→ Łacina Cz. 1 → Start læring

spørsmålet		svaret
rzymskie prawo powszechne begynn å lære		ius commune
w całości begynn å lære		in complexu
recypowane prawo rzymskie begynn å lære		usus modernus pandectarum
Jak trafnie stwierdził Celsus, prawo jest sztuką stosowania tego, co dobre i słuszne. begynn å lære		Ut eleganter Celsus definit, ius est ars boni et aequi.
dobro begynn å lære		bonum
słuszność begynn å lære		aequitas
sprawiedliwość begynn å lære		iustitia
Sprawiedliwość jest stałą i trwałą wolą oddania każdemu tego, co mu się należy. begynn å lære		Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum quique tribuendi.
Zasady prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, oddać każdemu co mu się należy. begynn å lære		Iuris praecepta sun haec: honeste vivere, alterum no laedere, suum quique tribuere.
Najwyższe prawo najwyższym bezprawiem. begynn å lære		Summum ius summa iunira.
Tytus Liwiusz o Ustawie XII Tablic (była źródłem całego prawa, tak publicznego jak prywatnego) begynn å lære		fons omnis publici privatique iuris
Prawem publicznym są te normy, które odnoszą się do ustroju państwa rzymskiego, prywatnym zaś te, które dotyczą interesu poszczególnych jednostek; niektóre normy są bowiem stanowione w interesie ogółu, inne zaś w interesie jednostek. begynn å lære		Publicum ius est quod ad staum rei Romanae spectat, privatum quod ad singulorum utiliatem; sunt enim quaedam publice utilia, quaedam privatim.
Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami osób prywatnych. begynn å lære		Ius publicum privatorum pactis mutari non potest.
norma bezwzględnie wiążąca begynn å lære		ius cogens
norma względnie wiążąca begynn å lære		ius dispositivum
zwyczaj begynn å lære		mos
ustawy zgromadzeń ludowych begynn å lære		leges
uchwały zgromadzeń plebejskich begynn å lære		plebiscita
uchwały senatu begynn å lære		senatus consulta
rozporządzenia cesarskie begynn å lære		decreta principum
prawo zawierania małżeństw z obywatelami Rzymu begynn å lære		conubium
prawo zawierania aktów prawa cywilnego w zakresie obrotu gospodarczego begynn å lære		commercium
prawo wspólne wszystkim narodom begynn å lære		ius gentium
władza ojcowska begynn å lære		patria potestas
dobra wiara begynn å lære		bona fides
prawo słuszne begynn å lære		ius aequum
uzupełnianie begynn å lære		supplere
wspomaganie begynn å lære		adiuvare
poprawianie begynn å lære		corrigere
zdrowy rozsądek begynn å lære		naturalis ratio
skargi prawa ścisłego begynn å lære		actiones stricti iuris
skargi oparte na dobrej wierze begynn å lære		actiones bonae fidei
Wszelkie prawo, kótyrm się posługujemy odnosi się albo do osób, albo do rzeczy, albo do powództw. begynn å lære		Omne ius quo utimur vel ad personas pertinet, vel ad res, vel ad actiones.
rzeczy begynn å lære		res
osoba begynn å lære		personae
powództwa begynn å lære		actiones
zgromadzenia centurialne begynn å lære		comitia curiata
pomoc dla króla w sprawach sądowych begynn å lære		quaestores parricidi
zgromadzenia kurialne begynn å lære		comitia curiata
zgromadzenia centurialne begynn å lære		comitia centuriata
zgromadzenia trybusowe begynn å lære		comitia tributa
prawo sprzeciwu urzędnika wobec decyzji innego urzędnika w tym samym kolegium begynn å lære		ius intercessionis
określony zakres władzy urzędnika begynn å lære		potestas
urzędy wyższe begynn å lære		maiores
urzędy niższe begynn å lære		minores
lista senatu begynn å lære		lectio senatus
pretor miejski begynn å lære		praetor urbanus
pretor dla cudzoziemców begynn å lære		praetor perigrinus
nietykalny begynn å lære		sacrosancti
przebieg kariery urzędniczej begynn å lære		cursus honorum
przysposobienie begynn å lære		arrogatio
ustawa o wypowiedzeniu wojny begynn å lære		lex de bello indicendo
odwołania ludu od wyroków zasądzających na najwyższe kary begynn å lære		provocatio ad populum
statuty wydawane dla prowincji begynn å lære		leges provinciae
najwyższy kapłan begynn å lære		pontifex maximus
propozycje ustawodawcze cesarza begynn å lære		oratio principis
prefekt pretorianów begynn å lære		praefectus praetorio
prefekt miejski begynn å lære		praefectus urbi
prefekt aprowizacji begynn å lære		praefectus annonae
prefekt straży miejskiej begynn å lære		praefectus vigilum
prefekt ds. organizacji poczty cesarskiej begynn å lære		praefectus vehiculorum
skarb cesarski begynn å lære		fiskus
pan i bóg begynn å lære		dominus
Święty Konsystorz begynn å lære		Sacrum Consistorium
najwyższy urzędnik w państwie kierujący organami centralnymi (święty konsystorz) begynn å lære		magister officiorum
minister sprawiedliwości (święty konsystorz) begynn å lære		questor sacri palatii
minister skarbu (święty konsystorz) begynn å lære		comes sacrarum largitionum
zarządca skarbu cesarskiego begynn å lære		comes rerum privatarum
zarządca wojsk cesarskim (święty konsystorz) begynn å lære		magister militum
źródła powstania prawa begynn å lære		fontes iuris oriundi
źródła poznania prawa begynn å lære		fontes iuris cognoscendi
zwyczaj przodków begynn å lære		mos maiorum
ustawy z czasów królewskich begynn å lære		leges regiae
Ustawa XII Tablic begynn å lære		Lex Duodecim Tabularum
prawo spisane begynn å lære		ius scriptum
prawo niespisane begynn å lære		ius non scriptum
dni, w których można się procesować begynn å lære		dies fasti
dni, w których przedsiębrane czynności prawne są nieważne begynn å lære		dies nefasti
Ustawą jest to, co lud nakazuje i ustanawia. begynn å lære		Lex est, quod populus iubet atque constituit.
ustawy uchwalane na wniosek begynn å lære		leges rogatae
wniosek ustawodawczy magistratury begynn å lære		rogatio
ogłoszenie begynn å lære		promulgatio
wiece begynn å lære		contiones
doradzanie begynn å lære		suassio
odradzanie begynn å lære		disuassio
Ustawą zgromadzenia plebejskiego jest to, co plebs nakazuje i ustanawia. begynn å lære		Plebiscitum est, quod plebs iubet atque constituit.
program działania pretora w zakresie władzy sądowniczej begynn å lære		edictum perpetuum
zarzuty procesowe begynn å lære		exeptiones
Ustawa nie działa wstecz. begynn å lære		Lex retro non agit.
Ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą. begynn å lære		Lex posterior derogat legi priori.
Opinie senatu to to, co senat nakazuje i postanawia. begynn å lære		Senatus consultum est, quod senatus iubet atque constituit.
wniosek ustawodawczy cesarza przyjęty przez senat begynn å lære		oratio principis in senatu habita
ojciec rodziny begynn å lære		pater familias
Odpowiedzi uczonych prawników są to zdania i poglądy tych, którym pozwolono tworzyć prawa. begynn å lære		Responsa prudentium sunt sententiae et opiniones eorum, quibus permissum est iura condere.
prawo udzielania odpowiedzi prawnych z autorytetu cesarza begynn å lære		ius respondendi ex auctoritate principis
Konstytucją cesarską jest to, co cesarz ustanowił w dekrecie lub edykcie albo w liście, i nigdy nie wątpiono, że ma to moc ustawy. begynn å lære		Constitutio principis est, quod imperator decreto vel edicto, vel epistula constituit, nec umquam debitatum est, quin id legis vicem optineat.
Cesarz nie jest związany prawem. begynn å lære		Princeps legibus solutus est.
kodeksy begynn å lære		codices
Czego nie uznaje glosa, nie jest uznane przez sąd. begynn å lære		Quidquid non agnoscit Glossa, non agnoscit curia.
galijski sposób wykładu begynn å lære		gallicus mos docendi
Legiści bez kanonów znaczą niewiele, kanoniści bez ustaw nic. begynn å lære		Sine canonibus legistae parum valent, canonistae sine lege nihil.
Kościół żyje prawem rzymskim. begynn å lære		Ecclesia vivit lege Romanae.
źródło pomocnicze i uzupełniające begynn å lære		fons subsidiarius et suppletorius
Co się spodoba władcy ma moc ustawy. begynn å lære		Quod principi placuit, legibus habit vigorem.
prawo, które dotyczy skarg begynn å lære		ius quod ad actiones pertinet
Siłę można odeprzeć siłą. begynn å lære		Vim vi repellere licet.
Siłę siłą odpierać pozwalają wszystkie ustawy i prawa. begynn å lære		Vim vi defendere omnes leges omniaque iura permittunt.
postępowanie zwyczajne begynn å lære		iudicium privatum
postępowanie nadzwyczajne begynn å lære		cognitio extra ordinem
prawo powództw begynn å lære		ius actionum
Actio jest niczym innym jak prawem sądowego dochodzenia tego, co się komu należy. begynn å lære		Nihil aliud est actio quam ius quod sibi debeatur, iudicio parsequendi.
sędzia begynn å lære		iudex
rada prawników służąca pomocą sędziemu begynn å lære		consilium
krzesło kurulne begynn å lære		sella curulis
sędzia pojedynczy i prywatny begynn å lære		iudex unus et privatus
zniewaga begynn å lære		iunira
rabunek begynn å lære		rapina
sądownictwo sporne begynn å lære		iurisdictio contentiosa
postępowanie niesporne begynn å lære		iurisdictio voluntaria
wyzwolenie niewolnikaw sposob formalny begynn å lære		vindicatio in libertatem
Powód idzie za miejscem sądu pozwanego. begynn å lære		Actor forum sequitor rei.
kompetencje ze względu na miejsce popełnienia deliktu begynn å lære		forum delicti comissi
kompetencje ze względu na miejsce położenia przedmiotu sporu begynn å lære		forum rei sitae
kompetencje ze względu na miejsce zawarcia kontraktu begynn å lære		forum contractus
kompetencje ze względu na miejsce wykonania kontraktu begynn å lære		forum solutionis
prorogacja sądu begynn å lære		prorogatio fori
Niech będzie wysłuchana i druga strona. begynn å lære		Audiatur et altera pars.
Na powodzie spoczywa ciężar dowodu. begynn å lære		Actori incubit probatio.
Powstrzymywanie się od działania także jest działaniem. begynn å lære		Et non facere, facere est.
Wątpliwości na korzyść oskarżonego. begynn å lære		In dubio, pro res.
Ustawa szczegółowa uchyla normę ogólną. begynn å lære		Lex specialis derogat legi generali,
Ustawa wyższa rangą uchyla ustawę niższą rangą. begynn å lære		Lex superior derogat legi inferiori.
Nie można karać dwa razy za to samo. begynn å lære		Non bis in idem.
Zaniedbanie jest winą. begynn å lære		Neglegentia culpa est.
Argumenty nalezy ważyć, nie liczyć. begynn å lære		Non numeranda, sed ponderanda sunt argumenta.
Umów należy dotrzymywać. begynn å lære		PActa sunt servanda.
Gniew jest zakazany w sądzeniu. begynn å lære		Prohibenda est ira in puniendo.
Dobro publiczne powinno być najwyższym prawem. begynn å lære		Salus rei publicae suprema lex esto.
Milczą prawa w szczęku broni. begynn å lære		Silent leges inter arma.
To, co na powierzchni przypada gruntowi. begynn å lære		Superficies solo cedit.
Gdzie społeczeństwo tam prawo. begynn å lære		Ubi societas, ibi ius.
Chcącemu nie dzieje się krzywda. begynn å lære		Volenti non fit iunira.
część begynn å lære		pars, partis
powód begynn å lære		actor, actoris
dowód begynn å lære		probatio probationis
czynić begynn å lære		facio, facere
oskarżony begynn å lære		reus, rei
wątpliwy begynn å lære		dubius, dubia, dubium
zmieniać begynn å lære		muto, mutare
siła, moc begynn å lære		potestas, potestatis
stały begynn å lære		perpetuus, perpetua, perpetuum
stan natury upadłej begynn å lære		status naturae lapsae

Łacina cz. 1

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.

mer