→ Komórka I Tkanki → Start læring / Last ned MP3 Flashcards

spørsmålet		svaret
komórka begynn å lære		podstawowy element strukturalny i czynnościowy organizmów. Może stanowić samodzielny organizm.
makroelementy begynn å lære		pierwiastki niezbędne do życia, mające nakwiększy udział w budowie organizmu (powyżej 0,01% suchej masy każdy; łacznie ponad 99% całkowitej masy organizmu). Uczestniczą w budowie związków organicznych np. węgiel, wodór, tlen, azot, siarka, fosfor
mikroelementy begynn å lære		pierwistki których udział w budowie organizmu jest nieznaczny (poniżej 0,01% suchej masy organizmów) czasem wręcz śladowy, ale sa one nieodzowne.
aminokwasy begynn å lære		podstawowe związki budujące białka.
aminokwasy egzogenne begynn å lære		aminokwasy których organizm nie potrafi samodzielnie wytwarzać, musi je dostarczać razem z pokarmem.
aminokwasy endogenne begynn å lære		aminokwasy które organizm sam wytwarza z dostepnych związków i pierwiastków w wątrobie.
wiązanie peptydowe begynn å lære		wiązanie łączące ze soba dwa aminokwasy w białku.
funkcje białek begynn å lære		budulcowa, katalityczna, transportowa, regulatorowa, odpornościowa
rodzaje białek begynn å lære		proste, złozone (chromoproteiny, nukleoproteiny, fosfoproteiny, metaloproteiny, glikoproteiny, lipoproteiny)
chromoproteiny begynn å lære		rodzaj białek połączonych z barwnikami np. hem w hemoglobinie.
nukleoproteiny begynn å lære		białka połączone z kwasami nukleinowymi.
fosfoproteiny begynn å lære		białka połączone z reszta kwasu fosforowego.
metaloproteiny begynn å lære		białka połączone z metalami.
glikoproteiny begynn å lære		białka w połączeniu z cukrami.
lipoproteiny begynn å lære		białka połączone z tłuszczami.
cukrowce begynn å lære		grupa związków organicznych o znacznym stopniu zróżnicowania. Zbudowane z węgla, wodoru i tlenu. Związki mające budowę łańcuchową lub pierścieniową. W swojej cząsteczce posiadają liczne grupy hydroksylowe ialdehydowa lub ketonowa (aldoza, ketoza)
monosacharydy begynn å lære		cukry proste, zbudowane z 3 do 7 atomów węgla, posiadają jedną grupę aldehydowa lub ketonowa, do innych wegli dołączone są grupy hydroksylowe. Występują w formie pierścieniowej lub łańcuchowej.
dwucukry begynn å lære		disacharydy, powstają przez połączenie dwóch cząsteczek cukrów prostych
oligosacharydy begynn å lære		zbudowane z 3 do 10 cząsteczek cukrów prostych, głównie występują u roślin
polisacharydy begynn å lære		polimery o budowie łańcuchowej prostej lub rozgałęzionej, nierozpuszczalne w wodzie.
tłuszcze begynn å lære		nierozpuszczalne związki organiczne w wodzie, estry wyższych kwasów tłuszczowych i gliceryny.
tłuszcze nasycone begynn å lære		tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, nasycone, o stałej konsystencji wyjątek tran rybi
tłuszcze roślinne begynn å lære		tłuszcze pochodzenia roślinnego, oleje (wyjątek masło kakaowe), tłuszcze nienasycone.
kwasy nukleinowe begynn å lære		polimery zbudowane z nukleotydów, DNA i RNA
plazmatyczne składniki komórki begynn å lære		części żywe komórki, błona komórkowa, cytozol, jądro komórkowe, mitochondria, lizosomy, aparat Golgiego, plastydy, siateczka sródplazmatyczna, błona otaczająca wodniczkę.
nieplazmatyczne begynn å lære		płyn zawarty w wakuoli, ściana komórkowa.
błona komórkowa begynn å lære		struktóra otaczająca komórkę, zbudowana z białek i tłuszczy (podwójna warstwa)
cytoplazma begynn å lære		płynna faza komórki, koloid, woda a w niej rozpuszczone białka, tłuszcze, cukry, sole mineralne i inne substancje.
jądro komórkowe begynn å lære		największa struktura komórkowa, zawiera materiał genetyczny i przekazuje go komórkom potomnym.
rybosomy begynn å lære		twory zbudowane z białek i RNA, składają się z dwóch podjednostek małej i dużej.
siateczka śródplazmatyczna begynn å lære		retikulum endoplazmatyczne, zestaw błon wewnętrznych, dzielących komórkę na komory, cysterny, kanały itp. Dzielimy na retikulum szorstkie i gładkie. (retikulum szorstkie z rybosomami, gładkie bez rybosomów), sprawia że w komórce obok siebie mogą przebiegać dwa przeciwstawne procesy.
aparat Golgiego begynn å lære		twór błoniasty, wygląda jak stos odwróconych talerzyków, modyfikuje, sortuje, pakuje i przekazuje związki chemiczne, głównie białka i lipidy.
lizosomy begynn å lære		małe kuliste pęcherzyki, zawierają enzymy trawienne, odpowiadają za wewnątrzkomórkowe trawienie materiału popbranego w drodze fagocytozy lub pinocytozy.
ściana komórkowa begynn å lære		martwa ściana komórki, występuje tylku u roślin, zbudowana z celulozy. Ochrania komórkę i nadaje jej kształt.
wakuola begynn å lære		wodniczka, mniejsze lub większe pęcherzyki oddzielone od cytoplazmy błoną wakuolarną (u roślin nazywa się tonoplastem), utrzymuje odpowiednie uwodnienie komórki, gromadzi metabolity i substancje toksyczne.
mitochondrium begynn å lære		półautonomiczne organellum błoniaste. Zbudowane z podwójnej błony. Zawiera DNA i rybosomy. Wytwarza energię w postaci ATP w procesie oddychania komórkowego.
plastydy begynn å lære		półautonomiczne twory błoniaste, występują tylko u roślin, zawierają DNA, zbudowane z podwójnej błony. Błona wewnętrzna tworzy tylakoidy. Zawierają barwnik fotosyntetyczny np. chlorofil. Przeprowadzają proces fotosyntezy.
peroksysomy begynn å lære		kuliste ciałka, otoczone pojedynczą błoną. Rozkładaja nadtlenek wodoru, zachodzą w nich reakcje utleniania z udziałem cząsteczkowego tlenu.
cytoszkielet begynn å lære		sieć włókienek białkowych (filamentów aktynowych i pośrednich) i mikrorureczek (mikrotubul zbudowanych z tubuliny)
osmoza begynn å lære		przenikanie cząsteczek wody przez błony półprzepuszczalne ze środowiska o niższym stężeniu do roztworu o wyższym stężęniu.
transport aktywny begynn å lære		transport substancji wbrew gradientowi stężeń, wymaga energii z ATP.
transport bierny wspomagany begynn å lære		zachodzi przez białkowe kanały błonowe, które sa swoiste dla pewnych jonów; komórka otwiera kanały w zależności od potrzeb.
metabolizm begynn å lære		to całość przemian materii, całokształt reakcji chemicznych i towarzyszących im przemian energi w organizmie.
katabolizm begynn å lære		reakcje rozkładu złożonych zwiąków organicznych na związki prostsze.
anabolizm begynn å lære		reakcje syntezy związków złożonych, budulcowych, energetycznych i zapasowych.
enzymy begynn å lære		białka o charakterze regulatorowym, biokatalizatory, zwiększają szybkość reakcji zachodzących w organizmie, obniżają energię aktywacji.
czynniki wpływające na enzymy begynn å lære		temperatura, pH środowiska, inhibitory.
szlak metaboliczny begynn å lære		ciąg kolejnych zachodzących reakcji biochemicznych, w wyniku których powstaje określony produkt (bądż produkty)
metabolity pośrednie begynn å lære		związki niebędące substratem ani produktem końcowym. Umożliwiają łączenie ze sobą szlaków metabolicznych.
koenzym-A begynn å lære		węzeł mataboliczny, związek spajający ważniejsze szlaki metaboliczne. Zawiera grupę -SH, która reaguje z grupą karboksylową związków organicznych (powstaje acylo-CoA).
ATP begynn å lære		kwas adenozynotrójfosforowy, uniwersalny przenośnik energii w komórce.
fosforylacja begynn å lære		to proces kowalencyjnego przyłączania reszty fosforanowej (Pi) do związku chemicznego. W procesie fosforylacji powstaje np. ATP.
Rodzaje fosforylacji begynn å lære		substratowa, fotosyntetyczna, oksydacyjna,
cykl komórkowy begynn å lære		to okres od powstania komórki do końca jej podziału na komórki potomne. Zwykle trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu godzin.
etapy cyklu komórkowego begynn å lære		interfaza (przerwa G1, faza S, przerwa G2) podział.
apoptoza begynn å lære		eliminacja zbędnych komórek. Zaprogramowana śmierć komórki.
nekroza begynn å lære		śmierć komórki wywołana silnymi bodżcami uszkadzającymi lub schorzeniami.
mitoza begynn å lære		podział komórek somatycznych, powstające komórki są identyczne z macierzystą,
mejoza begynn å lære		podział redukcyjny w jego wyniku powstają komórki o zredukowanej liczbie chromosomów, w wyniku mejozy powstają gamety.
cytokineza begynn å lære		podział cytoplazmy
etapy mitozy begynn å lære		profaza, metafaza, anafaza, telofaza
etapy mejozy begynn å lære		I podział (profaza I, metafaza I, anafaza I, telofaza I), podział II (profaza II, metafaza II, anafaza II Telofaza II)
amitoza begynn å lære		podział jądra komórkowego na dwie części, często niejednakowe i nierównowartościowe pod względem zawartości chromosomów.
tkanka begynn å lære		zespół komórek wykazujących wspólne pochodzenie i (zwykle) podobieństwo budowy oraz pełniących okreslone funkcje w organizmie.
rodzaje tkanek roślinnych begynn å lære		twórcze i stałe
tkanki twórcze begynn å lære		merystematyczne, pierwotne (zarodkowy, wierzchołkowy, wstawowy) wtórne (kambium, fellogen, perycykl, kallus, archesporialny)
tkanki stałe begynn å lære		okrywające (skórka, korek), miękiszowe (zasadniczy, spichrzowy, asymilacyjny, wodonośny, przewietrzający), wzmacniające (zwarcica, twardzica), przewodzące (drewno, łyko)
wytwory skórki begynn å lære		aparaty szparkowe, włoski, włośniki
przetchlinka begynn å lære		miejsce wymiany gazowej (cienkościenne, lużno ułożone komórki korka. Powstaje w miejscu gdzie wcześniej był aparat szparkowy)
aparat szparkowy begynn å lære		twór uczestniczący w wymianie gazowej, transpiracji i fotosyntezie
transpiracja begynn å lære		parowanie wody
tkanki zwierzęce begynn å lære		nabłonkowa, mięśniowa, łączna, nerwowa
rodzaje nabłonków begynn å lære		płaski, walcowaty, sześcienny, wielorzędowy, jednowarstwowy, wielowarstwowy
tkanka mięśniwoa begynn å lære		tkanka mięśniowa szkieletowa, tkanka mięśniowa sercowa, tkanka mięśniowa gładka
tkanka łączna begynn å lære		tkanka łączna właściwa (włóknista wiotka, zwarta, tłuszczowa, siateczkowata, zarodkowa) tkanka łączna oporowa (chrzęstna, kostna), tkanka łączna płynna (krew, limfa)
neuron begynn å lære		podstawowa komórka budująca tkankę nerwową
synapsa begynn å lære		połączenie między neurytem jednego neuronu a dendrytem następnego neuronu
rodzaje nuronów begynn å lære		czuciowe, ruchowe, pośredniczące, bezosłonkowe, jednoosłonkowe, dwuosłonkowe

Komórki – komórka zwierzęca, roślinna czy komórki macierzyste

Komórka (łac. cellula) to najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych. Ma zdolność do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych i jest podstawową jednostką morfologiczno−czynnościową ustroju. Budowa komórki zwierzęcej jest inna niż budowa komórki roślinnej – komórka ograniczona jest błoną komórkową, lecz niektóre organizmy dodatkowo posiadają strukturę o nazwie ściana komórkowa. Budowa komórki składa się również z protoplazmy, organelli oraz jądra (bądź jego braku). Do podstawowych funkcji komórki należą przemiana materii, wzrost i rozmnażanie. Coraz bardziej popularną metodą leczenia nowotworów, cukrzycy czy innych chorób i przypadłości stanowią komórki macierzyste, które teoretycznie mogłyby zastąpić dowolną tkankę, która u pacjenta uległa uszkodzeniu. Do udoskonalenia tej metody niestety jednak daleko.

Tkanki! Czyli co to jest tkanka?

Tkanka (łac. textum) to zespół komórek o podobnej budowie, określonych czynnościach, wspólnym pochodzeniu, które są przystosowane go wykonywania określonej funkcji na rzecz całego organizmu. Są elementami składowymi narządów i ich układów i występują u zwierząt tkankowych (tkanki zwierzęce) oraz u roślin wyższych (tkanki roślinne). Tkanki dzielimy na cztery grupy, do których należą: tkanka łączna i podporowa, nabłonkowa, mięśniowa oraz nerwowa. Z naszej lekcji dowiesz się wszystkiego, czego potrzebujesz. Przedstawiamy aż 78 fiszek, opisujących komórki oraz tkanki, z których dowiesz się m.in. czym jest mitoza, mejoza czy tkanka tłuszczowa.

Jeszcze więcej biologii

Nauka z nami w sposób prosty i przyjemny pomoże Ci przygotować się do wszelkich kartkówek, sprawdzianów czy nawet matury z biologii! Lekcje dotyczące biologii są bardzo dokładnie i wyczerpująco przygotowane i dlatego stanowią bezcenną pomoc w nauce, trudnych dla uczniów, informacji. Polecamy poszukać innych naszych zestawów, a my z przyjemnością zachęcimy do poszukiwań, przytaczając parę z nich: Komórka, układ pokarmowy, mitoza i mejoza, Genetyka oraz Rozmnażanie się i rozwój organizmów. Powodzenia!

Komórka i tkanki

Komórki – komórka zwierzęca, roślinna czy komórki macierzyste

Tkanki! Czyli co to jest tkanka?

Jeszcze więcej biologii

Du må logge inn for å legge inn en kommentar.

mer