→ Biologia Definicje 6 → Start læring / Last ned MP3 Flashcards

spørsmålet		svaret
elektroreceptor begynn å lære		receptor reagujacy na bodźce elektryczne
El-Niño Oscylacja Południowa begynn å lære		okresowe nagrzewanie się powierzchni wód tropikalnych wschodniego Pacyfiku, zmieniajace cyrkulacje pradów oceanicznych i atmosfery, co wywołuje anomalie pogodowe w odległych rejonach.
elongacja begynn å lære		wydłużanie, w syntezie białka dodawanie kolejnych aminokwasów do rosnacego łańcucha polipeptydowego.
emigracja begynn å lære		migracja polegajaca na opuszczaniu populacji przez osobniki, wskutek czego spada wielkość populacji.
enancjomery begynn å lære		izomery, z których jeden jest lustrzanym odbiciem drugiego.
endemiczny gatunek begynn å lære		gatunek, którego występowanie ogranicza się do jednego niewielkiego obszaru na świecie.
endocytoza begynn å lære		transport aktywny substancji do wnętrza komórki polegajacy na tworzeniu wypukleń błony komórkowej, z których następnie powstaja pecherzyki cytoplazmatyczne zawierajace dana substancję.
endocytoza zależna od receptorów begynn å lære		endocytoza polegajaca na wiazaniu się pobieranych czasteczek ze specyficznymi receptorami na powierzchni błony komórkowej i wprowadzaniu ich do cytoplazmy w pęcherzykach endocytotycznych.
endoderma begynn å lære		wewnętrzna warstwa komórek (listek zarodkowy) w młodym zarodku; powstaje z niej środkowa część przewodu pokarmowego, płuca, watroba i trzustka.
endoergiczna reakcja, r. endotermiczna begynn å lære		reakcja chemiczna nie zachodzaca spontanicznie, lecz wymagajaca dostarczenia pewnej ilości energii swobodnej.
endokrynny gruczoł, g. wydzielania wewnętrznego, g. dokrewny begynn å lære		gruczoł niemajacy przewodów wyprowadzajacych, uwalniajacy wydzielinę wprost do krwi lub płynów tkankowych.
endometrium, błona śluzowa macicy begynn å lære		nabłonek wyścielajacy macicę.
endorfiny begynn å lære		neuropeptydy wydzielane przez niektóre neurony mózgu, działaja m.in. przeciwbólowo.
endosperma, bielmo begynn å lære		triploidalna (3n) tkanka odżywcza powstajaca w rozwoju nasion roślin okrytozalażkowych.
endospora begynn å lære		przetrwalnikowa komórka bakteryjna, bardzo odporna na temperaturę, promieniowanie i środki chemiczne.
endostyl begynn å lære		rowek na dnie gardzieli niższych strunowców; wydziela śluz, do którego przyklejaja się czastki pokarmu niesione woda przepływajaca przez gardziel. U kręgowców endostyl przekształcił się w tarczycę.
endosymbiont begynn å lære		organizm, który żyje wewnatrz organizmu innego gatunku, przynoszac korzyść swojemu gospodarzowi (mutualizm) lub szkodzac mu (pasożytnictwo).
endotoksyna begynn å lære		toksyna występujaca w ścianach komórkowych bakterii gramujemnych.
energia begynn å lære		zdolność do wykonywania pracy; wyrażana jest w kilodżulach lub kilokaloriach.
energia cieplna begynn å lære		energia przepływajaca z obiektu cieplejszego do obiektu o niższej temperaturze.
energia swobodna begynn å lære		maksymalna ilość energii dostępnej do wykonania pracy w przebiegu reakcji biochemicznej. Wzrost entropii powoduje spadek ilości e.s.
energia wiazania begynn å lære		energia potrzebna do rozerwania wiazania chemicznego.
enkefaliny begynn å lære		neuropeptydy uwalniane przez niektóre neurony mózgu; uczestnicza w regulacji percepcji bólu.
entalpia begynn å lære		całkowita energia potencjalna układu fizycznego; zwana też zawartościa cieplna układu.
enterocelia begynn å lære		jeden z mechanizmów powstawania wtórnej jamy ciała (celomy): ze światła woreczków mezodermalnych powstałych z uchyłków prajelita.
entropia begynn å lære		chaos, ilościowa miara nieuporzadkowania energii w układzie fizycznym, nieuporzadkowana energia jest niezdolna do wykonania pracy. Im większe nieuporzadkowanie układu, tym większa e.
enzym begynn å lære		organiczny katalizator (zwykle białko), przyspieszajacy określona reakcje chemiczna wskutek obniżenia energii aktywacji niezbędnej do jej przebiegu.
eon begynn å lære		największa jednostka podziału czasu geologicznego; dzieli się na ery.
eozynofil, granulocyt kwasochłonny begynn å lære		biała krwinka, której ziarnistości cytoplazmatyczne absorbuja kwaśne barwniki; e. odgrywaja ważna rolę w zwalczaniu pasożytów i w reakcjach alregicznych.
epistaza begynn å lære		zjawisko polegajace na tym, że allele jednego locus wpływaja na ekspresję alleli innego locus.
epitet gatunkowy begynn å lære		drugi człon nazwy naukowej gatunku, określa dany gatunek w obrębie rodzaju.
epoka begynn å lære		najmniejsza jednostka czasu w historii Ziemi, epoki tworza okres geologiczny.
era begynn å lære		jedna z głównych jednostek czasu w historii Ziemi, ery dziela się na okresy.
era kenozoiczna begynn å lære		era geologiczna, która rozpoczeła się ok. 65 mln lat temu i trwa do dzisiaj.
erozja gleby begynn å lære		zużywanie lub ubywanie gleby z danego terenu; proces naturalny, zachodzacy np. wskutek wymywania przez deszcze lub unoszenia przez wiatr czasteczek gleby, ale wzmagany przez działalność człowieka. (np. wylesianie).
erytrocyt, krwinka czerwona begynn å lære		komórka krwi kręgowców zawierajaca hemoglobinę służaca do transportu tlenu.
erytropoetyna begynn å lære		hormon peptydowy wydzielany głównie przez komórki nerek, stymuluje wytwarzanie krwinek czerwonych.
estrogeny begynn å lære		żeńskie hormony płciowe wytwarzane przez jajniki; wpływaja na rozwój i czynność żeńskich narzadów rozrodczych oraz wykształcenie drugorzędowych cech płciowych.
estrowe wiazanie begynn å lære		wiazanie kowalencyjne łaczace grupę karboksylowa z grupa hydroksylowa; w.e. zawiera atom tlenu polaczony z grupa karbonylowa.
estuarium begynn å lære		szerokie ujście rzeki do morza, gdzie woda słodka pochodzaca z ladu miesza się z morska.
estywacja, sen letni begynn å lære		stan odrętwienia (znacznego zmiejszenia aktywności życiowej) wywołany brakiem pokarmu lub wody w suchej i goracej porze roku.
etologia begynn å lære		dział nauki zajmujacy się badaniem zachowania zwierzat w środowisku naturalnym.
etylen begynn å lære		gazowy hormon roślinny uczestniczacy w różnych aspektach wzrostu i cyklu życiowego roślin, m.in. w opadaniu liści i dojrzewaniu owoców.
etylowy alkohol, etanol begynn å lære		alkohol zawierajacy dwa atomy węgla w czasteczce.
euchromatyna begynn å lære		luźna chromatyna zdolna do transkrybcji.
eufotyczna strefa begynn å lære		górna warstwa wód, zarówno słonych jak i słodkich, która przenikaja promienie słoneczne umożliwiajace fotosyntezę żyjacym tam organizmom.
euglenoidy begynn å lære		grupa głównie słodkowodnych jednokomórkowych protistów przeważnie zdolnych do fotosyntezy i poruszajacych się za pomoca wici osadzonej na przednim końcu ciała.
eukariont, organizm eukariotyczny begynn å lære		organizm, którego komórki maja jadro i inne obłonione organelle. Do e. należa protisty, grzyby, rośliny i zwierzęta.
Eustachiusza przewód begynn å lære		przewód słuchowy łaczacy gardziel z jama ucha środkowego kręgowców; służy do wyrównania ciśnienia powietrza po obu stronach błony bębenkowej.
eutroficzne jezioro begynn å lære		jezioro bogate w materię organiczna i sole mineralne (azotany, fosforany), co pozwala na bujny rozwój roślin i glonów.
EvoDevo begynn å lære		dziedzina biologii rozwoju badajaca ewolucję genetycznych mechanizmów sterujacych rozwojem.
ewolucja begynn å lære		gromadzenie się w populacji, z pokolenia na pokolenie, zmian genetycznych. E. prowadzi do różnic między populacjami i wyjaśnia pochodzenie wszystkich żyjacych dzisiaj i w przeszłości organizmów.
ewolucja chemiczna begynn å lære		powstanie życia z materii nieożywionej.
ewolucja in vitro begynn å lære		doświadczenia demonstrujace, iż czasteczki RNA w istniejacym przypuszczalnie świecie RNA mogły katalizować wiele różnych reakcji chemicznych potrzebnych do rozwoju życia na Ziemi. Zwana również ewolucja kierunkowa.
ewolucja zbieżna, konwergencja begynn å lære		niezależne wykształcenie ewolucyjne podobnych cech budowy lub funkcji u słabo spokrewnionych gatunków, będace zwykle wynikiem adaptacji do podobnych środowisk.
F1, pierwsze pokolenie potomne begynn å lære		pierwsze pokolenie uzyskane w wyniku skojarzenia osobników rodzicielskich.
F2, drugie pokolenie potomne begynn å lære		potomstwo osobników pokolenia F1
FAD/FADH2 begynn å lære		forma utleniona (FAD) i zredukowana (FADH2) dinukleotydu flawinoadeninowego; jest on koenzymem przenoszacym protony i elektrony w procesach metabolicznych, m.in. w oddychaniu komórkowym.
fagocytoza begynn å lære		rodzaj endocytozy polegajacy na wchłanianiu przez komórkę czastek pokarmu, mikroorganizmów, obcych ciał lub innych komórek.
farmakogenetyka begynn å lære		nowy oparty na genetyce dział medycyny zajmujacy się dopasowywaniem leków do genomu danego pacjenta.
fenetyka, taksonomia numeryczna begynn å lære		kierunek w systematyce, zgodnie z którym organizmy grupuje się na podstawie liczby podobieństw fenotypowych, tj. w wygladzie, bez rozpatrywania konwergencji lub pokrewieństw ewolucyjnych.
fenotyp begynn å lære		zespół cech fizycznych i (lub) chemicznych będacych wynikiem ekspresji genów organizmu.
fenyloketonuria begynn å lære		choroba dziedziczna spowodowana przez brak enzymu przekształcajacego fenyloalaninę w tyrozynę; nieleczona powoduje upośledzenie umysłowe.
fermentacja begynn å lære		beztlenowy proces wytwarzania ATP w wyniku serii reakcji oksydacyjno-redukcyjnych, w których zwiazki organiczne sa zarówno dawcami (donorami), jak i biorcami (akceptorami) elektronów.
feromon begynn å lære		wydzielana przez organizm do środowiska zewnętrznego substancja wpływajaca na rozwój lub zachowanie innych osobników tego samego gatunku.
fibroblasty begynn å lære		komórki tkanki łacznej wytwarzajace składniki substancji międzykomórkowej- macierz, włókna i kompleksy białkowo cukrowe.
fibronektyny begynn å lære		glikoproteiny macierzy pozakomórkowej, które wiaża się z integrynami (receptorami białkowymi w błonie komórkowej).
fikocyjanina begynn å lære		niebieski barwnik występujacy u cyjanobakterii i krasnorostów.
fikoerytryna begynn å lære		czerwony barwnik występujacy u cyjanobakterii i krasnorostów.
filamenty pośrednie begynn å lære		włókniste składniki cytoszkieletu komórki, średnicy (10nm) pośredniej między mikrotubulami (24-25 nm) i mikrofilamentami (7-8 nm).
filogenetyczne drzewo, dendrogram begynn å lære		schemat w kształcie drzewa przedstawiajacy ewolucję i pokrewieństwa w określonej grupie taksonów.
filogeneza, rozwój rodowy begynn å lære		historia ewolucji grupy organizmów
fimbrie begynn å lære		włosowate wyrostki na powierzchni komórki niektórych prokariontów, ułatwiaja bakteriom przyleganie do siebie i do powierzchni zakażanych komórek.
fitochrom begynn å lære		niebieskozielony barwnik białkowy pełniacy funkcje fotoreceptora w wielu reakcjach fizjologicznych; występuje w dwóch formach, przechodzacych jedna w druga zależnie od stosunku czerwieni do dalekiej czerwieni w świetle.
fitoplankton begynn å lære		mikroskopijne glony i cyjanobakterie stanowiace zasadniczy składnik większości sieci pokarmowych środowiska wodnego.
fluorescencja begynn å lære		samorzutna emisja przez dana substancję światła o dłuższej fali (i mniejszej energii) niż długość fali światła pierwotnie przez nia pochłoniętego. Najczęściej jest to emisja światła widzialnego w skutek naświetlenia ultrafioletem.
fosfodiestrowe wiazanie begynn å lære		wiazanie kowalencyjne między dwoma nukleotydami DNA i RNA; zawiera grupę fosforanowa połaczona z cukramindwóch sasiednich nukleotydów.
fosfoenolopirogronian begynn å lære		trójwęglowy zwiazek, ważny metabolit pośrednimw glikozie i reagent w poczatkowym etapie wiazania węgla przez rośliny C4 i CAM.
fosfoglicerynian begynn å lære		ufosforylowany trójwęglowy zwiazek będacy ważnym metabolitem pośrednim.
fosfolipidy begynn å lære		lipidy, w których dwa kwasy tłuszczowe i grupa zawierajaca fosfor sa zwiazane z glicerolem; zasadniczy składnik błony komórkowej i błon wewnatrzkomórkowych.
fosforanowa grupa begynn å lære		grupa funkcyjna o słabej kwasowości, uwalniajaca jeden lub dwa jony wodorowe.
fosforowy cykl, krażenie fosforu begynn å lære		krażenie fosforu w biosferze Ziemi od środowiska abiotycznego poprzez organizmy żywe ponownie do środowiska abiotycznego.
fosforylacja begynn å lære		przyłaczenie grupy fosforanowej (reszty kwasu fosforowego) do czasteczki organicznej.
fosforylacja oksydacyjna begynn å lære		wytwarzanie ATP z wykorzystaniem energii uzyskanej w wyniku transportu elektronów przez łańcuch transportu elektronów w mitochondriach, następuje podczas chemiosmozy.

biologia definicje 6

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.

mer