|
spørsmålet |
svaret |
|
begynn å lære
|
|
de iure
|
|
|
faktycznie/ w rzeczywistości begynn å lære
|
|
de facto
|
|
|
co do przyszłego unormowania/ co do pożądanej, postulowanej zmiany prawa begynn å lære
|
|
de lege ferenda
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ipso iure
|
|
|
z punktu widzenia prawa obowiązującego/ wg ustawy już uchwalonej-obowiązującej begynn å lære
|
|
de lege lata
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
lex retro non agit
|
|
|
prawo bezwzględnie obowiązujące begynn å lære
|
|
ius cogens
|
|
|
patrzymy na sens, nie na słowa begynn å lære
|
|
sensum, non verba spectamus
|
|
|
prawo ściśle związane z osobą begynn å lære
|
|
ius personalissimum
|
|
|
ustawy czasami drzemią (śpią), ale nigdy nie umierają begynn å lære
|
|
dormiunt aliquando leges, numquam moriuntur
|
|
|
nieznajomość prawa szkodzi begynn å lære
|
|
ignorantia iuris nocet
|
|
|
prawo nieograniczone, dające nieograniczone władztwo begynn å lære
|
|
ius infinitum
|
|
|
uzasadnienie (podstawa, przyczyna, cel uchwalenia) ustawy begynn å lære
|
|
ratio legis
|
|
|
według ustawy (prawa)/ zgodnie z przepisami (prawem) begynn å lære
|
|
secundum legem
|
|
|
gołe prawo (bez możliwości jego zrealizowania - wyegzekwowania) begynn å lære
|
|
nudum ius
|
|
|
według ustawy (prawa)/ zgodnie z przepisami (prawem) begynn å lære
|
|
iuxta legem
|
|
|
gdy ustaje(wygasa) przyczyna, dla której wydano ustawę traci moc(wygasa) i sama ustawa begynn å lære
|
|
cessante ratione legis cessat et lex ipsa
|
|
|
nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa, niż sam ma begynn å lære
|
|
nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet
|
|
|
ustawa surowsza nie działa wstecz begynn å lære
|
|
lex severior retro non agit
|
|
|
w szerokim (szerszym) znaczeniu begynn å lære
|
|
sensu largo
|
|
|
wykonywanie/egzekwowanie prawa nie jest bezprawiem begynn å lære
|
|
executio iuris non habet iniuriam
|
|
|
przeciw ustawie/ sprzecznie z przepisami prawa begynn å lære
|
|
contra legem
|
|
|
przy takim samym sensie ustawy, takie same postanowienia -lub- gdzie jest taka sama przyczyna ustawy (uzasadnienie), tam taka sama dyspozycja ustawy begynn å lære
|
|
ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
iura novit curia
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
verba legis
|
|
|
pełnoprawny/ pełnoprawnie/ na mocy całego prawa begynn å lære
|
|
pleno iure
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ex iure
|
|
|
tym samym/ na mocy samego faktu/ przez sam fakt begynn å lære
|
|
ipso facto
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
sensu stricto
|
|
|
w celu obejścia ustawy/ z obejściem ustawy begynn å lære
|
|
in fraudem legis
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ex lege
|
|
|
wyrok tworzy (stanowi) prawo begynn å lære
|
|
sententia facit ius
|
|
|
najwyższe prawo jest (może stać się) najwyższym bezprawiem begynn å lære
|
|
summum ius, summa iniuria
|
|
|
nikogo nie usprawiedliwia nieznajomość ustawy begynn å lære
|
|
ignorantia legis neminem excusat
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
stricti iuris
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
universitas iuris
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
lex legem tollitur
|
|
|
ustawa patrzy naprzód, a nie wstecz begynn å lære
|
|
lex prospicit, non respicit
|
|
|
ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą begynn å lære
|
|
lex posterior derogat legi priori
|
|
|
ustawa późniejsza ogólna nie uchyla wcześniejszej szczególnej begynn å lære
|
|
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali
|
|
|
ustawa podstawowa (zasadnicza) znosi ustawę pomocniczą begynn å lære
|
|
lex primaria derogat legi subsidiariae
|
|
|
okres między ogłoszeniem ustawy a jej wejściem w życie begynn å lære
|
|
vacatio legis
|
|
|
ustawa szczególna (specjalna) begynn å lære
|
|
lex specialis
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
vis maior
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
vi consensus
|
|
|
wydaje się, że kto milczy, ten się zgadza tam, gdzie mógłby i powinien był mówić begynn å lære
|
|
qui tacet, consentire videtur, ubi loqui potuit ac debuit
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
praesumptio
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
vis absoluta
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
negotium
|
|
|
przymus psychiczny (siła zniewalająca) begynn å lære
|
|
vis compulsiva
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
tacitus consensus
|
|
|
klauzula przepadku - zastrzeżenie umowne, na mocy którego dłużnik traci swoje prawa z umowy, w razie niedotrzymania zobowiązania begynn å lære
|
|
lex commissoria
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
vi legis
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
praesumptio facti
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
vi contractus
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
solo consensu
|
|
|
podstęp/ zły zamiar/ świadome i celowe wyrządzenie szkody begynn å lære
|
|
dolus
|
|
|
czynność prawna kulejąca, niezupełna begynn å lære
|
|
negotium claudicans
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
praesumptio iuris
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
negotium nullum
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
praesumptio iuris tantum
|
|
|
okres ciągły, liczony według kolejnych dni bez przerwy begynn å lære
|
|
tempus continuum
|
|
|
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia begynn å lære
|
|
negotiorum gestio
|
|
|
małżeństwo nieważnie zawarte begynn å lære
|
|
matrimonium malum
|
|
|
czas odpowiedni, użyteczny (do obliczeń tylko dni bez przeszkód w działaniu) begynn å lære
|
|
tempus utile
|
|
|
małżeństwo nieistniejące (gdy nie wystąpiły przesłanki zawarcia małżeństwa) begynn å lære
|
|
matrimonium non existens
|
|
|
obliczanie czasu dokładnie od chwili do chwili begynn å lære
|
|
computatio naturalis
|
|
|
składniki przedmiotowo istotne czynności prawnej begynn å lære
|
|
essentialia negotii
|
|
|
ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo begynn å lære
|
|
pater est, quem nuptiae demonstrant
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
praescriptio temporis
|
|
|
składniki przedmiotowo nieistotne czynności prawnej (objęte przepisami względnie obowiązującymi) begynn å lære
|
|
naturalia negotii
|
|
|
termin zawieszający (początkowy) begynn å lære
|
|
dies a quo
|
|
|
składniki dodatkowe czynności prawnej/ podmiotowo istotne begynn å lære
|
|
accidentalia negotii
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
inter vivos
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
mortis causa
|
|
|
darowizna na wypadek śmierci begynn å lære
|
|
donatim mortis causa
|
|
|
do ważności/ pod rygorem nieważności begynn å lære
|
|
ad solemnitatem
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ad probationem
|
|
|
dla wywołania określonych skutków begynn å lære
|
|
ad eventum
|
|
|
zastrzeżenie przez strony formy szczegółowej begynn å lære
|
|
pactum de forma
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
dies
|
|
|
termin rozwiązujący (końcowy) begynn å lære
|
|
dies ad quem
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
tempus
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
tempus facti
|
|
|
dzień powzięcia wiadomości begynn å lære
|
|
tempus scientiae
|
|
|
obliczanie czasu według prawa cywilnego (wg dni kalendarzowych) begynn å lære
|
|
computatio civilis
|
|
|
pierwszy w czasie, lepszy w prawie begynn å lære
|
|
prior tempore, potior iure
|
|
|
od wtedy/ od tamtej chwili/ z mocą wsteczną begynn å lære
|
|
ex tunc
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ex nunc
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ex ante
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
ex post
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
condicio
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
sub condicione
|
|
|
w czasie trwania warunku (zawieszającego) begynn å lære
|
|
pendente condicione
|
|
|
warunek nieodzowny, bez którego czynność nie może zaistnieć begynn å lære
|
|
condicio sine qua non
|
|
|
warunek, którego spełnienie się zależy od woli stron begynn å lære
|
|
condicio potestativa
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
condicio casualis
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
condicio resolutiva
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
condicio suspensiva
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
dolus directus
|
|
|
wina nieumyślna/ niedbalstwo begynn å lære
|
|
culpa
|
|
|
wina polegająca na niezachowaniu staranności określanej według wzorca abstrakcyjnego begynn å lære
|
|
culpa in abstracto
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
culpa lata
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
culpa levis
|
|
|
niezachowanie przez dłużnika staranności, którą zwykł był i powinien zachować przy prowadzeniu swoich spraw begynn å lære
|
|
culpa levis in concreto
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
in abstracto
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
in concreto
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
culpa in custodiendo
|
|
|
wina w wyborze (np. przy powierzaniu wykonania czynności) begynn å lære
|
|
culpa in eligendo
|
|
|
czyja korzyść, tego i ryzyko begynn å lære
|
|
cuius commodum eius periculum
|
|
|
właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia losowego begynn å lære
|
|
casum sentit dominus
|
|
|
|
begynn å lære
|
|
error
|
|
|
błąd co do osoby (której składa się oświadczenie woli) begynn å lære
|
|
error in persona
|
|
|
błąd co do przymiotu osoby begynn å lære
|
|
error in qualitate personae
|
|
|
