære
|
|
wejście w uprawnienia bez testamentu (beztestamentowe), czyli np. z mocy ustawy
|
|
|
SUCCESSIO CONTRA TABULAS begynn å lære
|
|
dziedziczenie wbrew testamentowi, przeciw testamentowi
|
|
|
SUCCESSIO SECUNDUM TABULAS begynn å lære
|
|
dziedziczenie testamentowe
|
|
|
SUCCESSIO IN POSSESSIONEM begynn å lære
|
|
- wejście w posiadanie zbywcy (w przypadku zasiedzenia)
|
|
|
IN USUCAPIONEM begynn å lære
|
|
– posiadanie, które można doliczyć przy zasiedzeniu
|
|
|
SUCCESSIO ORDINUM begynn å lære
|
|
jeśli nie ma dziedziców z 1. Klasy, dziedzic z 2. Klasy, jeśli nie, to z 3., jeśli nie, to z 4. Klasy
|
|
|
SUCCESSIO GRADUUM begynn å lære
|
|
w 1. Kolejności dziedziczy syn, jeśli nie, to wnuk, jeśli nie, to prawnuk itp.
|
|
|
IN CAPITA begynn å lære
|
|
według głów. Jeżeli ktoś ma np. 5 dzieci, to dziedziczą w proporcji 1/5
|
|
|
IN STIRPES – begynn å lære
|
|
według szczepów. To co przypada ojcu, dziedziczą jego dzieci.
|
|
|
NASCITURUS PRO IAM NATO HABETUR QUOTIENS DE COMMODIS EIUS AGITUR begynn å lære
|
|
– ten, który ma się urodzić jest uważany za narodzonego, ilekroć dotyczy jego korzyści
|
|
|
CUM ANIMO TESTANDI begynn å lære
|
|
decyzja z wolą testowania (traktowane jako testament)
|
|
|
FAVOR TESTAMENTI begynn å lære
|
|
|
|
|
LUCIDUM INTERVALLUM begynn å lære
|
|
przerwy, kiedy jest świadomość (przebłyski świadomości)
|
|
|
LEGATUM begynn å lære
|
|
|
|
|
LEGATUM PER VINDICATIONEM begynn å lære
|
|
zapis, gdzie w momencie przyjęcia spadku, spadkobiorca staje się właścicielem
|
|
|
LEGATUM PER DAMNATIONEM begynn å lære
|
|
legat, który upoważnia do wystąpienia z powództwem przeciw dziedzicowi
|
|
|
LEGATUM PER PRAECEPTIONEM begynn å lære
|
|
legat, który upoważnia dziedziców do rozdzielenia części zapisanych w spadku przed podziałem spadku
|
|
|
LEGATUM SINEDI MODO begynn å lære
|
|
uprawniał legetariusza do korzystania z rzeczy należących do dziedzica
|
|
|
LEGATUM NOMINIS begynn å lære
|
|
zapis wierzytelności należącej do spadku
|
|
|
LEGATUM LIBERATIONIS begynn å lære
|
|
spadkodawca zwalnia swojego dłużnika z długu
|
|
|
LEGATUM OPTIONIS begynn å lære
|
|
uprawnienie legetarisuza do wzięcia albo jednej albo drugiej rzeczy zapisanej w legacie
|
|
|
HERES - begynn å lære
|
|
|
|
|
HEREDIUM - begynn å lære
|
|
|
|
|
TRANSMISSIO HEREDITATIS begynn å lære
|
|
przeniesienie dziedzictwa na osobę trzecią
|
|
|
CUM VIRIBUS HEREDITATIS begynn å lære
|
|
rzeczy należące do spadku
|
|
|
PRO VIRIBUS HEREDITATIS begynn å lære
|
|
do wysokości tego co jest w spadku
|
|
|
CUM VIRIBUS PATRIMONI begynn å lære
|
|
ktoś otrzymuje coś z majątku należącego do rodziny
|
|
|
HEREDITATIS PETITIO begynn å lære
|
|
skarga o wydanie spadku (dotyczy dziedzictwa wg prawa cywilnego)
|
|
|
SEPARATIO BONORUM begynn å lære
|
|
podzielenie dóbr, możliwosć wydzielenia masy spadkowej spadkodawcy od spadkobiorcy
|
|
|
FAMILIA begynn å lære
|
|
|
|
|
PATER FAMILIAS begynn å lære
|
|
|
|
|
MATER FAMILIAS begynn å lære
|
|
|
|
|
FILIUS begynn å lære
|
|
|
|
|
FILIA begynn å lære
|
|
|
|
|
NEPOS begynn å lære
|
|
|
|
|
NEPTIS begynn å lære
|
|
|
|
|
PRONEPUS begynn å lære
|
|
|
|
|
PPRONEPTIS – begynn å lære
|
|
|
|
|
AVUS – begynn å lære
|
|
|
|
|
AVIA begynn å lære
|
|
|
|
|
PROAVUS begynn å lære
|
|
|
|
|
PROAVIA begynn å lære
|
|
|
|
|
AVE AVE CUM AVE:) begynn å lære
|
|
witaj dziadku z ptaszkiem
|
|
|
MATRIMONIUM = NUPTIAE begynn å lære
|
|
|
|
|
MATRIMONIUM IUSTUM begynn å lære
|
|
|
|
|
MATRIMONIUM INIUSTUM – begynn å lære
|
|
|
|
|
MATRIMONIUM LEGITIMUM begynn å lære
|
|
|
|
|
MATRIMONIUM NON LEGITIMUM- begynn å lære
|
|
|
|
|
MATRIMONIUM CONCORDANS begynn å lære
|
|
|
|
|
MATRIMONIUM IURIS GENTIUM begynn å lære
|
|
według prawa ludów/narodów
|
|
|
MATRIMONIUM NON EXISTENS begynn å lære
|
|
małżeństwo nie istniejące
|
|
|
MATRIMONIUM PUTATIVUM begynn å lære
|
|
|
|
|
IMPEDIMENTUM begynn å lære
|
|
|
|
|
IMPEDIMENTA begynn å lære
|
|
|
|
|
IMPEDIMENTUM DIRIMENS begynn å lære
|
|
|
|
|
IMPEDIENS begynn å lære
|
|
przeszkoda zabraniająca, ale nie zrywająca
|
|
|
CONSENSUS MATRIMONIALIS begynn å lære
|
|
|
|
|
AFFECTIO MARITALIS begynn å lære
|
|
zgoda musi trwać całe małżeństwo
|
|
|
MATRIMONIALE FOEDUS begynn å lære
|
|
|
|
|
MATRIMONIA LIBERA ESSE DEBENT begynn å lære
|
|
– małżeństwa powinny być wolne od nacisków (nie ma obowiązku pozostawania do końca życia w związku małżeńskim)
|
|
|
SPONSALIA = MATRIMONII PROMISSIO begynn å lære
|
|
|
|
|
MATRIMONIUM RATUM ET CONSUMATUM begynn å lære
|
|
małżeństwo zawarte i skonsumowane (dopełnione)
|
|
|
NULLA HUMANA POTESTAS begynn å lære
|
|
żadna ludzka siła nie może rozerwać małżeństwa
|
|
|
SEPARATIO – begynn å lære
|
|
|
|
|
VOTUM SEPARATUM begynn å lære
|
|
oddzielny głos sędziego, w sprawie kolegialnej
|
|
|
SEPARATIO QUOAD TORUM ET MENSAM begynn å lære
|
|
oddzielenie co do łoża i stołu
|
|
|
SEPARATIO PERPETUA – begynn å lære
|
|
|
|
|
SEPARATIO TEMPORANEA begynn å lære
|
|
|
|
|