→ Biologia Definicje 5 → Start læring / Last ned MP3 Flashcards

spørsmålet		svaret
dobór sztuczny begynn å lære		metoda hodowli roślin i zwierzat polegajaca na wyborze tylko tych osobników, które maja cechy pożadane przez chodowców.
dobór typu K, selekcja typu K begynn å lære		strategia rozrodcza organizmów o znacznych rozmiarach ciała, powolnym rozwoju, długowiecznych i podejmujacych niewielki wysiłek reprodukcyjny (zużywajac niewiele energii metabolicznej na wydanie potomstwa).
dobór typu r begynn å lære		strategia rozrodcza stosowana przez organizmy o niewielkich rozmiarach ciała, szybko dojrzewajace, stosunkowo krótko żyjace i podejmujace maksymalny wysiłek reprodukcyjny (zużywajace dużo energi metabolicznej na wydawanie potomstwa).
dobór zależny od częstości begynn å lære		dobór, w którym dostosowanie (fitness) poszczególnych genotypów (i odpowiadajacym im fenotypów) zależy od częstości ich występowania w populacji.
docelowa komórka, d. tkanka begynn å lære		komórka lub tkanka majaca receptory wiażace hormony.
dołek opłaszczony begynn å lære		wypuklenie błony komórkowej, której powierzchnia kontaktujaca się z cytoplazma jest opłaszczona białkiem klatrynaà; uczestniczy w endocytozie zależnej od receptorów.
domena begynn å lære		(1) część czasteczki białka o określonej strukturze i funkcji. (2) takson najwyższej rangi, każda d. obejmuje jedno lub więcej królestw
dominacja niezupełna begynn å lære		stan, w którym żaden z pary przeciwstawnych alleli nie ulega całkowitej ekspresji w obecności drugiego
dominacja wierzchołkowa begynn å lære		hamowanie rozwoju pàków bocznych przez wierzchołek wzrostu pędu głównego.
dominujàcy allel begynn å lære		allel, który ulega ekspresji u osobników zarówno homozygotycznych, jak i heterozygotycznych.
dominujacy gatunek begynn å lære		gatunek wpływajacy na zespół, którego jest częścia, z powodu swej dużej liczebności lub biomasy.
dopamina begynn å lære		neuroprzekaźnik z grupy amin biogennych.
dopełniacz begynn å lære		grupa białek surowiczych krwi i innych plynów ustrojowych; po aktywowaniu przez kompleks antygen (przeciwciał) uczestnicza w niszczeniu patogenów.
doprowadzajace neurony, n. aferentne begynn å lære		neurony przenoszace potencjał czynnościowy od receptorów czuciowych do mózgu lub rdzenia kręgowego.
dorsalny begynn å lære		grzbietowy, wierzchni
doskonały kwiat, k. obupłciowy begynn å lære		kwiat majacy zarówno owocolistki, jak i pręciki.
dostosowanie bezpośrednie begynn å lære		sukces rozrodczy osobnika mierzony liczba przeżywajacego potomstwa.
dostosowanie właczne begynn å lære		suma dostosowania bezpośredniego osobnika (mierzonego liczba alleli jego genów przekazywanych bezpośrednio na potomstwo) i dostosowania pośredniego (mierzonego liczba alleli jego genów przekazywanych na potomstwo krewnych dzięki jego pomocy).
Downa zespół begynn å lære		wrodzony zespół chorobowy objawiajacy się charakterystycznymi rysami twarzy, deformacja powiek, powiększeniem języka i in. oraz upośledzeniem fizycznym i umysłowym, zwykle spowodowany trisomia chromosomu 21.
drapieżne zwierzę, drapieżca begynn å lære		zwierze żywiace się innymi zwierzętami, zwane jest również konsumentem II lub III rzędu. Konsumenci II rzędu żywia się konsumentami I rzędu, czyli roślinożercami, a sami sa pokarmem dla konsumentów III rzędu.
drapieżnictwo begynn å lære		zależność pokarmowa między organizmami polegajaca na tym, iż osobniki jednego gatunku (drapieżnika) zabijaja i zjadaja osobniki innego gatunku (ofiary).
drewno, ksylem begynn å lære		tkanka naczyniowa rośliny przewodzaca wode i sole mineralne.
droga nerwowa begynn å lære		wiazka włókien nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym.
drożdże begynn å lære		jednokomórkowe grzyby (workowce) rozmnażajace się bezpłciowo przez paczkowanie lub podział i płciowo przez zarodniki workowe.
drugi przekaźnik, p. wtórny begynn å lære		substancja chemiczna, np. cykliczny AMP lub jony wapnia, przekazujaca informację od hormonu zwiazanego z receptorem powierzchniowym komórki; powoduje określone zmiany w komórce.
drugorzędowa struktura białka begynn å lære		reguralny geometryczny kształt czasteczki białka stabilizowany wiazaniami wodorowymi między atomami szkieletu łańcuchów polipeptydowych; obejmuje alfa-helisę i harmonijkę beta.
dryf genetyczny begynn å lære		losowe ewolucyjne zmiany częstości alleli w małych, izolowanych rozrodczo populacjach.
dryf kontynentalny begynn å lære		rozpad istniejacego w przeszłości geologicznej jednego wielkiego ladu na części (kontynenty), które dryfujac, zajely dzisiejsze położenie.
drzewo rodowe begynn å lære		drzewo genealogiczne ukazujace sposób dziedziczenia cechy, np. choroby, w obrębie kilku pokoleń.
duplikacja begynn å lære		anomalia chromosomowa polegajaca na podwojeniu fragmentu chromosomu, przykładem jest translokacyjna postać zespołu Downa.
dwuboczna symetria, s. bilateralna begynn å lære		symetria polegajaca na tym, że prawa połowa ciała jest odzwierciedleniem lewej.
dwucukier, disacharyd begynn å lære		cukier zbudowany z dwóch jednocukrów połaczonych wiazaniem kowalencyjnym (np. maltoza lub sacharoza).
dwujajowe bliźnięta begynn å lære		bliźnięta rozwijajace się z dwóch niezależnie zapłodnionych komórek jajowych.
dwuletnia roślina begynn å lære		roślina, której cykl życiowy trwa dwa lata.
dwuliścienne właściwe begynn å lære		jeden z kladów wyższych roślin okrytozalażkowych, zarodek w nasieniu d. ma dwa liścienie.
dwunastnica begynn å lære		część jelita cieńkiego, do której przechodzi częściowo strawiony pokarm z żoładka.
dwunożny begynn å lære		poruszajacy się po ziemi na dwóch kończynach.
dwupienny begynn å lære		określenie rośliny majacej osobniki o tylko męskich lub żeńskich organach rozrodczych.
dychotomiczne rozgałęzienie begynn å lære		w botanice rozwidlenie, np. pędu, na dwie części mniej więcej jednakowej długości.
dyfrakcja promieni X begynn å lære		metoda określania przestrzennego rozmieszczenia składników kryształu.
dyfuzja begynn å lære		przepływ atomów, jonów lub czasteczek ze środowiska o wyższym stężeniu do środowiska o niższym stężeniu, tj. zgodnie z gradientem stężeń.
dyfuzja ułatwiona begynn å lære		bierny transport jonów lub czasteczek z udziałem specyficznego białka przenośnikowego w błonie. Podobnie jak w dyfuzji, transport ten odbywa się z zgodnie z gradientem stężeń i nie wymaga dodatkowego nakładu energii.
dymorfizm płciowy begynn å lære		występowanie różnic fenotypowych między męskimi i żeńskimi osobnikami jednego gatunku.
dynamika populacji begynn å lære		zmiany zachodzace w populacji, np. wzrost lub spadek jej liczebności w czasie.
dystalny begynn å lære		znajdujacy się w oddaleniu od punktu odniesienia.
dywergentny obwód, o. rozbieżny begynn å lære		droga bodźców nerwowych, w której neuron presynaptyczny pobudza wiele neuronów postsynaptycznych.
działka begynn å lære		element budowy kielicha kwiatu, zwykle podobny do liścia, chroniacy pàk kwiatowy.
dziedziczenie epigenetyczne begynn å lære		dziedziczenie zmiany sposobu ekspresji genu niespowodowanej zmiana jego sekwencji nukleotydowej.
dziedziczenie wielogenowe begynn å lære		przekazywanie potomstwu cech ilościowych determinowanych przez wiele alleli z różnych niezależnych loci; efekty działania tych alleli się kumuluja.
dziedziczność begynn å lære		przekazywanie informacji genetycznej od rodziców potomstwa.
dzielenie zasobów środowiska begynn å lære		zmniejszenie konkurencji między koegzystujacymi gatunkami w korzystaniu z zasobów środowiska (np. z pokarmu). Jego przyczyna jest zróżnicowanie nisz ekologicznych zamieszkiwanych przez te gatunki.
dziki typ begynn å lære		fenotypowo normalna (występujaca w naturze) forma genu lub organizmu.
dżul begynn å lære		jednostka energii równa 0,239 kalorii
Ecdysozoa begynn å lære		grupa zwierzat należacych do pierwogębnych (Protostomia), przechodzaca linienie; należa tu nicienie i stawonogi.
echolokacja begynn å lære		lokalizowanie występujacych w otoczeniu obiektów za pomoca echa odbijanych od nich ultradźwięków; e. posługuja się np. nietoperze i delfiny.
ediakar begynn å lære		ostatni okres eonu proterozoicznego (proterozoiku), trwajacy od 600 do 542 milionów lat temu; nazwa pochodzi od wzgórz Ediakara w południowej Australii, gdzie znaleziono skamieniałości organizmów z tego okresu.
efekt Bohra begynn å lære		wzrost dysocjacji oksyhemoglobiny wskutek wzrostu stężenia CO2 i obniżenia pH.
efekt brzegowy begynn å lære		zjawisko ekologiczne polegajace na tym, że ekotony między sasiednimi zespołami często zawieraja więcej gatunków lub większe zagęszczenie populacji określonego gatunku niż którykolwiek z tych zespołów.
efekt cieplarniany begynn å lære		naturalne ogrzewanie się atmosfery Ziemi spowodowane obecnościa dwutlenku węgla i innych gazów obsorbujacych energię promieniowania słonecznego.
wzmocniony efekt cieplarniany begynn å lære		Dodatkowe globalne ocieplenie, spowodowane wzrostem absorpcji promieniowania podczerwonego przez zwiększajaca się ilość gazów cieplarnianych.
efekt założyciela begynn å lære		zjawisko dryfu genetycznego w populacji powstałej z nielicznej grupy osobników wyjściowych, które opanowały nowe środowisko, skutkujacego inna niż w populacji macierzystej frekwencja genów i genotypów.
efektor begynn å lære		narzad reagujacy bezpośrednio na bodziec nerwowy, np. mięsień reaguje skurczem, gruczoł wydzielaniem.
efektu matczynego geny begynn å lære		geny matki przechodzace transkrypcję podczas oogenezy i wpływajace na rozój zarodka.
eferentny begynn å lære		odprowadzajacy
egzocytoza begynn å lære		transport aktywny materiałów z komórki polegajacy na dyfuzji pęcherzyków cytoplazmatycznych (zawierajacych dany materiał) z błona komórkowa.
egzoergiczna reakcja,. r. egzotermiczna begynn å lære		reakcja chemiczna przebiegajaca spontanicznie, z uwolnieniem energii swobodnej.
egzokrynny gruczoł, g. wydzielania zewnętrznego begynn å lære		gruczoł uwalniajacy wydzielinę np. pot przez przewód wyprowadzajacy na wolna powierzchnię (np. na powierzchnię skóry)
egzotoksyna begynn å lære		toksyna wydzielana głównie przez bakterie gramdodatnie.
ejakulacja begynn å lære		gwałtowne wydalenie, np. wytrysk nasienia z męskiego narzadu kopulacyjnego.
ekologia begynn å lære		dział biologi zajmujacy się badaniem zależności między osobnikami jednego lub różnych gatunków oraz między organizmami a środowiskiem.
ekologia behawioralna begynn å lære		dział ekologii badajacy zachowanie zwierzat w środowisku naturalnym z ewolucyjnego punktu widzenia.
ekologia krajobrazu begynn å lære		dział ekologii badajacy zwiazki między ekosystemami tworzacymi krajobraz.
ekologia ekosystemów begynn å lære		dziedzina ekologii badajaca przepływ energii i krażenie substancji chemicznych w połaczonych ze soba biotycznych i abiotycznych częściach ekosystemu.
ekologia populacji begynn å lære		dział ekologii zajmujacy się badaniem zjawisk zachodzacych w populacji jednego gatunku, bada zmiany liczebności osobników, interakcje między nimi oraz dynamikę populacji.
ekologia zespołu begynn å lære		dziedzina nauki zajmujaca się opisem i analiza procesów zachodzacych w zespole.
ekosystem begynn å lære		fragment biosfery obejmujacy zespół organizmów wraz z otaczajacym go nieożywionym środowiskiem.
ekosystem wód stojacych begynn å lære		ekosystem jeziora lub stawu.
ekosystemem zarzadzanie begynn å lære		działania w zakresie ochrony przyrody majace na celu utrzymanie całego ekosystemu, nie tylko ochronę poszczególnych gatunków.
ekoton begynn å lære		strefa przejściowa, w której spotykaja się i zachodza na siebie dwa zespoły lub biomy.
ekson, egzon begynn å lære		(1) region w genie eukariotycznym kodujacy białko. (2) mRNA transkrybowany z takiego regionu.
ekspansja klonalna begynn å lære		wzrost liczby limfocytów T lub B o identycznej swoistości antygenowej; zachodzi wskutek aktywacji określonych limfocytów T lub B przez antygen.
eksploatacyjna konkurencja, k. przez odbieranie begynn å lære		konkurencja wewnatrzgatunkowa polegajaca na tym, że wszystkie osobniki dziela miedzy siebie ograniczone zasoby mniej więcej równomiernie, więc przy dużym zagęszczeniu dla każdego sa one niewystarczajace.
eksteroceptor, eksteroreceptor begynn å lære		receptor zmysłowy odbierajacy bodźce zewnętrzne, np. oczy, receptory dotykowe.
ektoderma begynn å lære		zewnętrzna warstwa komórek (listek zarodkowy) w młodym zarodku; powstaje z niej skóra i układ nerwowy.
elektroforeza żelowa begynn å lære		metoda rozdzielania białek lub kwasów nukleinowych zawieszonych w żelu w polu elektrycznym, rozdział ten wynika z różnic wielkości i ładunku czasteczek.
elektrolit begynn å lære		zwiazek chemiczny, który w środowisku wodnym ulega rozpadowi na jony; powstały roztwór może przewodzić prad elektryczny.
elektron begynn å lære		czastka elementarna będaca składnikiem atomu; znajduje się poza jadrem atomowym i ma ładunek ujemny.
elektronowy mikroskop I begynn å lære		mikroskop o dużej zdolności rozdzielczej, pozwalajacy na uzyskiwanie bardzo dużych powiększeń; rolę światła widzialnego pełni w nim strumień elektronów.
elektronowy mikroskop II begynn å lære		W m.e. transmisyjnych uzyskuje się obrazy dwuwymiarowe, a m. e skaningowe służa do badania struktur trójwymiarowych.

biologia definicje 5

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.

mer